بن بست برگزیت؛ چرا اروپا به انگلیس زمان داد؟

انگلیس در حال دست و پنجه نرم کردن با یکی از پرچالش‌ترین مقاطع تاریخ معاصر خود است و هنوز راه حلی نیز برای این چالش پیدا نکرده است.

این چالش بزرگ برگزیت است که از حدود سه سال پیش ایجاد شد. از همان زمان که انگلیسی‌ها با برگزاری یک همه پرسی رای به خروج از اتحادیه اروپا دادند، اما همچنان پس از سه سال نحوه این خروج مشخص نیست.

در حالی که قرار بود انگلیس تا ۲۹ مارس ۲۰۱۹ یعنی کمتر از یک هفته پیش از اتحادیه اروپا خارج شود، اما به دلیل سه بار مخالفت پارلمان این کشور با توافق صورت گرفته میان نخست وزیر و اتحادیه اروپا هنوز سازوکار این خروج مشخص نشده است.

پارلمان انگلیس دچار چند دستگی شده و اگرچه اکثریت نمایندگان پارلمان مخالف توافق فعلی نخست وزیر با اتحادیه اروپا در مورد خروج هستند، اما نظرات در مورد همین خروج بسیار متنوع است.

برخی نمایندگان محافظه‌کار انگلیس خواستار خروج کشورشان بدون هیچ توافقی هستند و لذا با توافق نخست وزیر و رهبران اروپا مخالفند و برخی دیگر از نمایندگان و عمدتا در میان حزب کارگر بطور کلی مخالف هرگونه برنامه‌ای برای خروج از اروپا هستند و این دسته نیز با توافق نخست وزیر و اروپا مخالفند.

همین مخالفت‌ها باعث شده تا موعد درنظر گرفته شده برای خروج انگلیس فرا برسد، اما انگلیس آمادگی خروج را نداشته باشد و لذا اتحادیه اروپا فرصتی سه ماهه را به لندنی‌ها داده است تا باردیگر به یک توافق داخلی دست یابند.

نگرانی دوجانبه

اروپا اعلام کرده که فرصت سه ماهه را به لندن خواهد داد که بتواند به یک توافق دست یابد. در واقع اروپا نگران است که انگلیس بدون هیچ توافق و حساب و کتابی خروج خود را از اتحادیه اروپا اعلام کند، اما سرنوشت هزاران شرکت اروپایی در این میان بلاتکلیف بماند. بلاتکلیفی برای این هزاران شرکت اروپایی در عمل به معنای ضرر احتمالی ناشی از ثبت و یا جابه جایی احتمالی از انگلیس به اروپا و یا بالعکس می‌باشد و کار آن جا پچیده می‌شود که موج زیان این شرکت‌ها اقتصاد اروپا را با اختلال روبرو کند و در واقع اروپا با بحران اقتصادی جدید روبرو شود. موج این بحران اقتصادی البته به سواحل بریتانیا نیز خواهد رسید و در واقع هر دو طرف متضرر خواهند شد؛ لذا هم دولت فعلی در لندن و هم رهبران اروپایی تمایلی برای خروج بدون توافق ندارند، مضاف بر آن که عدم وجود توافق می‌تواند آینده روابط سیاسی و پیمان‌های حقوقی و امنیتی دو طرف را نیز متاثیر سازد و موج بحران از حوزه اقتصادی به روابط سیاسی دو طرف نیز کشیده شود.

فرصت دوباره

اتحادیه اروپا با ارائه فرصت سه ماهه چشم امیدی نیز به بازگشت لندن و انصراف انگلیس از تصمیم خود برای خروج از اتحادیه دارد. دونالد توسک، رئیس شورای اتحادیه اروپا پس از جلسه تمدید مهلت خروج بریتانیا در میان خبرنگاران اعلام کرد: آن‌ها همچنان می‌توانند به کلی برگزیت را لغو کند.

در واقع با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، این اتحادیه یکی از سه قدرت اصلی خود را از دست خواهد داد و بعد از این اتحادیه اروپا تنها بر محور فرانسه و آلمان متکی خواهد بود. همچنین با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا این اتحادیه حجم قابل توجهی از اقتصاد خود را از دست خواهد داد، چون براساس آمار بریتانیا ۲۷ درصد از اقتصاد اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد. این وضعیت را همچنین با ائتلاف‌های احتمالی بریتانیا و آمریکا در مقابل اتحادیه اروپا می‌توان در نظر داشت و به واقع کاهش ضریب نفوذ سیاسی اتحادیه اروپا در صحنه تعاملات سیاسی بین‌المللی پس از خروج انگلیس موضوعی بدیهی است. از این روست که رهبران اروپایی تمایلی به خروج انگلیس از این اتحادیه ندارند و چشم امید بیشتر خود را با ارائه فرصت دوباره به لندن بر لغو کامل برگزیت متمرکز کرده‌اند.

عبرت برگزیت

یک موضوع با اهمیت دیگر برای رهبران اروپا هزینه دار کردن خروج برای انگلیس است. اروپا با ترس و امید با بریتانیا برخورد می‌کند و از یک سو این کشور را نسبت به زیان‌های سیاسی و اقتصادی ناشی از خروج برحذر می‌دارد و از سوی دیگر با دادن زمان بیشتر در تلاش برای منصرف کردن انگلیسی‌ها برای خروج است. این سیاست باعث می‌شود تا برگزیت درس عبرتی بزرگ برای سایر اعضای اتحادیه اروپا باشد که گاه از خروج دم می‌رنند. حزب جبهه ملی فرانسه به رهبری مارین لوپن به شدت حامی خروج پاریس از اتحادیه اروپاست، اما وقتی برگزیت تا بدین حد پرهزینه و زمان دار شده است، دیگر احزاب اروپایی چندان نخواهند توانست شعار پوپولیستی خروج از اتحادیه اروپا را سر دهند؛ لذا در شرایط فعلی به نظر می‌رسد که رهبران اروپایی با اعلام زمان سه ماهه دیگر به بریتانیا در مورد برگزیت تلاش دارند تا حد امکان از خروج انگلیس و اجرای برگزیت جلوگیری کنند و در صورت عدم موفقیت در این مرحله، این خروج را اگرچه با توافق، اما بسیار پرهزینه به سرانجام برسانند.