سفر دیر هنگام

یکی از انتقاداتی که به دولت دوازدهم و دستگاه دیپلماسی وارد است غفلت اقتصادی از ظرفیت‌های کشور‌های همسایه است. کشور‌های همسایه بخصوص عراق و سوریه به دلیل عبور از شرایط پیکار با تروریست‌های تکفیری در اندیشه بازسازی هستند که از این رو فرصت کم نظیری برای عرض اندام شرکت‌های خصوصی و تولید کنندگان ایرانی است که هم از این فرصت برای ارزآوری و کسب سود کلان استفاده کنند و هم تحریم‌های آمریکا را دور بزنند؛ برای تحقق این امر لازم است دستگاه دیپلماسی مسیر را برای شرکت‌ها و تاجران ایرانی هموار کند که تا پیش از این کم‌تر به آن توجه می‌شد و متأسفانه تاکنون اینگونه نبوده و تمام تلاش دولت معطوف اروپا و آمریکا بوده است.
در یک ماه گذشته رفت و آمد اعضای دولت به عراق اعم از سفر عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی و عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه به بغداد گویای آن است که دولت از خواب زمستانی بیدار شده و عزم خویش را برای توسعه روابط تجاری دوجانبه با همسایه خود، جزم کرده است. حالا زیر آتش انتقادات کارشناسان و نخبگان اقتصادی و با خط دهی رهبر فرزانه انقلاب، خبر سفر آقای روحانی به بغداد بارقه‌ای از امید برای تحول اساسی در روابط اقتصادی، تجاری ایران و عراق ایجاد و اثر تحریم‌ها را بر اقتصاد ایران کم رنگ خواهد کرد. احداث شهرک‌های صنعتی، مسئله روادید، گمرک، تبادلات مالی و ارزی، صدور خدمات بهداشتی و درمانی، راه آهن خرمشهر- بصره از محور‌های گفتگو و توافق خواهند بود. در واقع این اولین سفر بسیار دیر هنگام آقای روحانی به عراق در دوران رئیس جمهوری خود است؛ سفری که باید مدت‌ها پیش از این صورت می‌گرفت و راه صحیح و معقول تجارت را پیدا می‌کرد و، ولی هنوز هم می‌توان از این فرصت استفاده کرد.
طبق آمار سال ۱۳۹۶ عراقی‌ها خریدار ۱۴ درصد از کل کالا‌های صادراتی غیر نفتی ایران هستندکه این رقم در قیاس با خرید ۳ درصدی ۲۸ عضو اتحادیه اروپا، امیدوار کننده و با توجه به ظرفیت‌های موجود، قابلیت افزایش نیز دارد. در حقیقت ایران پس از ترکیه و چین سومین صادر کننده کالا‌های غیر نفتی به عراق است. عراق و ایران دارای نقاط اشتراک تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی هستند که به تبع آن می‌تواند در سپهر همکاری‌های آتی دو کشور تأثیر محسوسی بر جای گذارند.

 

جمهوری اسلامی ایران و عراق در منطقه، رابطه مثبت و سازنده‌ای را پیگیری می‌کنند که آبستن حوادث و تنش‌های بسیاری است. از یک طرف عراق پیچ‌های تاریخی متعددی از جمله دیکتاتوری صدام و تجاوز به کشور‌های همسایه و چالش اساسی مبارزه با تروریست‌ها را با حفظ موجودیت و استقلال خود پشت سر گذاشته و از یک طرف جمهوری اسلامی ایران در اوج اقتدار و صلابت در سخت‌ترین شرایط در کنار دولت و ملت عراق قرار گرفته است وبا کمک به ارتش و حشدالشعبی خاک این کشور را از لوث تروریست‌ها پاک کرده است؛ بنابراین دو کشور تلقی واحدی از امنیت و تهدید آن دارند؛ این نوع رویکرد تشریک مساعی و همکاری جویانه در مسائل امنیتی قابل تسری در حوزه‌های اقتصادی و تجاری نیز خواهد بود؛ بنابراین سفر آقای روحانی هر چند با تأخیر، اما می‌تواند با توافقات جامع و سازنده سد تحریم را بشکند. دولت و ملت عراق با وجود نهیب‌های آمریکا، با اعمال تحریم‌ها علیه ملت ایران مخالف هستند و آن را فاقد وجاهت قانونی و حقوقی می‌دانند و بار‌ها این موضع را ابراز کرده اند؛ گواه این مدعا اکنون در داغ شدن سفر‌های دولتمردان ایرانی به بغداد هویدا است که ماحصل آن نوید یک گشایش اقتصادی ویژه در دوران تحریم‌ها برای ایران است.