سیرک ضد ایرانی در ورشو

سیرک ضد ایرانی در ورشو

روز جمعه هفته گذشته بود که مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده از تصمیم واشنگتن و کشور‌های عربی برای برگزاری نشست ضد ایرانی در ورشو خبر داد. شاید یکی از مهم‌ترین خروجی‌های سفر هشت روزه و پرسرو صدای پمپئو به خاورمیانه فراهم آوردن همین نشست ضد ایرانی در لهستان باشد. این نشست از آنجا حائز اهمیت بود که تاکید ویژه‌ای بر روی نقش ایران در خاورمیانه داشت. نشستی که وزیران کشور‌های عربی و اروپایی و نخست وزیر اراضی اشغالی قدس، بنیامین نتانیاهو نیز در آن حضور داشتند. در میان هیاهوی برگزاری چنین نشستی آنچه بیش از همه جلب توجه کرد مکان این نشست بود. لهستان کشوری است که روابط تاریخی طولانی با ایران داشته و در قرن بیستم به واسطه مهاجرت لهستانی‌های گریزان از جنگ جهانی دوم به یکدیگر نزدیک‌تر بوده اند و میزبانی ورشو از این نشست ضد ایرانی خیلی‌ها را غافلگیر کرد. با این حال به نظر می‌رسد ورشو که روسیه را به عنوان یک خطر جدی می‌بیند از ترس تهدیدات مسکو به آغوش آمریکا پناه برده تا شاید هم انتقامی از کشور‌های مهم اتحادیه اروپا بگیرد و هم امتیازی از واشنگتن برای حفظ امنیت خود در قبال مسکو دریافت کند. بهتر است در مورد این موضوع بیشتر مطالعه کنیم.

ترس از روس‌ها و لجبازی با تهران

لهستان سال ۲۰۰۴ به عضویت اتحادیه اروپا در آمده و همیشه سعی کرده نقش پررنگ تری با توجه به جمعیت و وسعت و اقتصاد رو به رشد خود در اتحادیه داشته باشد. اما همیشه موانعی مانند فرانسه و آلمان را در مسیر داشته و با بی اعتنایی آن‌ها مواجه بوده است. از سه سال پیش که حزب راستگرای قانون و عدالت در لهستان قدرت را به دست گرفته، اختلاف‌های قدیمی میان کشور‌های مهم اتحادیه اروپا و ورشو شدت بیشتری پیدا کرده، اختلافی که در حمایت حزب حاکم در لهستان از حاکمیت مستقل و اختلافات قدیمی میان کشور‌های مهم اتحادیه اروپا دارد. از این رو حزب راستگرای حاکم بر لهستان سعی کرده مشکلاتی را که با اتحادیه اروپا دارد با نزدیک شدن به آمریکا حل کند. ضمن اینکه لهستان همیشه روسیه را به عنوان یک دشمن برای ناتو تصور کرده و ترس زیادی از قدرت مسکو در نزدیکی خود دارد و همین ترس آن‌ها را به واشنگتن نزدیک‌تر کرده است. در مورد لجبازی با ایران هم لهستانی‌ها سابقه دارند، این اولین بار نیست که ورشو شمشیر خود را از رو برای تهران بسته، خرداد ماه امسال بود که از کشور‌های اروپایی خواست تا توجه بیشتری به نگرانی‌های آمریکا پیرامون برجام نشان دهند. تا جایی که چاپتوویچ وزیر امور خارجه لهستان از کشور‌های عضو اتحادیه خواسته بود: همدلی بیشتری در مورد انگیزه‌های آمریکا برای تحریم ایران نشان دهند. ورشو در یک سال گذشته هیچ وقت میل خود را به تحریم ایران و افزایش فشار‌ها پنهان نکرده است. از سویی میل به دیده شدن و نزدیکی به آمریکا برای آن‌ها حیاتی است و مقامات لهستان ترجیح می‌دهند تا دست کم به عنوان واسطه میان اتحادیه اروپا و واشنگتن برای یک تصمیم مشترک در مورد ایران نقش آفرینی کنند.

تشدید جنگ روانی علیه ایران

روز‌هایی که مایک پمپئو در خاورمیانه حضور داشت در تمام هشت روز حضور خود در هیچ سخنرانی نبود که از ایران صحبت نکند و جمهوری اسلامی ایران را به عنوان بر هم زننده نظم منطقه معرفی نکند. به نظر می‌رسد وی در این سفر‌ها هدف مشخصی داشت. بله هدف پمپئو آماده کردن اعراب برای حضور در نشست ورشو بود. این در حالی است که وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرده بود: هدف اصلی این نشست حصول اطمینان از این مسئله است که ایران به عنوان یک عامل بی ثبات کننده در خاورمیانه به نقش آفرینی خود در منطقه خاتمه خواهد داد. البته واشنگتن شاید هدف دیگری نیز از برگزاری این نشست داشت. مطمئناً اروپایی‌ها به جزء مواضع هسته‌ای که تا الان به ظاهر وانمود کرده اند که از ایران حمایت کرده اند در بقیه موارد با آمریکایی‌ها همراه بوده اند تا جایی که آن‌ها پیرامون تجهیزات موشکی، حقوق بشر و... موافق فشار بر جمهوری اسلامی ایران هستند و خواهند بود. بسیاری از تحلیل گران معتقدند، اقدام لهستان استارتی خواهد بود برای همراه شدن اروپا با آمریکا علیه ایران و حتی پیرامون برهم زدن برجام و عدم پایبند بودن اروپایی‌ها. البته که واشنگتن با برگزاری این نشست دنبال جنگ روانی و اعمال فشار بر جمهوری اسلامی بوده، اما تهران هم می‌داند که به کشور‌های اتحادیه اروپا بیش از این نباید اعتماد کرد.

واکنش‌های تهران به این نشست

پس از اعلام برگزاری نشست علیه ایران در ورشو، وزیر امور خارجه کشورمان و معاون آن در حساب‌های توئیتری شان از مقامات لهستان به خاطر اتخاذ چنین تصمیمی انتقاد و به مناسبات تاریخی تهران و ورشو اشاره کرده اند. ظریف در توئیتر خود نوشت: «یادآوری به میزبان و شرکت کنندگان کنفرانس ضد ایرانی: کسانی که در آخرین نمایش ضد ایرانی توسط آمریکا شرکت کرده بودند، یا مرده اند، یا بی آبرو شده اند، یا به حاشیه رانده شده اند و ایران از همیشه قوی‌تر است. دولت لهستان نمی‌تواند این شرمندگی را پاک کند: در حالی که ایران لهستانی‌ها را در جنگ جهانی دوم نجات داد، این کشور اکنون میزبان سیرک مذبوحانه ضد ایرانی شده است.»

عباس عراقچی هم نوشت: «۱۹۸۲ لهستانی از سال ۱۹۴۲ تاکنون در قبرستان لهستانی‌ها در قلب تهران آرمیده اند. بیش از یکصد هزار لهستانی پس از آزادی از اردوگاه‌های استالین از راه ایران بازگشتند. قبرستان‌ها در ایران بعد از ۳۰ سال قابل جایگزینی هستند، اما مردم تهران ۷۷ سال است که احترام مهمان خود را نگاه داشته اند.»

به نظر می‌رسد واکنش‌های وزیر و معاون ایشان در جایگاه خود ارزشمند است، اما نمی‌تواند پاسخی در خور این اقدام لهستان باشد. البته باید منتظر ماند و دید که واکنش رسمی وزارت امور خارجه پیرامون این اتفاق چگونه خواهد بود. وزارت خارجه می‌تواند از ابزار‌های مناسب تری مانند احضار سفیر یا کنسول استفاده کند که احتمالاً طی روز‌های آتی چنین خواهد شد.

تجربه نشان داده است که کشور‌های غربی از آمریکا گرفته تا اروپا اراده‌ای برای عادی سازی روابط با جمهوری اسلامی ایران ندارند. دشمنی آن‌ها با ملت ایران ادامه دار خواهد بود تصور اینکه روزی بین آن‌ها و ایران اسلامی روابط حسنه برقرار شود ساده لوحانه است و این نشست مطمئناً آخرین آن نخواهد بود امروز ورشو و فردا... آنچه که باید مد نظر قرار گیرد هوشیاری دولتمردان است تا در مواجهه با دشمنان قسم خورده نظام ذره‌ای پا پس نکشند. انشاالله

سید فرشید کاظمی پیرسرا