یادداشت/ناترازی انرژی یا شرایط جوی ؟

تبیین:

یکی از موضوعاتی که در جامعه ما و در چند ماهه اخیر همه ایرانی‌ها با آن دست به گریبان هستند، موضوع قطعی روزانه برق بود. بحثی که داد همه افراد چه خانواده ها، بازاریان و کسبه و شرکت‌های تولیدی و... را به همراه داشته است. به دنبال همین موضوع شاهد تعطیلی‌های مدارس، ادارات و نهاد‌های مختلف بودیم، که تاثیر مثبتی در این اذهان نداشته است. این تعطیلی‌ها به بهانه عدم مناسب بودن شرایط جوی و سرمای هوا اعلام می‌شود؛ اما شاید باید دلیل این موضوعات را در جای دیگری جست و جو کرد: ناترازی انرژی! 
ناترازی انرژی را شاید بتوان عامل اصلی قطعی برق در کشور دانست. ناترازی انرژی چیست؟ ناترازی انرژی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن تقاضا و عرضه انرژی در یک کشور یا یک منطقه تعادل ندارد و تقاضا بیش‌تر از عرضه انرژی است. این پدیده می‌تواند به دلایل مختلفی شکل بگیرد که شامل عامل اقتصادی، زیرساختی، سیاسی و طبیعی باشد.
در ایران ناترازی انرژی از جمله چالش‌های اساسی است که به دلایل مختلفی به وجود می‌آید:۱- ساختار نامناسب تولید انرژی، ۲- وابستگی به انرژی‌های فسیلی، ۳- قدیمی و فرسوده بودن نیروگاه ها. در کنار این موارد، مصرف بیش از حد میانگین جهانی توسط جامعه ایرانی، که ۵/۲ برابر مصرف در جهان می‌باشد- را می‌توان عامل بسیار مهم این جریان دانست. افزایش مصرف در بخش‌های کشاورزی، صنعت، منازل مسکونی که روز به روز به تعداد آنها اضافه می‌شود، همگی از موارد ناترازی انرژی می‌باشند.
حال می‌بایست برای برون رفت از این ناترازی اقدامی عملی انجام داد تا هرچه سریع‌تر به تراز انرژی برسیم و خللی در انجام امورات کشور به وجود نیاید. از جمله مواردی می‌توان برشمرد این است: ۱- احداث نیروگاه‌های جدید و با استفاده از علم روز؛ ۲- بازسازی نمودن نیروگاه‌های قدیمی؛ ۳- استفاده از برق هسته‌ای که در حال حاضر در بسیاری از کشور‌ها در حال استفاده می‌باشد و سهم بسزایی در تولید برق دارد و ۴-استفاده از پنل‌های خورشیدی که هم می‌تواند در اقتصاد خانوار نقش ایفا کند و هم در تراز شدن انرژی سهم زیادی داشته باشد.
البته در نهایت ممکن است برای این بخش از داستان روزگار ما، روایت‌های دیگری هم وجود داشته باشد. اما از منظر نگارنده، تمدن ایرانیان توأمان با یافتن راه حل برای چالش‌های محیطی خلق شده است. به این معنا که در زیست تاریخی ایرانیان، چالش‌های بیرونی بسیاری بروز کرده است که ایرانیان با ابتکارخود، سازگارترین و بهینه‌ترین راه حل‌ها را یافته اند. تمدن ایرانی در چنین زمینه‌ای ایجاد شده است. این گام‌های تمدن ساز ایرانی، یک ویژگی منحصر به فرد دارند و آن تکرار پذیری است.

سیدحسین موسوی