غزه، پایان جنگ و تولدی دیگر

از روز پنجشنبه و با اعلام توافق آتش‌بس وپایان جنگ، در دل ویرانه‌های غزه صدای شادی و امید شنیده می‌شود.

پس از ماه‌ها بمباران، و تحمل سختی‌های بسیار مردم غزه با چشم‌های اشک‌آلود از پایان کابوسی 2 ساله نفس راحتی کشیدند؛ بسیاری به خیابان‌ها آمدند و فریاد پیروزی سر دادند. کودکان و والدینی که دو سال آزگار را در دل وحشت و نگرانی زندگی کرده‌اند، اکنون لحظه‌ای از آرامش را تجربه می‌کنند.

با انتشار خبر آتش‌بس، جشن‌ها در خیابان‌های خان یونس و غزه بالا گرفت. مردم دسته‌دسته به خیابان آمدند، پرچم فلسطین برافراشتند و سرودهای نصر و پیروزی سر دادند.

برخی از افراد در شبکه‌های اجتماعی تصاویری منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد کودکان با چهره‌هایی خندان بیرون می‌آیند و والدین با گریه لحظه‌ها را ثبت می‌کنند.

اما در بین این شادی، نگرانی و تردید زیادی نیز وجود دارد. برخی می‌گویند: «ما به آرامش کوتاه‌مدت عادت کرده‌ایم، اما آیا این بار پابرجا خواهد ماند؟».

آغاز بازگشت مردم

با اجرای آتش‌بس و عقب‌نشینی نیروهای صهیونیستی از بخش‌هایی از غزه، هزاران تن از آوارگان که به جنوب غزه رفته بودند، شروع به بازگشت به خانه‌های خود کردند.

جمعیت عظیمی از آوارگان به سوی شمال و به طرف شهر غزه — بزرگترین منطقه شهری نوار غزه — حرکت کردند. همین منطقه، تنها چند روز پیش، در جریان یکی از شدیدترین عملیات‌های نظامی اسرائیل طی این جنگ، هدف حمله‌ای گسترده قرار گرفته بود.

در جنوب غزه، مناطق مانند خان یونس شاهد کاهش محسوس حملات هوایی و توپخانه‌ای هستند و مردم تلاش می‌کنند به زندگی عادی بازگردند.

در طول جاده‌های رشید و صلاح‌الدین، خانواده‌ها پیاده در حال بازگشت هستند. بسیاری از آنان، با وجودی که خانه‌ای برای بازگشت ندارند و با وجود ویرانی گسترده خیابان‌ها و کوچه‌ها یافتن نشانی محل زندگی‌ کار سختی است، اما باز هم به هر زحتی خود را به خانه‌های ویران شده‌شان می‌رسانند و آنجا چادر برپا می‌کنند.

یکی از بازگشتگان از اردوگاه نصیرات به الجزیره گفت: «خانه‌ای باقی نمانده، اما ما بازمی‌گردیم... این سرزمین از آنِ ماست، می‌مانیم بر روی خرابه‌هایش».

از سوی دیگر، وزارت کشور غزه اعلام کرد که نیروهای امنیتی و پلیس در مناطقی که نیروهای اشغالگر از آنجا عقب‌نشینی کرده‌اند، مستقر شده‌اند تا نظم را برقرار کرده و امنیت جاده‌ها را برای غیرنظامیان تأمین کنند.

همزمان با بازگشت آوارگان، ارتش اشغالگر نیز اعلام کرد که «نیروها، عقب‌نشینی از داخل شهرها به سمت مرز شرقی را آغاز کرده‌اند».

دو سال جنگ گسترده باعث ویرانی شدید ساختمان‌ها، شبکه برق، آب و فاضلاب، بیمارستان‌ها و مدارس شده است. بسیاری از مناطق شهری به شدت آسیب دیده‌اند.

جاده‌ها، پل‌ها و راه‌های ارتباطی در برخی مناطق عملیاتی آسیب دیده و بازسازی آن‌ها زمان‌بر و پرهزینه خواهد بود.

کاهش حملات و آرامش نسبی

طبق گزارش الجزیره، پس از آتش‌بس، شدت بمباران‌ها و رصد پهپادها کاهش یافته و فضای کلی کمی آرام‌تر شده است.

اما هنوز هم گزارش‌هایی از حملات موضعی و گلوله‌باران در برخی مناطق وجود دارد. برای مثال در ساعات اولیه صبح پس از توافق آتش‌بس، مناطقی از خان یونس و نقاطی در مسیر منطقه نتزریم شاهد درگیری‌های محدود بودند. گروه دفاع مدنی گزارش داد که دو فلسطینی در حمله ارتش صهیونی به منطقه الستار الغربی در شمال غربی خان یونس کشته شدند.

در رسانه‌ها گفته شده که ارتش اشغالگر نیروهای خود را به «خطوط استقرار جدید» منتقل کرده است تا در مناطقی که در توافق آتش‌بس تعیین شده‌اند مستقر شوند.

ورود کمک‌های بشردوستانه

یکی از بخش‌های مهم توافق آتش‌بس، تضمین افزایش ورود کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه است. قرار است صدها کامیون حامل غذا، دارو، سوخت و اقلام ضروری وارد غزه شوند.

این توافق‌نامه ورود روزانه ۶۰۰ کامیون کمک‌رسانی را که حامل غذا، تجهیزات پزشکی، ملزومات سرپناه، سوخت و گاز پخت‌وپز هستند، مقرر کرده است.

به گزارش رسانه‌های مصری ده‌ها کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه در حال آماده شدن برای عزیمت به نوار غزه در شهر مصری عریش هستند.

سازمان ملل اعلام کرده که ذخایر کافی و آماده برای ارسال به غزه دارند و منتظر اجازه از سوی رژیم هستند تا عملیات توزیع را گسترش دهند.

با این حال، یکی از چالش‌ها این است که دسترسی گسترده برای همه مناطق فراهم نیست و محدودیت‌های امنیتی و لجستیکی می‌تواند مانع از توزیع عادلانه کمک‌ها شود. امکان وجود مین‌ها و بمب‌های عمل نکرده حملات هوایی، آوارهای بزرگ و خطر شلیک سربازان صهیونیستی خطراتی را متوجه بازگشت امن مردم می‌کند.

در این راستا ارتش صهیونی به ساکنان غزه هشدار داده که چندین منطقه در این نوار همچنان «بسیار خطرناک» هستند. آویخای ادرعی، سخنگوی این ارتش، در بیانیه‌ای به زبان عربی که در پلتفرم اکس منتشر شد، تأکید کرد: «نزدیک شدن به مناطق بیت‌حانون، بیت‌لاهیا، شجاعیه و دیگر مناطق استقرار نیروهای ما بسیار خطرناک است».

وی در ادامه افزود: «در جنوب نوار غزه نیز نزدیک شدن به منطقه گذرگاه رفح، کریدور فیلادلفی و تمامی مناطق تحت استقرار نیروهای ما در خان‌یونس به‌شدت خطرناک محسوب می‌شود».

در این شرایط برخی از ناظران و فعالان هشداری داده‌اند که اگر آتش‌بس به سرعت شکننده شود یا کمک‌ها به موقع نرسد، وضعیت انسانی غزه دوباره سقوط خواهد کرد.

شروع جستجو برای شهدا

منابع بیمارستان‌های غزه گزارش دادند که از صبح جمعه تاکنون پیکر ۱۳۰ شهید از مناطق مختلف نوار غزه کشف شده است که ۹۳ نفر از آنها در شهر غزه هستند.

مجتمع پزشکی ناصر گزارش داد که اجساد 30 شهید از مناطق مختلف خان یونس، در جنوب نوار غزه، کشف شده است.

یک منبع در بیمارستان شهدای الاقصی گزارش داد که اجساد هفت شهید از منطقه نتزاریم در مرکز غزه کشف شده است.

نگرانی‌های مردم

یکی از بندهای توافق این است که تا زمان اجرای کامل تعهدات طرفین نیروهای ارتش اشغالگر در برخی مناطق باقی بمانند. این به معنی آن است که غزه هنوز به‌طور کامل آزاد نشده است.

مسئله رهایی اسرای اسراییلی و تبادل زندانیان فلسطینی در ۷۲ ساعت آینده یکی از نقاط بحرانی اجرای توافق است. اگر این بخش اجرا نشود، اعتماد به توافق به سرعت تضعیف می‌شود.

همچنین موضوعات اساسی‌تر مانند فرآیند آواربرداری‌ها و شروع بازسازی، حاکمیت سیاسی و مدیریت دولتی آینده و نحوه کنترل بین‌المللی بر مرزها هنوز به طور شفاف روشن نشده‌اند.

با این حال یک حقیقت مثل روز روشن است. هر سنگ و خاک این سرزمین، روایتی از مقاومت را در سینه دارد. غزه، این ققنوس خاورمیانه، یک‌بار دیگر از دل خاکسترهای جنگ سر برآورده و با دستان خالی، اما اراده‌ای پولادین، تولدی دیگر را آغاز کرده است.