فرصت ها و تهديدات فضاي مجازي

دنیای مجازی هر روز بیشتر از قبل اقشار مختلف جامعه را درگیر خود می‌کند و امور مختلف زندگی افراد را به خود گره می‌زند. بدون شک هیچ فرد مسئول یا غیر مسئولی دغدغه رهبرمعظم انقلاب را برای استفاده از فرصت‌های فضای مجازی و مقابله با تهدید‌های احتمالی آن را در جامعه ندارد. دغدغه ایشان برای جامعه از جنس دغدغه پدری دلسوز و دوراندیش است که در مواجهه با هر پشرفت تکنولوژیکی همه جوانب آن را در نظر می‌گیرد و در تلاش است تا ضمن برخورداری از مزایای فراهم شده، آسیب‌های احتمالی را به حداقل برساند. اهمیت این موضوع در نگاه رهبر انقلاب به قدری بود که باعث شد ایشان در سال ۹۰ فرمان تشکیل شورای عالی فضای مجازی را به منظور تمرکز در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان کشور در عرصه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و صیانت از آسیب‌های این فضا دهند. بررسی فرمایشات ایشان در چند سال اخیر در مورد فضای مجازی نوع دیدگاه ایشان را در این موضوع به خوبی نشان خواهد می‌دهد. 

 

یکی از نکات کلیدی که در دیدگاه ایشان وجود دارد اهمیت بالای فضای مجازی است تا جاییکه این جمله از ایشان نقل شده است که «ا اگر امروز رهبر انقلاب نبودم حتما رئیس فضای مجازی کشور می‌شدم». رهبرمعظم انقلاب اینترنت را فرصتی فوق‌العاده توصیف می‌کنند و همواره مخاطب را از تهدیدانگاری صرف نسبت به آن برحذر می‌دارند. ایشان در سخنانی در سال ۸۴ می‌فرمایند: «امروزه اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطی بسیار متنوعی وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا می‌رسد. میدان افکار مردم و مؤمنان، عرصه کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در میدان جنگ و کارزار حقیقی فکری قرار داریم. این کارزار فکری به هیچ وجه به زیان ما نیست؛ به سود ماست». یکی از فرصت‌های فضای مجازی در نگاه رهبر انقلاب ظرفیت بی سابقه آن برای ترویج معارف اسلامی است تا جاییکه به کسانیکه این فرصت را برای ترویج معارف اسلامی از دست می‌دهند به پاسخگویی در روز قیامت انذار می‌دهند.

ظرفیت‌های فضای مجازی از نگاه رهبرمعظم انقلاب

رهبر انقلاب در کنار دیدگاه مثبتی که دارند فضای مجازی را بستر نشر باطل نیز می‌دانند، اما برای مقابله با آن نیز نگاهی فرصت‌مند ارائه می‌دهند. از نظر ایشان تهدید فضای مجازی دو فرصت به همراه خودش دارد. یک فرصت آنکه از طریق این ابزار می‌توان با مسائل و شبهه‌هایی که در سطح جامعه و فکر جوانان مطرح است آشنا شد و فرصت دیگر هم آن است که از طریق همین فضا می‌توان به مسائل پاسخ داد و شبهه‌ها را برطرف نمود. از نظر ایشان فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی اهمیت دارد و این فضا مثل یک رودخانه‌ی پر از آب و خروشان است که می‌آید و دائماً هم بر آب آن افزوده و خروشان‌تر می‌شود. اگر ما برای این رودخانه تدبیر کنیم و برنامه داشته باشیم؛ زه‌کشی کنیم و هدایت کنیم این رودخانه را تا به سد بریزد، می‌شود فرصت. اگر رهایش کنیم و برنامه‌ای برای آن نداشته باشیم، به عنوان یک تهدید مطرح می‌شود. ایشان عرصه فرهنگی را عرصه جهاد می‌دانند که می-بایست هر فردی به اندازه وسع و توان و هنر خود باید در این میدان حضور یابد. ایشان برای اشاره به ثواب اخروی فعالیت هدفمند در فضای مجازی از این تعبیر استفاده می‌کنند که «امروزه ذکر مستحبی بعد از نماز ما کار فرهنگی و جهادی در فضای مجازی است». در عین حال رهبر انقلاب افراد را از غرق شدن در فضای مجازی برحذر می‌دارند و ضمن خطرناک دانستن آن مخاطب را به مراقبت در این فضا توصیه می‌کنند.

تولید فکر و محتوای همگام با مبانی اسلامی و فرهنگ انقلابی

از نظر ایشان این فضا را نه تنها برای تولید فکر و محتوای مفید بلکه برای انعکاس کار‌های خوب و هنری دیگران نیز مناسب می‌باشد. رهبرمعظم انقلاب تحرکات دشمن در فضای مجازی را بسیار گسترده می‌دانند و با مثال‌هایی همچون ارائه آمار‌های بی‌پایه، دروغگویی و نسبت‌های دروغین، تخریب چهره‌های مورد قبول مردم، کتمان موفقیت‌های انقلاب، بزرگ‌نمایی ضعف‌ها و کاستی‌ها تاکتیک‌های دشمن در فضای مجازی را معرفی می‌نمایند. ایشان همچنین با تحلیلی موشکافانه و دقیق از فضای مجازی به ابزار‌هایی را که دشمن در فضای مجازی برای پیاده‌سازی این تاکتیک‌ها مورد استفاده قرار می‌دهد اشاره می‌کنند. از نظر ایشان دشمن از متفکر نما‌ها، نظریه پردازان قلابی، روزنامه‌نگاران و قلم به مزد‌ها، دلقک و همه امکانات در این فضا استفاده می‌کنند. هدف دشمن از به کارگیری این ابزار‌ها و پیاده‌سازی تاکتیک‌ها، ایجاد بدبینی، ناامیدی، کاهش اعتماد به نفس و از بین بردن ایمان مردم به نظام جمهوری اسلامی می‌باشد. با بررسی سایر فرمایشات ایشان درباره فضای مجازی می‌توان نتیجه گرفت که رسانه و به خصوص فضای مجازی مانند چاقویی است که به شرط استفاده صحیح از آن ابزاری برای دستیابی به هدف و در صورت استفاده ناصحیح یا غفلت تهدیدی برای جامعه خواهد بود.