پیروز نهایی جنگ د دریای سرخ؛ آمریکا، انصارالله، یا نتانیاهو؟

حملات از بامداد جمعه شروع شد و امروز (شنبه) نیز ادامه پیدا کرد و طی آن مقامات آمریکایی و انگلیسی از هدف قرار دادن دها مرکز در یمن خبر دادند.

این حملات که به اسم حفاظت از امنیت دریانوردی و آزادی کشتی‌رانی اما در واقع در حمایت از امنیت اقتصادی رژیم صهیونیستی و برداشتن فشار نظامی و اقتصادی یمن بر تل‌آویو در دریای سرخ صورت می‌پذیرد، واکنش تند و تهدیدآمیز مقامات انصارالله مبنی بر انجام اقدامات تلافی‌جویانه را در پی داشته است و در نتیجه این پرسش را دامن زده که آیا باید شاهد تداوم زدوخورد نظامی در دریای سرخ طی هفته‌ها و شاید ماه‌های آینده باشیم؟ آیا ائتلاف آمریکایی - انگلیسی به اهداف از پیش تعیین شده خود دست خواهد یافت؟ آیا تداوم حملات به یمن پای دیگر بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به عرصه بازخواهد کرد و سناریوی گسترش جنگ منطقه‌ای پیش رو است؟ و اینکه تبعات تداوم جنگ در کوتاه‌مدت و بلندمدت چه خواهد بود؟

تنگناهای سیاسی و نظامی آمریکا و استقامت انصارالله

مقامات آمریکایی در اظهارت خود بر کابرد عملیات نظامی برای تضعیف توان عملیات دریایی انصارالله در راستای حمایت از آزادی کشتی‌رانی بین‌المللی در دریای سرخ تأکید دارند.

اگرچه کمتر کسی است که نداند که دولت آمریکا خود را مأمور حمایت از کارزار تهاجمی رژیم صهیونیستی در غزه کرده و حفاظت از امنیت کشتی‌رانی بین المللی تنها پوششی برای دفاع از امنیت تجارت خارجی اسرائیل در برابر تلاطمات اقتصادی ناشی از حملات یمنی‌هاست، اما با این حال مقامات ارشد آمریکایی بر این نکته تأکید دارند که به دنبال گسترش جنگ از این حملات نیستند.

جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، به ام‌اس‌ان‌بی‌سی گفت که حملات هوایی به دنبال هدف قرار دادن توانایی حوثی‌ها [انصارالله] در ذخیره، پرتاب و هدایت موشک‌ها و پهپادها بوده است و تاکید کرد که بمباران یمن تشدیدکننده جنگ نیست.

او گفت: «ما به دنبال درگیری با ایران نیستیم. ما به دنبال تشدید تنش نیستیم و دلیلی برای تشدید آن فراتر از آنچه در چند روز گذشته رخ داد وجود ندارد».

آمریکا در سال انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و در میانه چالش‌های بزرگ داخلی دموکرات‌ها برای رویارویی با ترامپ بویژه با توجه به وضعیت جسمانی شبهه برانگیز جو بایدن، یکی از مشکلات عدیده عملکرد کاخ سفید در سیاست خارجی است که مطمئناً زیر تیغ تند منتقدان جمهوری‌خواه، افکار عمومی و حتی هم حزبی‌های بایدن قرار خواهد گرفت.

در این عرصه پس از خروج مفتضحانه از افغانستان و ناکامی در متوقف کردن پیروزهای میدانی روسیه در جنگ اوکراین، سیاست خاورمیانه‌ای بایدن با سوق یافتن اعراب به سمت رقبای جهانی آمریکا (روسیه و چین) و جنگ غزه و تبعات اقتصادی و امنیتی و حقوق بشری آن برای ایالات متحده که می‌تواند به انتقاداتی همچون ناتوانی در حفاظت از پایگاه‌های آمریکایی در برابر حملات نیروهای مقاومت در منطقه و همچنین افزایش قیمت سوخت و درگیر کردن آمریکا با جنگ بی حاصل دیگری در یمن منتهی شود، پاشنه آشیل دیگر او خواهد بود.

بنابراین مقامات کاخ سفید اصرار دارند که در پی عملیات طولانی مدت در یمن و یا تشدید تنش با مقاومت نیستند.

اما با این حال نوع موضع‌گیری‌های مقامات انصارالله فعلاً هیچ سازگاری با برنامه‌چینی آمریکا نداشته و از آمادگی برای دفاع از خود و تداوم عملیات نظامی حمایتی از غزه خبر می‌دهند.

در اینباره عبدالمالک الحوثی، رهبر انصارالله در یک سخنرانی تلویزیونی پس از حملات هوایی آمریکا و انگلیس گفت، در حالی که این گروه حملات خود را به کشتی های تجاری در اعتراض به جنگ اسرائیل در غزه افزایش داده است، هرگونه حمله به خاک یمن از سوی ایالات متحده بدون پاسخ نخواهد بود.

او وعده داد هر حمله آمریکا بدون پاسخ نخواهد ماند و تهدید کرد: پاسخ بیشتر از حمله‌ای خواهد بود که با 20 پهپاد و تعدادی موشک علیه ناو آمریکایی انجام شد.

الحوثی گفت: «ما مصمم‌تر هستیم تا کشتی‌های مرتبط با اسرائیل را هدف قرار دهیم و از آن عقب‌نشینی نخواهیم کرد».

شورای عالی سیاسی یمن نیز گفت: «تمامی منافع آمریکایی-بریتانیایی به اهداف مشروع» برای صنعا تبدیل شده است، و حسین العزی، معاون وزیر امور خارجه دولت نجات ملی یمن ابراز داشت که ایالات متحده و بریتانیا باید «آماده شوند تا هزینه سنگین پرداخت کنند».

پیشتر در روز جمعه، ژنرال داگلاس سیمز، رئیس ستاد مشترک آمریکا، گفته بود که حوثی‌ها در تلافی حملات پنجشنبه شب، یک موشک بالستیک ضد کشتی شلیک کرده‌اند.

فابیان هینز، کارشناس خاورمیانه در مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک، با رد ادعای تضعیف توانمندی نظامی پهبادی و موشکی انصارالله پس از عملیات هوایی امریکا و انگلیس گفت که مقیاس حملات ایالات متحده "نمادین" نبوده است، اما "اگر به هواپیماهای بدون سرنشین و موشک هایی که یمنی‌ها علیه کشتیرانی بین المللی استفاده می‌کنند نگاه کنید، مشاهده خواهید کرد که آنها متحرک و جمع و جور هستند و یمنی‌ها در پنهان کردن آنها متخصص هستند».

این موضوع نشان می‌دهد حملات هوایی به یمن بیهوده بوده و در کوتاه مدت وعده رهبران انصارالله برای تداوم فشار دریایی بر رژیم صهیونیستی و انجام اقدامات تلافی‌جویانه علیه منافع آمریکا و انگلیس قابل تحقق است.

انصارالله و ارتش یمن با مقاومت 9 ساله در برابر تجاوز همه جانبه ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی و امارات و در میان محاصره کامل اقتصادی، علاوه بر پیروزی در جنگ بر متجاوزان توانمندی‌های نظامی خود را به شدت ارتقا داده به صورتی که حملات به کشتی های تجاری اسرائیلی و پرتاب موشک به بنادر سرزمین‌های اشغالی موجب تحیر ناظران بین المللی شده است. بنابراین به نظر نمی‌رسد عملیات کوتاه مدت چند روزه و یا چند هفته‌ای قادر به توقف اقدامات نظامی صنعا و کنترل کامل آمریکا بر دریای سرخ و تنگه باب المندب شود.

از طرف دیگر ادعای تلاش برای امن کردن مسیر دریایی از دریای سرخ، که بنابر آمارها 10 درصد از تجارت جهانی و ۳۰درصد از کل حمل‌ونقل کانتینری دریایی جهان را شامل می‌شود، در شرایطی است که همچنان خطوط کشتیرانی مختلف فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند و در عوض سفر طولانی‌تری را با در پیش گرفتن راه دماغه امید در آفریقا انجام می‌دهند.

در این باره پس از حملات آمریکا و انگلیس به یمن گاردین به نقل از توماس کازاکس مدیر اتاق کشتیرانی قبرس (CSC) که شرکتی کلیدی در حمل و نقل دریایی با نمایندگی حدود 200 شرکت داخلی و خارجی نوشت که «این حملات می تواند تأثیر "قابل توجهی" بر اقتصادها و تأثیر منفی بر قیمت ها در سراسر جهان داشته باشد«.

این موضوع با توجه به حساسیت مسائل اقتصادی و بویژه قیمت سوخت در میان رای دهندگان آمریکایی، همانند قدم زدن بایدن بر لبه پرتگاه کارزار انتخاباتی با گرفتار شدن در جنگ طولاتی مدت با یمن است.

تگنای سیاسی دیگری که اقدام نظامی کاخ سفید در یمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد عدم همراهی کشورهای عربی خلیج فارس، از جمله عربستان سعودی، است که نه تنها از شرکت در عملیات هوایی علیه یمن امتناع جسته اند بلکه واشنگتن را برای آتش‌بس فوری در غزه تحت فشار قرار داده‌اند و گفته‌اند که این تنها راه برای جلوگیری از گسترش جنگ و حفظ ثبات در دریای سرخ است.

ریاض گفت: این پادشاهی بر اهمیت حفظ امنیت و ثبات منطقه دریای سرخ تاکید می کند، زیرا آزادی دریانوردی در آن یک خواسته بین المللی است».

رویکرد سعودی‌ها نشان می‌دهد که این کشور وضعیت تنش آمیز را برای منافع خود بویژه در عرصه پیشبرد مذاکرات صلح با انصارالله و همچنین روند تنش‌زدایی با جمهوری اسلامی ایران که از بهمن ماه سال گذشته آغاز شده، مفید نمی‌داند. بر همین اساس است که مذاکره کننده ارشد انصارلله روز پنجشنبه در مصاحبه با رویترز گفت حملات این گروه به کشتی های تجاری در دریای سرخ، مذاکرات صلح این کشور با عربستان سعودی را تهدید نمی کند و جنگ اسرائیل با غزه را عامل کشاندن خاورمیانه به درگیری های منطقه ای بیشتر می داند.

از بعدی دیگر نیز تگنای سیاسی کاخ سفید برای تداوم جنگ علیه یمن قابل بررسی است و آن از منظر حقوق بشری و افکار عمومی داخلی است که تا هم اکنون نیز دولت بایدن را برای زیر پا گذاشتن وعده‌ پیگیری حقوق بشر در سیاست خارجی آمریکا مورد انتقاد قرار می‌دهند. همانند دیگر نقاط جهان، جنگ غزه احساسات عمومی بسیاری از آمریکایی‌ها را جریحه دار کرده و افکار عمومی خواستار پایان حمایت واشنگتن از جنایت‌آفرینی صهیونیست‌ها در غزه هستند و به دلیل همین فشارها مقامات کاخ سفید در هفته‌های اخیر بر لزوم توقف جنگ و بکارگیری دیپلماسی برای آزادی زندانیان اسرائیلی در دست حماس سخن می‌گویند. در این شرایط مطمئناً جنگ با کشوری فقیر که مردم آن سالها با بمب‌ها و جنگ افزارهای آمریکایی کشته و زخمی شده اند انتقاد از وضعیت حقوق بشری سیاست خارجی جو بایدن را در سال انتخابات افزایش می‌دهد. این در حالی است که در طرف یمن وضعیت کامل متفاوت بوده و اقدامات نظامی انصارالله در حمایت از غزه و ملت مظلوم فلسطین با حمایت گسترده مردمی در یمن مواجه بوده است و حتی پس از حملات روز پنجشنبه آمریکا، جمعیت گسترده ای از مردم یمن با پرچم های یمن و فلسطین و سر دادن شعار «مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل» به خیابان‌ها آمدند و خواستار تداوم دولت از مردم فلسطین شدند.

کلاه گشاد نتانیاهو بر سر بایدن

بایدن در حالی تصمیم به انجام ریسک آغاز حملات به یمن با بهانه قرار دادن قطعنامه شورای امنیت گرفت که هیچ کشور دیگری حاضر به شرکت در کارزار نظامی ایالات متحده و بریتانیا نشده و اگرچه مقامات آمریکایی از حمایت استرالیا، بحرین، کانادا و هلند سخن می‌گویند اما این حمایت در حد اعلام بیانیه باقی مانده و زیرکی لازم را به خرج داده‌اند تا در چاهی که نتانیاهو و صهیونیست‌ها برای فرار از شکست در غزه کنده‌اند، نیافتند.

در هفته‌های اخیر اقدامات بی مهابای رژیم صهیونیستی در انجام عملیات ترور برخی از فرمانده‌هان مقاومت در خارج از غزه در سوریه و لبنان، و همچنین وجود ردپای دسیسه‌چینی رژیم در انجام اقدام تروریستی در خاک ایران (مراسم سالگرد شهید حاج قاسم سلیمانی)، از سوی تحلیلگران بعنوان استراتژی کابینه افراطی نتانیاهو برای فرار از پذیرش شکست در غزه از طریق دامن زدن به آتش جنگ منطقه ای و کشاندن پای آمریکا به مناقشه عنوان شده است.

در این شرایط با تصمیم کاخ سفید برای حمله به یمن، به نظر می‌رسد نتانیاهو موفق شده تا بایدن سالخورده را با فریب وارد جنگ کند آنهم در حالی که راه حل پایان دادن به تنش‌ها در دریای سرخ به هیچ عنوان با از مسیر نظامی نمی‌گذرد و با فرسایشی شدن روند جنگ در غزه و پذیرش اسرائیل ناتوانی در شکست نظامی حماس، بایدن می‌توانست با مقداری خویشتن‌داری و هشیاری از افتادن در این چالش پرهزینه مصون نگه دارد.

با این حال شرایط نشان می‌دهد که ائتلاف جدید آمریکایی قادر به توقف حملات یمنی‌ها نیست و چه بپذیرند و چه نپذیرند جنگ غزه اکنون به سمت دریای سرخ گسترش پیدا کرده و چه بسا با اقدامات اخیر در حمله به یمن گسترده شود و کنترل اوضاع کاملاً از دست صهیونیست‌ها و کاخ سفید خارج شود.