موشک‌های آمریکایی تاماهاوک جنگ اوکراین را تغییر خواهند داد؟

همزمان با اعلام تصمیم آمریکا درباره تجهیز اوکراین به موشک‌های تاماهاوک، کرملین در تلاش برای منصرف کردن دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از این تصمیم است. به تازگی «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اعلام کرده است که موضوع موشک‌های تاماهاوک باعث « نگرانی شدید » در مسکو شده و افزود که جنگ بعد از این با تشدید تنش‌ها روبرو خواهد شد.

«دیمیتری مدودف»، رئیس جمهور سابق روسیه نیز با تهدید غیرمستقیم رئیس جمهور آمریکا گفته است که تحویل این موشک‌ها می‌تواند برای همه بد تمام شود، و بیش از همه، برای خود ترامپ.

«الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهور بلاروس و به عنوان نزدیکترین متحد بین‌المللی پوتین هشدار داده است که هرگونه تصمیمی برای ارائه موشک‌های دوربرد ساخت آمریکا به کیف می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری برای امنیت بین‌المللی داشته باشد. او در مینسک تاکید کرد: «موشک‌های تاماهاوک مشکل را حل نمی‌کنند، بلکه اوضاع را به یک جنگ هسته‌ای سوق می‌دهند.»

علت مخالفت مسکو با ارسال موشک‌های تاماهاوک به اوکراین مشخص است. این موشک‌ها با برد بالقوه تا ۲۵۰۰ کیلومتر، به ارتش اوکراین این امکان را می‌دهند که حملات دوربرد فعلی خود علیه اهداف نظامی و صنعتی را تا اعماق روسیه گسترش دهند. کیف پیشتر در طول جنگ با استفاده از پهپادها و موشک‌های کوتاه برد توانسته بود اهدافی در خاک روسیه را تهدید کند و اکنون موشک‌های دوربرد آمریکایی تاماهاوک باعث تهدید بیشتر اوکراین علیه روسیه خواهد شد.

از سوی دیگر نشانه‌های بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد لفاظی‌های ترامپ در قبال روسیه به طور قابل توجهی به نفع اوکراین تغییر کرده است، به طوری که ترامپ ارتش روسیه را به عنوان « ببر کاغذی » مسخره می‌کند و مدعی است که اوکراین اکنون در موقعیتی است که می‌تواند در جنگ پیروز شود. در همین حال، در روزهای اخیر گزارش‌هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه ایالات متحده در حال حاضر پشتیبانی اطلاعاتی برای حملات دوربرد اوکراین علیه صنایع نفت و گاز روسیه را انجام می‌دهد.

تاماهاوک چه موشکی است؟

تاماهاوک نوعی موشک کروز دوربرد است که با موتور جت حرکت می‌کند و توسط GPS داخلی هدایت می‌شود. این موشک که توسط شرکت آمریکایی ریتیون ساخته شده‌، توسط ارتش‌های کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، انگلیس، استرالیا و هلند مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر موشک تاماهاوک به طور متوسط ​​ ۱.۳ میلیون دلار (۹۷۳۰۰۰ پوند) قیمت دارد.

این موشک ۶ متری (۲۰ فوت) دارای کلاهک ۱۰۰۰ پوندی (تقریباً ۴۵۰ کیلوگرم) و یک دوربین داخلی است. جدیدترین انواع آن می‌توانند در نزدیکی هدف حرکت کنند و در طول پرواز برای تغییر مسیر هدف برنامه‌ریزی کنند.

«مایکل کلارک»، تحلیلگر نظامی در مصاحبه با اسکای نیوز گفته است: «تاماهاوک می‌تواند هدف در حال حرکت را حتی با تغییر مسیر دنبال کند.» موشک‌های تاماهاوک با سرعت‌های زیر صوت و در ارتفاعات پایین پرواز می‌کنند و تشخیص آنها توسط رادارهای زمینی حتی در حریم هوایی نزدیک به شدت دشوار است.

نکته مهم برای اوکراین این است که موشک‌های تاماهاوک بردی حدود ۱۵۰۰ مایل دارند که دامنه اهداف احتمالی را در داخل روسیه به میزان قابل توجهی گسترش خواهند داد. اوکراین در حال حاضر از سلاح‌هایی مانند موشک «استورم شدو» ساخت انگلیس و سامانه موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا با نام آتاکامز (ATACMS) استفاده می‌کند. برد این موشک‌ها تنها حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ مایل است و اهداف موشکی اوکراین را به مناطق نسبتاً نزدیک به مرز اوکراین محدود می‌کنند، اما موشک‌های تاماهاوک دایره اهداف اوکراین در روسیه را بسیار گسترش خواهد داد.

موشک‌های تاماهاوک معمولاً از کشتی یا زیردریایی شلیک می‌شوند - اما اوکراین احتمالاً باید آنها را از خشکی شلیک کند.

موشک‌های تاماهاوک اولین بار در جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ مورد استفاده قرار گرفتند و طی یک سال گذشته توسط نیروی دریایی بریتانیا و ایالات متحده برای هدف قرار دادن اهداف نیروهای یمنی در عمق خاک یمن مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

تاثیر تاماهاوک بر جنگ اوکراین

درباره تاثیر ورود موشک‌های تاماهاوک به جنگ اوکراین نظرات مختلفی وجود دارد. نشریه آمریکایی آتلانتیک در گزارشی نوشته است که حتی اگر این موشک‌ها به اوکراین تحویل داده شوند، آنها سلاح‌های شگفت‌انگیزی نیستند و باعث پیروزی یک شبه در جنگ اوکراین نخواهند شد، هرچند ورود موشک‌های تاماهاوک به جنگ اوکراین نشان‌دهنده یک تغییر بالقوه مهم در بزرگترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم خواهد بود.

وال استریت ژورنال می‌گوید که موشک تاماهاوک «سلاح بسیار ارزشمندی» خواهند بود، هرچند شاید «تغییر دهنده‌ی بازی» در جنگ اوکراین نباشند. «مایکل کلارک» می‌گوید موشک‌های تاماهاوک احتمالاً برای حمله به مسیرهای حمل و نقل و لجستیک روسیه در پشت خط مقدم استفاده خواهند شد  و احتمالا اوکراین از این موشک‌ها برای بمباران انبارهای نفت، پایگاه‌های نگهداری نیروها، کاروان‌های نقلیه و کارخانه‌های تولید پهپاد استفاده خواهد کرد، اما روسیه نیز در مقابل بانک اهداف خود در اوکراین را گسترش خواهد داد و هزینه استفاده از این موشک‌ها برای اوکراین بسیار زیاد خواهد بود.

این را نیز باید در نظر داشت که  ارائه موشک‌های تاماهاوک به اوکراین با چالش‌های بزرگی همراه خواهد بود، به ویژه این که اوکراین پرتابگرهای دریایی یا زمینی لازم برای شلیک این موشک‌ها را ندارد. براساس گزارش نیویورک تایمز، اوکراین برای شلیک موشک‌های تاماهاک به یک پرتابگر آمریکایی موشک به نام تایفون نیاز دارد و مشخص نیست که ایالات متحده چه تعداد موشک تاماهاوک در اختیار اوکراین قرار خواهد داد؟

در عین حال کارشناسان غربی معتقدند که اوکراین می‌تواند از موشک‌های تاماهاوک به عنوان یک کارت بازی در جنگ استفاده کند، اما دست اوکراین برای استفاده گسترده از این موشک‌ها چندان باز نیست، چون واکنش روسیه بسیار سنگین‌تر خواهد بود.

با این حال، هنوز تحویل موشک‌های تاماهاوک به اوکراین قطعی نیست و گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که ترامپ شاید در زمان بازدید «ولودیمیر زلنسکی» از واشنگتن تحویل این موشک‌ها به اوکراین را تأیید کند.

از سوی دیگر، نگرانی‌هایی وجود دارد که شاید تشدید جنگ در نتیجه تحویل موشک تاماهاوک به اوکراین، تنش‌ها بین دو قدرت هسته‌ای آمریکا و روسیه را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. ترامپ نیز همین نکته را می‌داند و از این رو کاخ سفید نیز نیم نگاهی به هزینه‌های تشدید تنش با روسیه دارد و شاید ترامپ نیز با ادعای تحویل موشک‌های تاماهاوک به روسیه تلاش دارد تا مسکو را تحت فشار برای توقف جنگ قرار دهد.