شب نیمه شعبان یکی از برترین شب هاست و زیارت امام حسین (ع) افضل اعمال این شب و باعث آمرزش گناهان است.
کد خبر : 15956
ماه شعبان، هم مرتبه ماه های مبارک رمضان، رجب و ... افضل شب ها و روزهایی است که ما بندگان از این ایام میتوانیم بیشترین بهره معنوی و حتی مادی را ببریم.
شب پانزدهم شعبان، شب بسیار مبارکى است چنان که امام جعفر صادق (ع) از پدر بزرگوارشان روایت میکنند که از حضرت امام محمد باقر (ع) درباره فضل شب نیمه شعبان سؤال شد و ایشان فرمودند: «آن شب افضل شب ها بعد از لیلة القدر است. خداوند به بندگان، فضل خود را در آن شب عطا مى فرماید، و ایشان را به مَنّ و کَرَم خویش مى آمرزد، پس در تقرب جستن به سوى خداى تعالى در آن شب سعى و کوشش کنید. آن شبى است که خدا به ذات مقدس خود قسم یاد کرده که سائلى را از درگاه خود دست خالى برنگرداند مادامى که سؤال نکند معصیت را و آن شب، شبى است که قرار داده حَق تعالى آن را براى ما،پس کوشش کنید در دُعا و ثنا بر خداى تعالى...»
شب نیمه شعبان که طبق روایتها، بعد از لیلة القدر افضل شبها است و در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا میفرماید، اعمالی مانند غسل توصیهشده است که باعث تخفیف گناهان میشود.
همچنین احیاء این شب به نماز، دعا و استغفار بسیار ثواب دارد، چنانکه امام زین العابدین (ع) نیز این اعمال را انجام میدهند و در روایتها آمدهاند که هرکه این شب را احیا میکند، دل او را نمیبرد در روزی که دلها میمیرند.
این شب، شب بسیار مبارکی است و برای این شب چند عمل است:
اوّل: غسل است که طبق روایتی از امام صادق (ع) موجب تخفیف گناهان است.
دوم: احیای این شب است، به نماز و دعا و استغفار. در روایتی که حضرت امیرمؤمنان (ع) از رسول خدا (ص) نقل میکند آمده است: «هنگامی که شب نیمه شعبان فرا میرسد آن را به عبادت به سر برید و روزش را روزه بدارید، زیرا اوّل تا این شب، از جانب دیگر است. خداوند ندا میآید: آیا استغفارکنندهای است که از گناهان خود آمرزش طلبد، تا گناهان او را بیامرزم؟ آیا کسی هست که طلب روزی کند و من روزی او را وسعت بخشم؟».
همچنین در روایتی آمده است که جبرئیل به رسول خدا (ص) گفت: هر کس این شب را به تسبیح و تکبیر و دعا و نماز و استغفار و... احیا بدارد، خداوند گناهانش را میآمرزد و جایگاه و منزلت او بهشت خواهد بود. ..ای محمد! این شب را احیا بدار، و به امّتت فرمان ده آن را احیا دارند. جبرئیل پس از بیان فضای دیگری برای این شب، در پایان گفت: محرومیت واقعی کسی است که از خیر و برکت این شب محروم باشد! از امام زین العابدین (ع) نیز احیای این شب نقل شده است. همچنین در روایتی از رسول خدا (ص) نقل شده است که هر کس این شب را احیا بدارد، در آن روز که قلبها میمیرد، قلبش نخواهد مرد.
سوم: زیارت امام حسین (ع) در این شب از افضل اعمال است، و باعث آمرزش گناهان است. چهارم: خواندن این دعا که جناب «سیّد بن طاووس» و «شیخ طوسی» را نقل کرده و به منزل زیارت امام زمان (علیه السلام) میرساند:
و بدین ترتیب تمام کلمه تو براستی و عدالت تغییر می کند برای کلمات تو نیست و پس زننده برای آیات تو نیست.
نُورُکَ الْمُتَاَلِّقُ، وَضِیآؤُکَ الْمُشْرِقُ، وَالْعَلَمُ النُّورُ فی طَخْیآءِ الدَّیْجُورِ، اَلْغائِبُ الْمَسْتُورُ. آن نور درخشانت و آن روشنی فروزانت و آن نشانه نورانی در شب تاریک ظلمانی آن غایب پنهان از انظار.
و آنها صاحبان حشر و نشر و مفسران و خدا و سرپرستان امر و نهی او اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی خاتِمِهْم وَقآئِمِهِمُ، اَلْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ، وَاَدْرِکْ بِنا أَیّامَهُ، وَهُمَهُ، وَهُمَهُ. خدایا پس از درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان که در پس پرده از عوالم آن ها و ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان است.
و ستایش خاص خداوند جهانیان است و درودهای او بر آقای ما محمّد خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد.
وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ، واحْکُمْ بَیْنَنا وَبَیْنَهُمْ یا اَحْکَمَ الْحاکِمینَ؛ و از رحمت خود دور ساز تمام ستمکاران را و میان ما و ایشان داوری کنای محکمترین حکمکنندگان.
پنجم: «شیخ طوسی» از اسماعیل بن فضل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق (ع) این دعا را به من تعلیم داد تا آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:
خدایا تویی زنده پاینده والای بزرگ آفریننده و روزی دهنده زنده کننده و میراننده اَلْبَدیءُ الْبَدیعُ، لَکَ الْجَلالُ وَلَکَ الْفَضْلُ، وَلَکَ الْحَمْدُ وَلَکَ الْمَنُّ.
آغاز کننده و پدید آرنده، برای توست بزرگی و فضیلت و از آن توست ستایش و نعمت وَلَکَ الْجُودُ وَلَکَ الْکَرَمُ، وَلَکَ الاْمْرُ وَلَکَ الْمَجْدُ وَلَکَ الْشُّکْرُ.
و از آن توست جود و بزرگواری و از توست فرمان و شوکت و خاص توست سپاسگزاری وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ، یا واحِدُ یا اَحَدُ، یا صَمَدُ یا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَد.
که یگانههای و شریکی برایت نیستهای یگانهای یکتاهای بی نیازی که فرزندی ندارد و فرزندی کسی نیست و نیست برایش همتایی هیچ کس.
صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاْغفِرْ لی وَارْحَمْنی، وَاکْفِنی ما اَهَمَّنی.
درود فرست بر محمّد و آل محمّد و بیامرز مرا و به من رحم کن و کفایت کن از من چه فکر می کنم مرا به خود کرده است.
زیرا تو خود گفتی و تو بهترین گویندگان و ناطقان هستی که گفتی «از خدا می خواهم از فضل او» پس من از فضل تو میخواهم.
وَ اِیّاکَ قَصَدْتُ، وَابْنَ نَبِیِّکَ اعْتَمَدْتُ، وَلَکَ رَجَوْتُ، فَارْحَمْنی یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ؛ و تو را قصد کردم و به فرزند پیمبرت اعتماد کردم و از تو امیدوارم به من رحمت کنای مهربانترین مهربانان.
ششم: این دعا را بخواند که حضرت رسول (ص) در این شب میخواند:
اَللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِکَ ما یَحُولُ بَیْنَنا وَبَیْنَ مَعْصِیَتِکَ.
خدایا بهره ما کن از ترس خود بداند که حائل شود میان ما و نافرمانیت
وَمِنْ طاعَتِکَ ما تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَکَ، وَمِنَ الْیَقینِ ما یَهُونُ عَلَیْنا بِهِ مُصیباتُ الدُّنْیا.
و از اطاعت خود بدان مقدار که ما را به خشنودی و رضوان تو حد و اندازه و از یقین بدانیم که بوسیله آن ناگواریهای دنیا بر ما آسان شود.
اَللّهُمَّ اَمْتِعْنا بِاَسْماعِنا وَاَبْصارِنا وَقُوَّتِنا ما اَحْیَیْتَنا، وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنّا.
خدایا ما را به گوشهایمان و دیدههامان و نیرویمان تا زندهایم بهرهمند ساز و آن را وارث ما گردانند.
و خون ما را به گردن کسی انداخت که بر ما ستم کرده و یاری ده ما را بر کسی که با ما دشمنی کند و مصیبت ما را در دینمان قرار دهد.
وَلا تَجْعَلِ الدُّنْیا اَکْبَرَ هَمِّنا، وَلا مَبْلَغَ عِلْمِنا، وَلا تُسَلِّطْ عَلَیْنا مَنْ لا یَرْحَمَمُنا، بِرَحْمَتْ. و دنیا را بزرگترین اندوه ما قرار مده و نیز آخرین حد دانش ما قرارش مده و مسلّط مکن بر ما کسی را که بر ما رحم نکند به رحمتهای مهربانترین مهربانان.
هفتم: صلوات هر روز ماه شعبان (که در وقت ظهر خوانده میشود) را بخواند.
هشتم: دعای کمیل را که حضرت علی (ع) در این شب آن را به کمیل تعلیم داد، بخواند.
نهم: در این شب صد مرتبه بگوید: سبحان اللّه و صد مرتبه بگوید: الحمد للّه و صد مرتبه بگوید:
اللّه اکبر و صد مرتبه بگوید: لا إلهَ إلاَّ اللّهُ که طبق روایتی از امام باقر (ع) هرکس چنین کند، خداوند گناهان گذشته است. او را بیامرزد و حاجتهای دنیوی و اخروی او را برآورده میکند.
دهم: مرحوم «شیخ طوسی» از «ابویحیی» روایتی را نقل میکند که میگوید: به مولایم امام صادق (ع) عرض کردم: بهترین دعا، در این شب کدام است؟ فرمود: وقتی نماز عشا را بجا آورد، دو ركعت نماز بگزار و در ركعت اوّل سوره «حمد» و سوره «قل یا ایّها الکافرون» و در ركعت دوم، سوره «حمد» و سوره «توحید» را بخوان، پس از نماز خواندن. ، ۳۳ مرتبه بگو:
پس من از گناهانم به تو پناهنده شده و به تو ملتجی گشته ام در این که عیوبم را بپوشانی. اَللّهُمَّ فَجُدْ عَلَیَّ بِکَرَمِکَ وَفَضْلِکَ، وَاحْطُطْ خَطایَ بِحِلْمِکَ وَ عَفْوِکَ، وَتَغَمَّدْنی فی هذِلِهَ.
خدایا پس جود کن بر من به کرم خود و فضلت و بریز خطاهای مرا به بردباری و گذشت خویش و فراگیر مرا در این شب به فراوانی کرمت.
و برگردانم از کسانی که تندرست شده اند و متنعم و رستگار و بهره مند گشته و کفایت کن مرا از شر آنچه خواسته ام.
وَاعْصِمْنی مِنَ الاِْزدِیادِ فی مَعْصِیَتکَ، وَحَبِّبْ اِلَیَّ طاعَتَکَ، وَما یُقَرِّبُنی مِنْکَ، وَیُزْلِفُنی عِنْدَکَ. و نگاهم دار از افزودن در نافرمانیت و دوست گردان نزد من فرمان برداریت را و آنچه مرا به تو نزدیک و مقرّب درگاهت گرداند.
خدایا مرا مخصوص بدار از کرم خویش به بهرههای فراوان و تقسیمهای شایانت و از کیفر تو به عفوت پناه میبرم.
وَ اغْفِر لِیَ الذَّنْبَ الَّذی یَحْبِسُ عَلَیَّ الْخُلُقَ، وَیُضَیِّقُ عَلَیَّ الرِّزْقَ. و بیامرز برایم آن گناهی را که عادت بد (مانند دروغ) را بر من حبس کند و روزی را بر من تنگ کند.
حَتّی اَقُومَ بِصالِحِ رِضاکَ، وَاَنْعَمَ بِجَزیلِ عَطآئِکَ، وَاَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْمآئِکَ. تا من به خشنودی شایسته تو اقدام کنم و به عطای متنعم گردم و به نعمتهای بسیار خوشبخت شوم.
فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِکَ، وَ تَعَرَّضْتُ لِکَرَمِکَ، وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ، وَبِحِلْمِکَ مِکَ. زیرا من به آستان تو پناه آوردم و به کرم تو آویختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس کیفرت و به بردباریت پناه جستم از خشمت.
پس به من عطا کن آنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواستم تو را به خودت سوگند دهم، چون چیزی از تو بزرگتر نیست.
سپس به سجده میروی و ۲۰ مرتبه میگویی: یا رَبِّ و هفت مرتبه یا اَللهُ و هفت مرتبه لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ و ۱۰ مرتبه: ما شآءَ اللهُ و ۱۰ مرتبه لا قُوّةَ اِلاَّ بِاللهِ. آنگاه صلوات میفرستی بر پیغمبر و آل او (علیهم السلام) و از خدا حاجت خود را میطلبی. به خدا سوگند! اگر کسی این عمل را انجام دهد، از خدا حاجت بطلبد، بسیار زیاد باشد، خداوند آن را به کرم و فضل فوقالعاده میدهد.
یازدهم: «شیخ طوسی» و «سیّد بن طاووس»، در این شب این دعا را بخواند، فرمودند. الهی تعرض لک فی هذا اللیل المتعرضون، وقصدک فیها القاصدون، وامل فضلک ومعروفک الطالبون، ولک فی هذا اللیل نفحات وجوآئز، وعطایا ومواهب، تمن بها علی من تشآء من عبادک، وتمنعها من لم تسبق له العنایة منک، وها انا ذا عبیدک الفقیر الیک، المؤمل فضلک ومعروفک، فان کنت یا مولای تفضلت فی هذه اللیلة علی احد من خلقک، وعدت علیه بعائدة من عطفک، فصل علی محمد وآل محمد، الطیبین الطاهرین، الخیرین الفاضلین، وجد علی بطولک ومعروفک یا رب العالمین، و صلی الله علی محمد خاتم النبیین وَآلِهِ الطّاهِرینَ، وَسَلَّمَ تَسْلیماً، اِنَّ اللهَ حَمیدٌ مَجیدٌ، اَللّهُمَّ اِنّی اَدْعُوکَ کَما اَمَرْتَ، فَاسْتَجِبْ، کَما.اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ. دوازدهم: بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع و بعد از دعاهای نماز وتر، دعاهایی را که مرحوم «شیخ طوسی» و «سیّد بن طاووس» نقل کردهاند را بخوانند. سیزدهم: سجده ها و دعاهایی که از رسول خدا (ص) روایت می شود را بخواند. از جمله، در روایتی که «ابان بن تغلب» از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است، چنین آمده است:
شب نیمه شعبان داخل شد و آن شب رسول خدا (ص) نزد یکی از همسران خود بود. وقتی که شب به نیمه رسید آن حضرت از بستر برای عبادت برخاست؛ همسرش در پی آن حضرت روان شد، در حالی که خود را به چادرش پیچیده بود و در جستجوی آن حضرت بود. ; ناگاه رسول خدا (ص) را در سجده یافت، که مثل جامهای به زمین چسبیده بود. به حضرت نزدیک شد، شنید که آن حضرت را در سجده خود میگوید:
سجد لک سدی وخيلی، وامن بكي فؤيدی، هذهيي وماجيته علی نكسي، يع عظيم ترجي لکل عظاهي، چغفر ليظيم، فون ليغفر الذنب العظيم الاس العظيم آنگاه سر خود را بلند کرد و سپس به سجده رفت و عرض کرد:
اعوذ بنور وجهک الذی اضائت له السموات والارضون، وانکشفت له الظلمات، وصلح علیه امر الاولین والاخرین، من فجأة نقمتک، ومن تحویل عافیتک، ومن زوال نعمتک، اللهم ارزقنی قلبا تقیا نقیا، ومن الشرک بریئا، لا کافرا ولا شقیا
آنگاه دو طرف روی خود را به خاک گذاشت و گفت:
عَفَّرْتُ وَجْهی فِی التُّرابِ، وَحُقَّ لی اَنْ اَسْجُدَ لَکَ.
مالیدم به خاک رویم را و بر من سزاست که برایت سجده کنم.
چهاردهم: نماز جناب جعفر طیّار را بجا آورد.
پانزدهم: نمازهای فراوانی برای شب نیمه شعبان وارد شده است که آنها را بجا آوردند از جمله گروهی از افراد وثوق و اعتماد از امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) روایت کردهاند که فرمودند: وقتی که شب نیمه شعبان میشود، چهار رکعت نماز است. بجا آور (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت، حمد یک مرتبه و قل هو اللّه احد را صد مرتبه بخوان و پس از پایان چهار رکعت بگو:
اللهم انی الیک فقیر، ومن عذابک خائف مستجیر، اللهم لا تبدل اسمی، ولا تغیر جسمی، ولاتجهد بلائی، ولاتشمت بی اعدآئی، اعوذ بعفوک من عقابک، واعوذ برحمتک من عذابک، واعوذ برضاک من سخطک، واعوذبک منک، جل ثنآؤک، انت کما اثنیت عَلی نَفْسِکَ، وَفَوْقَ ما یَقُولُ الْقآئِلُونَ.
روز شعبان روز ولادت باسعادت امام دوازدهم حضرت مهدی، حجّة بن الحسن صاحب الزمان (عجّ) است. بسیار شایسته است که شیعیان، در شب و روز نیمه شعبان، با تشکیل محافل و مجالس، و سخنرانی های برپایی، درباره عظمت این روز و وجود مقدّس امام زمان (ع) و شرایط انتظار آن حضرت، و دعا برای تعجیل در ظهورش و دفع شبهات. دشمنان و ناآگاهان، آن را گرامی بدارند؛ ولی در همه این موارد از کارهای نامناسب و خلاف شرع بپرهیزند و عبادت را با گناه آلوده نسازند. در روایت مشهور دیگری به نقل از امام صادق (ع) درباره فضیلت نیمه شعبان چنین آمده است که حضرت فرمود: شب نیمه شعبان، رسول خدا صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله همین که نیمه شب شد از رختخواب خود براى عبادت برخاست. همسر پیامبر گمان برد که پیغمبر (ص) بیرون رفته، اما به ناگاه نظرش افتاد بر رسول خدا (ص) که در سجده است مثل جامه اى که چسبیده شده بر روى زمین پس نزدیک آن حضرت شد و شنید که مى گوید در سجده خود: «سَجَدَ لَکَ سَوادى وَخَیالى وَآمَنَ بِکَ فؤادى هذِهِ یَداىَ وَماجَنَیْتُهُ» به خاک افتاد براى تو سراپایم و اندیشه ام و ایمان آورد به تو دلم، این است هر دو دستم و آنچه جنایتى که «عَلى نَفْسى یا عَظیمُ [عَظیماً]تُرْجى لِکُلِّ عَظیمٍ اِغْفِرْ لِىَ الْعَظیمَ فَاِنَّهُ لایَغْفِرُ» بر خویش کردم اى بزرگى که در هر کار بزرگى امید به او است، بیامرز گناه بزرگم را که نیامرزد «الذَّنْبَ الْعَظیمَ اِلا الرَّبُّ الْعَظیمُ» گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ
پس بلند کرد سر خود را و دوباره برگشت به سجده و همسر پیامبر شنید که مى گوید:
«اَعُوذُ بُنُورِ وَجْهِکَ الَّذى اَضائَتْ لَهُ السَّمواتُ» پناه برم به نور ذات تو که روشن شد به دو آسمانها «وَالاْرَضُونَ وَانْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ وَصَلَحَ عَلْیْهِ اَمرُ الاْوَّلینَ» و زمینها و برچیده شد بدو تاریکیها و اصلاح شد بدو کار اولین «وَالاْخِرینَ مِنْ فُجاءَةِ نَقِمَتِکَ وَمِنْ تَحْویلِ عافِیَتِکَ وَمِنْ زَوالِ» و آخرین از ناگهانى رسیدن عذابت و از پا برجا شدن تندرستى تو و از زائل شدن «نِعْمَتِکَ اَللّهُمَّ ارْزُقْنى قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً وَمِنَ الشِّرْکِ بَریئاً لا کافِراً ولا شَقِیّاً» نعمتت خدایا روزیم گردان دلى پاک و پاکیزه و مبراى از شرک که نه کافر باشد و نه اهل شقاوت
پس بر خاک نهاد دو طرف روى خود را و گفت:
«عَفَّرْتُ وَجْهى فِى التُّرابِ وَحُقَّ لى اَنْ اَسْجُدَ لَکَ» مالیدم به خاک رویم را و بر من سزاست که برایت سجده کنم