آینده جنگ اوکراین چه می‌شود؟

تبیین:

در دو سال گذشته روسیه و اوکراین درگیر جنگ بوده‌اند. جنگی که هیچ دورنمایی برای پایان آن دیده نمی‌شود. کفه ترازو در سال ۱۴۰۲ به صورت ملموسی به نفع روسیه سنگینی کرد؛ وضعیتی که برآیند شکست اوکراین در ضدحمله بهاره، تصرف ۲ شهر راهبردی «باخموت» و «آودیوکا» از سوی روسیه و آغاز جنگ غزه بود. اما آینده این جنگ به کدام سمت می‌رود؟
در واقع جنگ اوکراین پس از پاسخ منفی آمریکا و ناتو به اولتیماتوم روسیه مبنی بر کنار گذاشتن مسأله عضویت اوکراین در ناتو رخ داد. از دیدگاه مسکو عضویت کشور‌های حوزه خارج نزدیک از جمله اوکراین در ناتو تهدید مستقیم امنیت ملی روسیه و به معنی استقرار تأسیسات و نیرو‌های ناتو در مرز‌های این کشور است. مسأله‌ای که به هیچ عنوان برای کرملین پذیرفته‌شدنی نبوده است. ضمن این‌که غربی‌ها اوکراین را تشویق به عضویت در اتحادیه اروپا نمودند که البته این امر در عمل موجب تشویق کی یف برای کاهش شدید روابط اقتصادی، تجاری و صنعتی روسیه و اوکراین شده است.
با وجود تصور اولیه مسکو درباره این‌که این جنگ کوتاه مدت خواهد بود، اما به‌دلیل حمایت‌های همه‌جانبه و بی‌سابقه غرب به سرکردگی آمریکا و ارسال میلیارد‌ها دلار انواع تجهیزات نظامی و تسلیحات مختلف و نیز اعزام هزاران نیروی مزدور از کشور‌های مختلف، این جنگ به درازا کشیده شده است.
مقامات ارشد روسیه معتقدند که غربی‌ها مانع از پذیرش آتش‌بس و مذاکرات صلح از جانب کی یف در سال اول جنگ شدند و پس از آن نیز مقامات ارشد اوکراینی با تصور این‌که با کمک‌های غرب قادر به پیروزی در این جنگ هستند در عمل با برقراری آتش‌بس دائمی و مذاکرات صلح مخالفت کرده‌اند.

جنگ اوکراین و سود کارخانه‌های نظامی آمریکا
یکی از مهم‌ترین اهداف آمریکا از خلق بحران‌ها و جنگ‌ها زمینه‌سازی برای فروش بیشتر سلاح به کشور‌های مختلف است. با ادامه جنگ اوکراین و تشدید حملات اسرائیل به غزه، فروش کارخانجات تولید سلاح در آمریکا و سود حاصل از آن به شدت افزایش یافته است.
«جیسون آیکن» مسئول امور مالی جنرال داینامیکس در این زمینه گفت: ما از ۱۴هزار گلوله توپ در ماه به ۲۰هزار عدد رسیده‌ایم و سعی داریم این عدد را هرچه سریع‌تر به ۸۵ هزار یا حتی ۱۰۰ هزار گلوله در ماه برسانیم.
پیمانکاران دفاعی آمریکا از جمله «لاکهید مارتین» و «جنرال داینامیکس» تخمین زده‌اند که با سفارش‌های موجود برای صد‌ها هزار گلوله توپ، صد‌ها موشک پاتریوت و افزایش درخواست خودرو‌های زرهی در ماه‌های آتی، درآمد تضمین شده آنان، افزایش قابل توجه‌ای یابد. اگر چه همواره فروش و صادرات سلاح یکی از سودآورترین تجارت‌ها برای شرکت‌ها و کارخانه‌های تسلیحات‌سازی آمریکا بوده است، اما طی ماه‌های اخیر، با ادامه جنگ اوکراین و تشدید درگیری‌ها در این کشور، تولید و صادرات انواع سلاح‌های سنگین و سبک در آمریکا افزایش یافته است و این کارخانجات در راستای سیاست‌های دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، در حمایت از اوکراین، تولیدات نظامی خود را افزایش داده‌اند.

اوکراین و غرب در سراشیبی ناکامی جنگ با روسیه
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، چندی قبل در مصاحبه با «تاکر کارلسن» مجری سرشناس آمریکایی گفت: «روسیه بر خلاف کشور‌های ناتو، جنگ اوکراین را به مثابه «مسأله مرگ و زندگی» می‌بیند.» وی تأکید کرد: «روسیه هنوز به هدف خود برای از بین‌بردن ایدئولوژی نازیسم در اوکراین دست نیافته است.» در پایان دومین سال جنگ روسیه و اوکراین، شواهد حاکی از تداوم ناکامی‌های ارتش اوکراین در مقابله با نیرو‌های روسی و عقب‌نشینی آن‌ها است. در واقع ضد حملات ارتش اوکراین علیه نیرو‌های روسیه که در ژوئن ۲۰۲۳ آغاز شد در نهایت منجر به یک ناکامی بزرگ برای کی یف شده و سقوط آودیوکا به نقطه عطفی در آغاز سومین سال جنگ اوکراین تبدیل شد.
در این راستا، ارتش اوکراین در فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد: «نیرو‌های خود را از آودیوکا یک شهر کوچک، اما مهم در شرق این کشور که برای ماه‌ها از چند جهت تحت محاصره نیرو‌های روسیه بود، خارج کرده است.» سقوط آودیوکا بزرگترین تغییر در بیش از هزار کیلومتر خط مقدم جنگ از زمانی است که نیرو‌های روسیه شهر «باخموت» در آن اطراف را در مه ۲۰۲۳ اشغال کردند.

تشدید جنگ در اوکراین و تلاش‌های ناکام در غرب
براساس یک نظرسنجی در همه کشور‌های عضو اتحادیه اروپا مشخص شده که شمار قابل توجهی از مردم این کشور‌ها «مصالحه» را به‌عنوان محتمل‌ترین سناریو برای پایان جنگ اوکراین می‌دانند.
با وجود این‌که حمایت از کی‌یف در میان اروپایی‌ها همچنان گسترده است، اما در سومین سال جنگ اوکراین، صرفاً ۱۰ درصد از اروپایی‌ها معتقدند که اوکراین می‌تواند روسیه را شکست دهد. این در حالی است که دولت غربگرای کی یف از ابتدا با توجه به تحریک‌ها و تشویق‌های غرب، رویکرد دشمنی با روسیه را اتخاذ کرده و گام‌هایی برای عضویت در ناتو و نیز اتحادیه اروپا برداشت که البته با واکنش تند مسکو مواجه شده و در نهایت منجر به جنگ کنونی شد.
با وجود امید‌های بسیار به این‌که ارسال و استفاده از ده‌ها میلیارد دلار انواع تسلیحات غربی برای ارتش اوکراین موجب پیروزی آن در ضد حملات و بازپس‌گیری اراضی اشغالی اوکراین خواهد شد، اما می‌توان گفت که بیش از ۹۰ درصد اهداف این ضد حمله‌ها محقق نشده است؛ لذا شرکای غربی اوکراین به این جمع‌بندی رسیده‌اند که پیروزی اوکراین در مقابل روسیه در جنگ خونین کنونی بسیار بعید به نظر می‌رسد.
جنگ اوکراین بیش از ۵۰۰ هزار نفر تلفات از دو طرف جنگ گرفته و موجب ویرانی بخش زیادی از بخش‌های شرقی و مرکزی اوکراین شده است. طبق برآورد‌ها بازسازی اوکراین نیازمند هزینه‌ای ۵۰۰ میلیارد دلاری به مدت ده سال است. در واقع جنگ اوکراین گوشه‌ای دیگر از تلاش‌های آمریکا در ایجاد بحران‌ها و در ادامه بهره‌برداری از آن‌ها است؛ بحران‌هایی که آمریکا برای تقویت و بقای خود ایجاد می‌کند، اما مانند همیشه این سال‌ها برعلیه او تمام می‌شود. جنگ‌افروزی آمریکایی‌ها برای فروش سلاح بیشتر و نجات اقتصاد متزلزل آمریکا اگر چه در نقش مسکن برای این دولت، عمل می‌کند، اما هرکدام به مثابه عامل تسریع‌کننده در افول ایالات متحده عمل می‌کند. جنگ اوکراین مانند جنگ افغانستان و حمله به عراق و جنگ‌های نیابتی شام، نتیجه‌ای جز شکست برای آمریکا و غرب ندارد و اوکراین بیش از یک کشور درمانده و ازهم‌پاشیده نخواهد بود. بهروز شبستری