خانواده و پیام‌های ماندگار کربلا

محرم ماه عزای اهل‌بیت (ع) است، خاندانی که درس ایثار و شهادت به شیعیان خود آموختند، البته ابعاد اجتماعی واقعه عاشورا آن‌قدر زیاد است که گاهی از ابعاد دیگرش غفلت می‌شود و این در حالی است که یکی از چیز‌هایی که می‎توان از حماسه کربلا آموخت، بعد خانوادگی این واقعه و عشق و محبت به خانواده است، عشق و محبتی که در تمامی لحظات عاشورا نمایان‌تر می‌شود و در تاروپود درس‌هایی که از عاشورا می‌توان آموخت، تنیده است. عشق خواهری مانند حضرت زینب (س) به برادری همچون امام حسین (ع) و وفاداری برادری مانند حضرت ابالفضل‌العباس (ع) به سیدالشهدا (ع)، عشقی برخاسته از ایمان که موجب محبت میان اعضای خانواده می‌شود. این می‌تواند یکی از درس‌های محرم باشد، درسی که یادآوری‌اش نیاز امروز خانواده‌هایی است که گاهی روابط میان اعضای خانواده از زن و شوهر گرفته تا خواهر و برادر آن‌قدر سرد و کم رونق است که گویی هیچ نسبتی میان آن‌ها نبوده و نیست.
محرم؛ فرصتی ناب برای اظهار عشق جمعی به آل‌الله
محرم فرصتی است برای مرور محبت میان اعضای خانواده، البته این فرصت تنها به این نکته ختم نمی‌شود؛ جمع شدن اعضای خانواده در کنار یکدیگر برای شرکت در مراسم عزاداری و یا همکاری کردن برای دادن نذری به عزاداران فرزند رسول خدا، یکی دیگر از برکات این ماه باعظمت و تاریخ‌ساز است. فرزندان دست در دست پدر و مادر به مراسم‌های مذهبی می‌روند و از همین سن و سال کم است که با عشق اباعبدالله الحسین (ع) خو می‌گیرند، چنانچه اگر خاطرات کودکی خود را مرور کنیم، حتماً روز‌هایی را به خاطر خواهیم آورد که با والدین خود به هیئت‌ها می‌رفتیم و اولین اشک‌هایمان برای امام حسین (ع)، در آغوش مادر و یا کنار دست پدر، بر روی گونه‌هایمان جاری می‌شد. شرکت دادن نوجوانان در کار‌های هیئت نیز از دیگر نکاتی است که باید به آن توجه داشت، از همین فعالیت‌ها است که نوجوانان به‌خصوص پسران، دوستان آینده خود و مسیر زندگی‌شان را تعیین می‌کنند. اما پدر و مادر نباید فراموش کنند که به‌جز بردن فرزندان به هیئات مذهبی و شرکت در مراسم عزاداری، باید درس‌های عاشورای حسینی را نیز با زبانی قابل‌فهم برای کودکان و بیانی دل‌چسب برای نوجوانان بیان کنند، از محبت خاندان اهل‌بیت (ع) به یکدیگر گرفته تا درس شهادت و ایثار. البته قطعاً کسی که از اهل‌بیت (ع) مهم‌ترین درس عاشورا یعنی ایثار و شهادت برای مبارزه با ظلم را بیاموزد، محبت به خانواده را نیز سرلوحه زندگی خود قرار خواهد داد، اما در هر حال پدر و مادر موظف هستند که به زبانی ساده‌تر این مفاهیم را برای فرزندان خود بیان کنند.
پیام‌های عاشورا در کتاب‌های عاشورایی
انتخاب کتاب‌هایی مناسب این سنین که ماهیت واقعه عاشورا را توصیف می‌کند نیز، از دیگر نکاتی است که والدین باید آن را در برنامه‌های عزاداری فرزندان خود بگنجانند تا آن‌ها بیاموزند که در ایام محرم به‌جز رفتن به هیئات و شرکت در مراسم‌های مذهبی، باید در رابطه با واقعه عاشورا مطالعه نیز داشته باشند، این سبک زندگی باعث می‌شود تا در سنین بالاتر نیز به این موضوع اهمیت دهند، چیزی که در بسیاری از خانواده‌ها نسبت به آن حتی در میان والدین نیز غفلت می‌شود. ایجاد حال و هوای عزاداری در خانه نیز یکی دیگر از مواردی است که پدر و مادر می‌توانند به‌وسیله آن فرزندان خود را با فرهنگ عاشورا و مکتب حسینی آشناتر کنند، آماده کردن فضا با نصب پرچمی کوچک بر در خانه و یا سیاه‌پوش کردن قسمتی از خانه با پارچه سیاه، از ابتکار‌های هنرمندانه‌ای است که می‌توان برای ایجاد حال و هوای محرم از آن بهره برد.
نکته دیگر و اقدام ذوقی و خالصانه‌ای که باید قبل از تمامی این‌ها مدنظر قرار گیرد، این است که یکی از بهترین اقدامات که بسیار در آشنا کردن فرزندان بافرهنگ عاشورا تأثیرگذار است و اتفاقاً از جمله مواردی است که مورد هجمه دشمنان نیز قرار دارد، انتخاب نام ائمه (ع) به‌ویژه نام مبارک «حسین» برای فرزندان است.
پیام‌های عاشورا و وظیفه خانواده
واقعه عاشورای ۶۱ هجری قمری و حماسه‌ای که از کربلا بر پهنه تاریخ نشست، آن‌قدر عظمت دارد که بازخوانی آن به‌اندازه تاریخ زمان می‌برد و چه‌بسا راز‌ها و پیام‌هایی از این واقعه خون‌بار که اسلام را بیمه کرد تا قیامت برای بشریت و محبان اهل‌بیت (ع) آشکار نشود، اما همین راز‌ها و پیام‌هایی که بار‌ها و بار‌ها شنیده‌ایم و خوانده‌ایم و در آن‌ها تأمل کرده‌ایم، کافی است تا «خانواده» با تعمق در آن‌ها و انتقال هنرمندانه این پیام‌ها به فرزندان، مسیر زندگی آن‌ها را روشن و الهام‌بخش قرار دهد. پیام عاشورا، از خود گذشتن برای نجات انسان‌ها از دام غفلت و بدعت در دین، قربانی کردن خود و فرزندان برای اصلاح جامعه و احیای امربه‌معروف و نهی از منکر و تسلیم نشدن در برابر ظلم و فساد به خاطر مطاع چندروزه دنیاست که اگر همه این‌ها با موقع و با روش‌های ظریف و هوشمندانه توسط «خانواده» به کودکان و نوجوانان آموخته شود، نسلی تربیت خواهند شد که تاریخ را با افتخارات خود دل‌نشین و خواندنی خواهند کرد.