انحصار از رگ گردن به مکران نزدیک‌تر است

تبیین:

علی عبدالعلی‌زاده وزیر اسبق مسکن در جدیدترین اظهارنظر خود با اشاره به طرح مسکن مهر، بیان کرد: مسکن مهر انبوه سازان را بیکار و ساختار انبوه سازی در کشور را متلاشی کرد و انبوه‌سازان را پیمانکار خانه‌ها کرد. عبدالعلی‌زاده که رئیس ستاد مسعود پزشکیان بود و بعد از آن طی حکمی به سمت نماینده رئیس جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور رسید، با اشاره به طرح توسعه مکران، اظهار کرد: من به دولوپر (توسعه‌دهنده) کردن یک شرکت علاقه دارم و کل ساخت و ساز مکران را به یک نفر می‌دهم.

این گفته علی عبدالعلی‌زاده در شرایطی است که بانک سرمایه‌گذاری اروپا (European Investment Bank (EIB) – Urban Development Programs) در گزارشی به معایب واگذاری یک پروژه به یک دولوپر می‌پردازد که در آن به موارد زیر اشاره می‌کند:۱. ایجاد انحصارواگذاری یک پروژه به یک گروه خاص از توسعه‌دهندگان می‌تواند منجر به کنترل بیش از حد آن گروه بر روند توسعه شود. در چنین شرایطی، برای اعمال تغییرات، به‌روزرسانی‌ها و رفع مشکلات، تنها باید به همان گروه مراجعه کرد که می‌تواند وابستگی بیش از حدی را ایجاد کرده و انعطاف‌پذیری مدیریت پروژه را کاهش دهد. این مسئله ممکن است در بلندمدت باعث محدود شدن گزینه‌های موجود برای توسعه و پشتیبانی شود.۲. کاهش رقابت‌پذیریدر شرایطی که یک گروه توسعه‌دهنده انحصار پروژه را در اختیار داشته باشد، انگیزه لازم برای بهبود کیفیت و رقابت کاهش می‌یابد. عدم وجود رقبای دیگر موجب می‌شود که فشار لازم برای ارتقای کیفیت و نوآوری کاهش یابد و در نتیجه، محصول نهایی ممکن است از استاندارد‌های بهینه فاصله بگیرد.۳. افزایش هزینه‌هاایجاد انحصار می‌تواند به افزایش هزینه‌های توسعه منجر شود. در غیاب رقابت، گروه توسعه‌دهنده این امکان را خواهد داشت که قیمت خدمات خود را افزایش دهد، زیرا گزینه‌های جایگزین محدودی برای کارفرما وجود دارد. در حالی که در شرایط رقابتی، ارائه‌دهندگان مختلف مجبور به رقابت در زمینه کیفیت و هزینه خواهند بود، که این امر به تعادل قیمت‌ها کمک می‌کند.

۴. افزایش زمان توسعه در بسیاری از موارد، انحصار می‌تواند باعث افزایش زمان توسعه پروژه شود. اگر تنها یک گروه خاص مسئولیت اجرای پروژه را بر عهده داشته باشد، محدودیت‌های منابع انسانی، تغییر اولویت‌های داخلی یا کندی فرآیند‌های اجرایی ممکن است منجر به تأخیر در تحویل پروژه گردد. در مقابل، در شرایط رقابتی، توسعه‌دهندگان معمولاً تلاش می‌کنند پروژه‌ها را با سرعت بیشتری به پایان برسانند تا رضایت کارفرما را جلب کنند و جایگاه رقابتی خود را حفظ نمایند. حال با توجه به اختلاف نظر کارشناسان و سازمان‌های مطرح جهانی با کارشناسان دولت چهاردهم باید دید که تصمیم دولت چیست و چه اقداماتی را در خصوص مسکن و شهرسازی انجام خواهد داد.