معجزه «راهیان نور» و خانواده‌های ایرانی

در میان تمام سخنان ماندگار امام امت و بنیانگذار نهضت اسلامی، این سخن پیام متفاوت و خاصی دارد که فرمودند؛ «همین تربت پاک شهیدان است که تا قیامت، مزار عاشقان و عارفان و دلسوختگان و دارالشفای آزادگان خواهد بود». به تعبیر دیگر، آنچه امام خمینی (ره) در سه دهه پیش فرمودند، ترجمان روشنی از این واقعیت بود که مرام و مکتب شهیدان آنچنان تاثیرگذار و ماندگار خواهد بود که تا قیامت، حتی قدمگاه آنان در جبهه‌های جنگ و محل عروج یکایک آنان نیز، مأمن و مأوای دلدادگان راه آن‌ها و الهام‌بخش مسیر زندگی و فعالیت اجتماعی‌شان خواهد بود. حالا و با گذشت ۳۰ سال از پایان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس مردم ایران، تجلی این سخن امام راحل در اردو‌های «راهیان نور» است که امروز به عنوان یک برنامه فرهنگی، فرصتی شده است برای حضور اقشار مختلف مردم به ویژه نوجوانان و جوانان در مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس تا بتوانند آنچه را که شنیده‌اند، از نزدیک حس کنند و شرح آن روز‌ها و آن وقایع ماندگار را از زبان آن‌هایی بشنوند که ماجرا را از نزدیک دیده‌اند و با شهیدان این مرز و بوم همرزم و همنشین بوده‌اند.

 

در تقویم رسمی کشورمان روز ۲۰ اسفند که سالروز تشکیل بنیاد شهید انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی (ره) و «روز تجلیل از مقام شهدا» نامگذاری شده، به همین اعتبار با عنوان «روز راهیان نور» هم نامیده شده است تا به بهانه این تلاقی دلنشین، فرصتی برای توجه ویژه به این پدیده موثر فرهنگی اجتماعی و بسیج کردن همه ظرفیت‌های مادی و معنوی برای تقویت آن فراهم شود. شاید کمتر کسی تصور می‌کرد، حرکتی که از اواسط دهه ۷۰ و به صورت محدود با محوریت چند دانشگاه بزرگ کشور آغاز شد، در طی دو دهه به یک برنامه فرهنگی پرشور، خاطره‌انگیز، سازنده و شاید بتوان گفت: «بی‌نظیر» تبدیل شود که به اذعان بسیاری از فعالان فرهنگی، تاثیر برگزاری آن و حضور اقشار مختلف در یادمان‌های دوران دفاع مقدس در جنوب و غرب کشور، از صد‌ها قلم و زبان و سخنرانی بیشتر، عمیق‌تر و ماندگارتر باشد.

گفته‌اند «شرف المکان بالمکین»؛ یعنی اعتبار و ارزش مکان‌ها به انسانی‌هایی است که در آنجا زیسته‌اند؛ پس روشن است که ارزش و معنویت کم‌نظیر و سازنده دوکوهه، شلمچه، فکه، طلائیه و آوردگاه‌های نورانی غرب کشور همچون بازی‌دراز و قلاویزان و امثال آن‌ها بخاطر رشادت نسل پابرهنه‌ای است که با دم قدسی امام امت و با دست خالی، اما با دل سرشار از اخلاص، ایمان و اراده مقابل دشمن ایستادند تا دین خدا و امنیت مردمان دلداده به دین خدا را حفظ کنند و در این مسیر، برای رضای خدا و بخاطر آسایش بندگانش از همه دلخوشی‌ها و آرزو‌های خود گذشتند و یک تنه در مقابل دنیای ظلم و استکبار ایستادند و در نهایت، به بهای جانشان اجازه ندادند حتی یک وجب از خاک وطن زیر چکمه دشمن متجاوز و حامیان شیک‌پوش غربی و شرقی‌اش باقی بماند. خلاصه اینکه، قرار نیست شعارگونه یا صرفا حماسی درباره پدیده کم‌نظیر «راهیان نور» صحبت شود، اما اگر واقع‌بینانه و ناظر به مسائل کف جامعه به این اردو‌ها نگاه شود، دیگر کسی تردید نخواهد کرد که روح حاکم بر یادمان‌های مناطق عملیاتی جنوب و غرب کشور، روح ایثار، مردم‌دوستی، استقامت مقابل دشمن و گذشتن از جان برای خدا و بندگانش است و همین منش شهیدان این مرز و بوم بوده که باعث ماندگاری ابدی آن‌ها در دل و جان مردم ایران و حتی آزادیخواهان جهان از هر نژاد و زبان و آیین شده است و کدام کار فرهنگی، بیشتر از رفتن به دل این مناطق و خلوت کردن با تربت شهیدان آنهم بدون هرگون اعمال سلیقه یا پیرایه‌های فردی، می‌تواند تحول روحی و تربیتی عمیقی در جامعه هدف ایجاد کند؟!

اردو‌های راهیان نور در دو دهه اخیر آنچنان با استقبال مردم به ویژه نوجوانان و جوانان آن‌ها روبرو شده که به گفته سردار علی فضلی جانشین سابق ستاد مرکزی راهیان نور کشور، «آمار زائران مناطق عملیاتی از ۴۰۰ هزار نفر در سال ۸۴ به حدود ۷ میلیون نفر در پایان سال ۹۶ رسیده است» و البته نکته جالب و نقطه ثقل با شکوه بودن این برنامه فرهنگی گسترده نیز، خانواده‌محور شدن آن در سال‌های اخیر است؛ صحنه‌هایی زیبا و مثال‌زدنی که تمام مولفه‌ها و عناصر تربیتی را یکجا در دل خود جمع می‌کند. هرچند حضور گروه‌های دانش‌آموزی و دانشجویی با حال و هوا و صمیمیت خاص آن‌ها در این یادمان‌های نورانی لطف خودش را دارد، اما عظمت و زیبایی ماجرا وقتی می‌شود که نوجوانان و جوانان این کشور در کنار پدر و مادر و در پرتو سایه پُرمهر خانواده، در این مناطق حضور می‌یابند و در کنار هم از نورانیت و راز سر به مُهر این خاک متبرک سرمست می‌شوند و چه کار فرهنگی و تربیتی، مفیدتر و سازنده‌تر از این؟!