پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403
01 تير 1398 - 09:01
گزارش تحلیلی تبیین از تغییر محاسبات برجامی

شوک به غرب با شمارش معکوس هسته‌ای

درحالی‌که مهلت ۶۰ روزه ایران به اروپا برای عمل به تعهدات برجامی خود رو به پایان است، بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی، هفته گذشته در نشستی خبری در محل تأسیسات آب‌سنگین اراک (خنداب) در جمع خبرنگاران به تشریح آخرین اقدامات فنی سازمان انرژی اتمی در راستای اجرای بیانیه اخیر شورای عالی امنیت ملی در توقف برخی تعهدات برجامی پرداخت.
نویسنده :
امیر رفیعی
کد خبر : 3240

پایگاه رهنما :

درحالی‌که مهلت ۶۰ روزه ایران به اروپا برای عمل به تعهدات برجامی خود رو به پایان است، بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی، هفته گذشته در نشستی خبری در محل تأسیسات آب‌سنگین اراک (خنداب) در جمع خبرنگاران به تشریح آخرین اقدامات فنی سازمان انرژی اتمی در راستای اجرای بیانیه اخیر شورای عالی امنیت ملی در توقف برخی تعهدات برجامی پرداخت. وی عنوان کرد از زمان اعلام چهار برابر شدن ظرفیت تولید اورانیوم ۳.۶۷ درصد، تولید آن مجدداً در روز‌های اخیر افزایش‌یافته است. به گفته کمالوندی ایران تا ششم تیر از سقف ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده ۳.۶۷ عبور خواهد کرد و نه‌تن‌ها عبور خواهد کرد بلکه افزایش تولید به‌شدت بالا خواهد رفت و بعد از عبور از ۳۰۰ کیلو، سرعت افزایش اورانیوم غنی‌شده با غنای ۳.۶۷ را بیشتر خواهد کرد. معاون سازمان انرژی اتمی درباره گام دوم گفت: هم طراحی قبلی رآکتور اراک مدنظر است و هم بازطراحی آن. اگر بدعهدی صورت بگیرد ایران لوله‌های کالندریا را دارد و رآکتور قبلی قابل احیاست. وی ادامه داد: الآن طراحی‌ها تمام‌شده و در مرحله تهیه ماشین‌آلات هستیم، اگر [طرف‌های برجام]صادق باشند و وظایفشان را انجام دهند شاید ترجیح این باشد که از رآکتور جدید به دلیل مزایای آن استفاده شود. سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین در خصوص افزایش میزان غنی‌سازی نیز اظهار داشت که سقف غنی‌سازی فراتر از ۳.۶۷ درصد می‌تواند ۳.۶۸ درصد باشد تا هر میزان دیگری، این بسته به تصمیم مسئولان کشور است.
واکنش غرب
اعلام تصمیمات جدید ایران و عبور از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ششم تیرماه با واکنش سریع غربی‌ها مواجه شد. واکنشی که حاکی از نگرانی توأم با باج‌خواهی آنان است. رئیس‌جمهور آمریکا ایران را تهدید کرده و مدعی شده نخواهد گذاشت ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد. واکنش رژیم صهیونیستی نیز از همین نوع است. نکته جالب آنکه برخی سینه‌چاکان برجام، خروج ترامپ از توافق و انتقادات نتانیاهو را نشانه سودمندی آن می‌دانستند. واکنش ترامپ و نتانیاهو نشان داد این توافق برای آنان بسیار مهم است و ماندن ایران در آن و عمل به تعهداتش به‌صورت نامحدود، خواسته اولیه و اصلی آنان است. امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه در یک کنفرانس خبری با همتای اوکراینی خود گفت: «من بابت اعلامیه ایران متأسف هستم، اما همان‌طور که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرده، ایران به تعهداتش عمل کرده و ما قویاً به این کشور توصیه می‌کنیم صبور و مسئول باشد. [این موضوع]به ایران و جامعه بین‌المللی کمک نخواهد کرد، بنابراین ما همراه با شریکان خود هر کاری را که بتوانیم برای منصرف کردن ایران و پیدا کردن راهی برای گفت‌وگو انجام خواهیم داد.» یکی از سخنگویان نخست‌وزیر انگلیس هم اظهار داشت: «ما درباره قصد ایران مبنی بر کاهش پایبندی به برجام به‌وضوح ابراز نگرانی کرده‌ایم. درصورتی‌که ایران اجرای تعهداتش را متوقف کند، ما همه گزینه‌هایی که در اختیارداریم را در نظرخواهیم گرفت.» آلمان هم که یکی دیگر از طرف‌های برجامی ایران است در سفر دو هفته پیش وزیر خارجه‌اش به تهران، موضع خود را اعلام کرده بود. هایکو ماس در کنفرانس خبری مشترک با ظریف، با گستاخی گفت: چنانچه یک‌طرف به تعهدات خود پایبند نباشد، دلیل نمی‌شود که طرف دیگر یعنی ایران هم پایبند نباشد!
درباره وضعیت جدید و آرایش صحنه هسته‌ای در ایران و واکنش طرف‌های برجامی چند نکته قابل‌تأمل است: ۱- حدود ۱۴ ماه از خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام می‌گذرد. ایران در این مدت به شکل یک‌طرفه به تعهدات برجامی خود عمل کرده است، اما طرف اروپایی که قرار بود در مقابل تحریم‌های آمریکا کاری کند، جز وعده و حرف چیز دیگری از خود نشان نداده است. آمریکا و اروپا در نظام محاسباتی خود دچار اشتباه شده بودند و گمان می‌کردند که ایران دچار بن‌بست راهبردی شده و نمی‌تواند دست به اقدام تقابلی بزند. واکنش‌های عصبی غربی‌ها نشان می‌دهد شمارش معکوس هسته‌ای ایران، آنان را به‌نوعی غافلگیر و شوکه کرده است. ۲- غربی‌ها نشان دادند که برخلاف ادعا‌های خود، زبان دیپلماسی و نرم را نمی‌فهمند و باید با زبان زور با آنان سخن گفت. این رفتار اروپایی‌ها مسبوق به سابقه است و در مذاکرات هسته‌ای اوایل دهه ۸۰ نیز آنان همین رویه و روند را در پیش گرفتند. ایران مدتی طولانی و به‌صورت داوطلبانه غنی‌سازی را تعلیق کرد، اما آنان جز وعده‌های توخالی و امروز و فردا کردن، هیچ اقدامی انجام ندادند و عملاً مذاکرات را به شکست کشاندند. ۳- نکته مهم دیگر در این میان تغییر محاسبات درون کشور است. دولت که زمانی همه‌چیز را در برجام و مذاکره می‌دید، امروز تا حد زیادی به این نتیجه رسیده است که باید ریل عوض کند و این مسیر به نتیجه مطلوب نرسیده و نمی‌رسد. اینجاست که رئیس‌جمهور کشورمان در اجلاس سیکا می‌گوید ایران نمی‌تواند یک‌طرفه به تعهدات برجام عمل کند. ظریف هم راهکار اروپا (اینستکس) را راهکاری غیر کارآمد و کوچک دیده و معتقد است که دستاورد‌های برجام برای ما تقریباً هیچ بوده است. عراقچی می‌گوید مسیر احقاق حق قانونی مردم از برجام را پیگیری کرده و اگر نیاز باشد این معاهده را کنار می‌گذاریم. این تغییر محاسبات و ادبیات را هرچند دیرهنگام باشد، اما باید به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد. امروز وقت اتحاد و انسجام در برابر حریف است و نه وقت ملامت و تسویه‌حساب‌های سیاسی و درونی. ۴- غربی‌ها به دلیل کینه و دشمنی خود با انقلاب اسلامی اغلب رفتاری توهین‌آمیز و باهدف تحقیر را در دستور کار خود دارند. همین بستر است که باعث می‌شود دیپلماتی اروپایی در تهران به مقامات کشورمان با گستاخی بگوید، اگر درخت برجام میوه ندارد، از سایه‌اش استفاده کنید. راهبرد جدید کشورمان پاسخی عملی به این رفتار‌ها و گستاخی‌هاست. با متکبر و بدعهد باید به شیوه خود او برخورد کرد. اوج این سیاست مقتدرانه و عزتمندانه را می‌توان در واکنش رهبر معظم انقلاب اسلامی به پیام ترامپ دید. ایشان ضمن تکریم نخست‌وزیر ژاپن به‌عنوان مهمان جمهوری اسلامی، پاسخی محکم و مقتدر به درخواست فریبکارانه آمریکا برای امتیازگیری در پوشش مذاکره دادند. دولت ترامپ تنها درصدد امتیازگیری از ایران نیست، بلکه می‌خواهد انقلاب اسلامی را نیز تحقیر کند و به دنیا بگوید دیدید آن نظامی که ادعای استکبارستیزی هم داشت و به ما شیطان بزرگ می‌گفت، مجبور شد پای میز مذاکره بیاید و به خواسته‌های ما تن دهد؛ اما رهبر انقلاب اسلامی با هوشیاری و صلابتی بی‌نظیر و یادآور سیره امام خمینی (ره)، نه‌تن‌ها این سیاست را خنثی نمود، بلکه دشمن را نیز تحقیر کردند. این اقتدار از دید برخی تحلیلگران تیزبین اردوگاه دشمن نیز خارج نماند و روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست در مطلبی به قلم دیوید ایگنیشس به پاسخ عزتمندانه رهبر انقلاب این‌طور واکنش نشان داد: آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: من ترامپ را فردی که شایسته تبادل پیام باشد نمی‌دانم. ما با آمریکا مذاکره نخواهیم کرد. در صدای رهبر ایران بازتاب این جمله آیت‌الله خمینی (ره)را می‌توان شنید که گفت:«آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند».

ارسال نظرات