معامله تبادل اسرا میان رژیم صهیونی و حماس در سایه توافق آتشبس، که به آزادی حدود ۱۷۰۰ زندانی فلسطینی منجر شد، پرده از فاجعهای انسانی برداشت که در بازداشتگاههای اسرائیل رخ داده است. این گزارش، با استناد به شواهد میدانی، روایتهای بازماندگان و اسناد پزشکی قانونی، تصویری هولناک از شکنجه سیستماتیک، اعدامهای فراقضایی و نقض سازمانیافته قوانین بینالمللی ارائه میدهد.
فصل اول: روایت بازماندگان - جهنمی به نام بازداشت
نسیم الراضی، یکی از آزادشدگان، به گاردین گفت که زندانبانان اسرائیلی در زندان «نفحه» در صحرای نقب، پیش از آزادی، به عنوان «هدیه خداحافظی» او را به زمین انداخته و به طرزی وحشیانه کتک زدند. به گفته او، این عمل مانند یک "سلام نظامی با مشت" بود.
اولین تصویر الراضی از غزه پس از نزدیک به دو سال اسارت، «تار» بود، زیرا ضربه کفش یک نظامی به چشمش، بینایی او را برای دو روز مختل کرد. این مشکل به فهرست بلندبالای بیماریهای او در دوران بازداشت افزوده شد.
الراضی، کارمند ۳۳ ساله دولت، در دسامبر ۲۰۲۳ دستگیر شد و بیش از ۲۲ ماه را در اسارت، از جمله ۱۰۰ روز در یک سلول زیرزمینی، گذراند. مانند بسیاری دیگر، او هرگز به جرم مشخصی متهم نشد. او شرایط زندان را بسیار سخت توصیف کرد و گفت: «این ضرب و شتم یک استثنا نبود، بلکه بخشی از یک سیستم سیستماتیک سوءاستفاده بود.»
به گفته الراضی، زندانبانان از گاز اشکآور و گلولههای لاستیکی برای ارعاب استفاده میکردند و سلولها به شدت شلوغ و شرایط غیربهداشتی بود که منجر به بیماریهای قارچی و پوستی بدون درمان شد. تراژدی زمانی کامل شد که او پس از آزادی فهمید همسر و تمامی فرزندانش به جز یکی، در زمان اسارتش کشته شدهاند.
محمد الاصلیه، دانشجوی ۲۲ ساله دیگری که آزاد شد، از ابتلای به گال در زندان خبر داد و گفت: «هیچ مراقبت پزشکی وجود نداشت.» او از تشکهای کثیف، محیط غیربهداشتی و غذای آلوده گفت و به روشی شکنجهآمیز به نام «دیسکو» اشاره کرد که در آن موسیقی به طور مداوم و با صدای بلند پخش میشد. به گفته او، زندانیان را از دیوار آویزان کرده، به آنان آب سرد میپاشیدند و گاهی پودر فلفل رویشان میریختند.
هر دو زندانی کاهش وزن شدیدی را تجربه کردند؛ الراضی از ۹۳ به ۶۰ کیلوگرم و الاصلیه در مقطعی از ۷۵ به ۴۲ کیلوگرم رسید.
3. «بگذار بمیرد»: بیاعتنایی به جان انسانها
اکرم البسیونی (۴۵ ساله) نیز روایتی هولناک از زندان «سدی تیمان» ارائه داد. او گفت: «وقتی برای کمک به زندانیان شدیداً مضروب التماس میکردیم، نگهبانان با بیتفاوتی میگفتند: "بگذار بمیرد." سپس جسد را در کیسه میپیچیدند و میبردند.» به گفته او، زندانیان با باتوم و مشت کتک میخوردند، مورد حمله سگ قرار میگرفتند و با آب جوش سوزانده میشدند.
4. "من از جهنم بازگشتم"
عماد الافرنجی، روزنامهنگار آزادشده، تجربه خود را اینگونه توصیف میکند: «من در گوانتانامو بودم. از جهنم و از مرگ بازگشتم.» او از بسته شدن دستها با دستبندهای پلاستیکی دردآور، بمبهای صوتی، حمله سگهای پلیس و کتکخوردن توسط دهها سرباز میگوید.
عماد الافرنجی، روزنامهنگار آزادشده، تجربه خود در بازداشتگاههای اسرائیل را اینگونه توصیف میکند: «من در گوانتانامو بودم. از جهنم و از مرگ بازگشتم.» او به الجزیره نت گفت که سربازان اسرائیلی با اشاره به محل تجمع بازداشتشدگان به او گفتند: «پیرمرد، برو آن طرف.» سپس او را وادار کردند تمام لباسهایش را به جز لباس زیر درآورد.
الافرنجی با وجود معرفی خود به عنوان روزنامهنگار، بدون هیچ اخطاری مورد ضرب و شتم، آزار و توهین قرار گرفت. او میگوید: «دستهایمان را با دستبندهای پلاستیکی سفت و دردآوری از پشت بسته بودند. صدای فریادهای دیگر بازداشتشدگان را که تحت شکنجههای شدید بودند، میشنیدم. سربازان مرتب میپرسیدند: "شما در هفتم اکتبر کجا بودید؟ شما به حماس تعلق دارید؟ شما از نخبگان گردانهای القسام هستید؟" و من در انتظار نوبتم بودم».
پس از دور اول شکنجه، به بازداشتشدگان لباسهای سفید شمارهداری پوشاندند. شماره الافرنجی ۱۱۴ بود. او و دیگران با دیدن این لباسها گمان کردند لباس اعدام است و با خواندن شهادتین، خود را برای مرگ آماده کردند.
با انتقال به بازداشتگاه "سیدی تیمان"، گروهی از سربازان زن و مرد منتظر آنان بودند. بازداشتشدگان مجبور به برهنه شدن و تحمل بازرسی بدنی تحقیرآمیز شدند. سپس دستبندهای پلاستیکی با دستبندهای فلزی تعویض و آنان به زندانهای مختلف منتقل شدند.
الافرنجی از ورود به بازداشتگاه "عوفر" میگوید: «به ما دستور دادند روی شکم دراز بکشیم. سپس بمبهای صوتی به سویمان پرتاب کردند، سگهای پلیس را برای حمله به ما آزاد کردند و دهها سرباز به طرز وحشیانهای ما را کتک زدند. این فقط آغاز ماجرا بود؛ مقدمهای برای بازجویی و شکنجه با روشهایی بیسابقه».
او درباره شکنجههای غیرانسانی در این بازداشتگاه گفت: «در این اردوگاه، ما تجربیات دردناک و غیرانسانی را تحمل کردیم. برخی از بازداشت شدگان با باتوم برقی مورد تعرض جنسی قرار میگرفتند، برخی دیگر از ناحیه تناسلی آویزان میشدند و مورد حمله سگ های پلیس قرار می گرفتند. برخی از آنها به دلیل شدت شکنجه، استخوان هایشان شکسته بود.».
الافرنجی به سیاست گرسنگی سیستماتیک نیز اشاره میکند که اثرات آن بر بدنش باقی مانده است. او با وزن ۱۱۰ کیلوگرم بازداشت شد و با ۶۶ کیلوگرم آزاد شد.
فصل دوم: اجساد بازگردانده شده - جنایاتی که فریاد میزنند
طبق توافق آتشبس بین حماس و اسرائیل، رژیم متعهد شد به ازای آزادی هر گروگان صهیونی، ۱۵ جسد فلسطینی را آزاد کند. در این راستا، اجساد ۱۲۰ فلسطینی در سه دسته بازگردانده شد. با این حال، کارکنان بهداشتی با صحنههای غیرقابل توصیفی از سوءاستفاده مواجه شدند.
با رسیدن خودروهای صلیب سرخ به بیمارستان ناصر، پزشکان برای معاینه اجساد فرستادهشده توسط ارتش صهیونیستی شتافتند. دکتر احمد ظاهر، مدیر بخش پزشکی قانونی، با دیدن اولین جسد دچار شوک شدید شد.
معاینه اولیه نشان داد چشمهای جسد محکم بسته شده، طنابی دور گردنش بود و دستها با طناب بسته شده بودند. همچنین یک سوراخ چاقوی جراحی در ناحیه سینه و سوراخی دیگر در شکم مشاهده میشد. دکتر ظاهر اظهار داشت: «او را با دار زدند. من آثار شکنجه وحشیانه را دیدم».
در کالبدشکافی مشخص شد جسد با پنبه پر شده و قرنیه، کلیه و کبد آن برداشته شدهاند. دکتر ظاهر گفت: «جنایات وحشتناکی است. من در عمرم چنین چیزهایی ندیدهام و گمان نمیکنم دیگر هرگز شاهد چنین تخلفات هولناکی باشم».
دکتر منیر البرش، مدیر کل وزارت بهداشت غزه نیز در شبکه اجتماعی ایکس گفت: «بررسیهای رسمی حاکی از اعدامهای میدانی و شکنجه سیستماتیک است. ما جنایات وحشیانهای را مستند کردهایم که سربازان اسرائیلی در طول پیشروی در غزه مرتکب شدهاند.» وی افزود: «ویژگی اجساد نشان میدهد قربانیان پیش از اعدام بازداشت شدهاند. ما شاهد علائم شکنجه و سوءاستفاده بودیم. اینها جنایاتی هستند که به جنایات جنگی میانجامند. آنان اعضایی مانند قرنیه، کلیه و کبد را دزدیدهاند.»
البرش تأکید کرد این جنایات پنهان نبوده و اجساد برای ماهها در یخچالهای اسرائیل نگهداری و دفن نشده بودند. او از سازمان ملل و شورای حقوق بشر خواست تا تحقیقات فوری را آغاز کنند: «شواهد کافی وجود دارد که نشان میدهد تلآویو مرتکب جنایاتی بیسابقه در تاریخ مدرن علیه بشریت شده است».
هویت گمشده
در غزه، تنها چهار تیم پزشکی قانونی مسئولیت رسیدگی به تمام اجساد قربانیان جنگ و اجساد بازگرداندهشده را بر عهده دارند.
در این شرایط به جای نام، بر روی اجساد بازگرداندهشده شماره نوشته شده بود. این امر و نبود تجهیزات مدرن شناسایی در غزه، کار را بسیار دشوار کرده است. از ۱۲۰ جسد، تنها چهار جسد با کمک خانوادهها شناسایی شدهاند.
سامح حمد، عضو کمیته شناسایی اجساد، گفت: «دهها جسد هنوز ناشناس ماندهاند. اسرائیل اجساد را بدون هویت تحویل داده، در حالی که بیمارستانهای غزه بر اثر جنگ ویران شده و فاقد ابزار آزمایش DNA هستند».
حمد افزود: «مقامات اسرائیلی هویت این اجساد را میدانند، اما میخواهند رنج خانوادهها را افزایش دهند.»
کمپین ملی بازیابی اجساد شهدا» تخمین میزند تعداد اجساد دفنشده در گورستانهای شمارهگذاریشده به ۷۳۵ نفر میرسد که ۹۹ نفر از آنان اهل غزه هستند. در مقابل، روزنامه صهیونیستی هاآرتص ادعا کرده اسرائیل اجساد حدود ۱۵۰۰ مبارز حماس را در اختیار دارد.
فصل سوم: پیگرد قانونی و درخواستهای بینالمللی
سازمان «دیدهبان حقوق بشر اروپا-مدیترانه» با ابراز شوک عمیق از وضعیت فاجعهبار اجساد فلسطینیانی که پس از بازداشت توسط نیروهای نظامی اسرائیل در جریان جنگ غزه بازگردانده شدهاند، خبر داد. شواهد آشکار نشان میدهد بسیاری از این افراد در معرض شکنجه و بدرفتاری عمدی و وحشیانه قرار گرفتهاند که به رنج شدید آنان انجامیده است. همچنین مشخص شده تعدادی از آنان بلافاصله پس از بازداشت اعدام شدهاند که نقض آشکار قوانین بینالمللی از جمله کنوانسیون 1948 است.
به نوبه خود سازمان «کمیته عمومی مبارزه با شکنجه در سرزمینهای اشغالی نیز اعتراف کرده که «مقیاس و شدت شکنجه و بدرفتاری با زندانیان فلسطینی از اکتبر ۲۰۲۳ به طور چشمگیری افزایش یافته است.
تال اشتاینر، مدیر اجرایی این کمیته گفت: «در مجموع، از ۷ اکتبر تاکنون، مقیاس و روشهای شکنجه و بدرفتاری در زندانها و اردوگاههای اسرائیل به طرز چشمگیری افزایش یافته است.» وی افزود: «ما این را بخشی از سیاستی میدانیم که توسط چهرههایی در دولت اسرائیل، مانند ایتامار بن گویر و دیگران، هدایت میشود.»
بر پایه چنین مستنداتی دیدبان حقوق بشر اروپا- مدیترانه بر لزوم انجام یک تحقیق فوری و مستقل برای روشن کردن جزئیات این جنایات، شناسایی مسئولان و احقاق حق قربانیان تأکید کرده است.
این نهاد بینالمللی از «کمیسیون مستقل بینالمللی تحقیق» و «دادگاه کیفری بینالمللی» درخواست کرده است تا این جنایات را در چارچوب تحقیقات خود در مورد جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و اتهام نسلکشی با اولویت بالا مورد بررسی قرار دهند.
آزمونی برای وجدان بشری
این گزارش، تنها بخشی از واقعیت تلخی است که در بازداشتگاههای اسرائیل میگذرد. هر جسد بازگردانده شده، هر روایت بازمانده، و هر سند پزشکی، گواهی است بر یک تراژدی انسانی که در سکوت نسبی جامعه بینالمللی ادامه دارد.
اکنون پرسش این است: آیا جامعه بینالمللی برای محاکمه عاملان این جنایات اقدامی جدی خواهد کرد؟ یا همچنان شاهد تکرار این فجایع در سایه سکوت و مصونیت از مجازات خواهیم بود؟
پاسخ به این پرسش، نه تنها آینده قربانیان، که آزمونی برای وجدان بشری و اعتبار نظام عدالت بینالمللی است.
ارسال نظرات