دوشنبه ؛ 26 شهريور 1403
05 دی 1402 - 11:14
شورای اجتماعی کشور و انتظارات رهبر معظم انقلاب – بخش اول

علاج «حاشیه‌نشینی» و همت جمعی

هشت سال از مطرح شدن مطالبات رهبر معظم انقلاب از «شورای اجتماعی کشور» در حوزه «آسیب‌های اجتماعی» می‌گذرد
کد خبر : 15745
علاج «حاشیه‌نشینی» و همت جمعی

پایگاه رهنما:

هشت سال از مطرح شدن مطالبات رهبر معظم انقلاب از «شورای اجتماعی کشور» در حوزه «آسیب‌های اجتماعی» می‌گذرد؛ مطالباتی که از سر نگرانی و دغدغه نسبت به مسائل کف جامعه و سلامت اجتماع مطرح شده و رهبر حکیم انقلاب با ورود مستقیم به چند جلسه شورای اجتماعی کشور، چند سرفصل را به عنوان اولویت‌های فوری برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی بیان کردند و خواستار «کار فوق‌العاده و متفاوت» از سوی دستگاه های عضو شورا شدند.
پس از موضوع «اعتیاد و مبارزه با مواد مخدر»، دومین آسیب اجتماعی که مورد تاکید و توجه رهبر معظم انقلاب قرار گرفته، موضوع «حاشيه‌نشيني و ساماندهي آن» بوده است.
* دلایل حاشیه‌نشینی
در سال‌هاي اخير به واسطه عدم اجراي سياست‌هاي مشخص در حوزه مسكن و افزايش بي‌رويه قيمت مسكن و اجاره‌بها، تعداد حاشيه‌نشينان در كشور افزايش زيادي يافته است؛ چراکه به دلیل ناتوانی برخی اقشار برای تامین مسکن مناسب و ارزان، سکونتگاه های غیررسمی در حاشیه شهرها شکل می‌گیرد و همین پدیده، سرآغاز مشکلات بعدی می‌شود.
فريد براتي معاون وقت سازمان بهزيستي كشور، در اظهارنظري در سال 97 در خصوص وضعيت حاشيه‌نشيني گفته بود: «۱۹ میلیون جمعیت حاشیه‌نشین در حدود سه هزار منطقه حاشیه‌ای در کشور زندگي مي‌كنند.» اين آمار در حالي اعلام شد كه در پنج سال اخیر، بحران مسكن در كشور فراگيرتر شده و با رکود بازار مسکن، ساخت و ساز در کشور، به خواب عمیقی فرو رفته است.
شهرهای بزرگ به نحو معناداری با عدم تعادل عرضه و تقاضا مواجه هستند؛ برای نمونه در حالی که سالانه 200 تا 250 هزار نفر جمعیت به تهران اضافه می‌شود اما به طور میانگین در ده سال گذشته سالانه حدود 50 هزار واحد مسکونی جدید در تهران ساخته شده است که فاصله معناداری با نیاز مسکن در پایتخت دارد. همین مشکل در شهرهای مشهد و اصفهان و سایر شهرهای بزرگ نیز وجود دارد. این ناترازی در ساخت مسکن و افزایش چشمگیر اجاره‌بها، به رشد سکونتگاه‌های غیرمجاز در اطراف تهران و شهرهای بزرگ منجر شده است. به طوری که برخی با سوءاستفاده از خلاءهای قانونی و البته کم‌کاری نهادهای نظارتی، به ساخت‌وسازهای شبانه و غیرمجاز در اطراف شهرها روی آورده‌اند و این رویه به گسترش پدیده حاشیه‌نشینی و سکونتگاه های غیرایمن و غیررسمی منجر شده است.
واقعیت این است که مطابق قانون، ساخت و ساز غیرمجاز در شهرها جرم‌انگاری نشده است و قانون تنها به شهرداری اجازه داده است تا از ادامه ساخت و ساز غیرمجاز جلوگیری کند. تخریب بنای غیرمجاز نیز تا صدور رای قطعی از کمیسیون ماده 100 شهرداری یا مرجع قضایی، امکان‌پذیر نیست و همین مشکلات، کار را برای برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز پیچیده‌تر کرده است.
* بار تبعات «حاشیه‌نشینی» بر دوش پلیس می‌افتد
هر روز که بنای جدید و غیرمجازی در حاشیه شهر یا سکونتگاه‌های غیررسمی افزوده می‌باشد، باید منتظر ده‌ها مشکل در سایر بخش‌های شهر باشیم. حاشیه‌نشینان که عمدتاً قشر کمتر برخوردار و مهاجر از روستاها و شهرهای کوچک کشور هستند، به دلیل نداشتن شغل یا درآمد مناسب، مجبور به روی آوردن به مشاغل کاذب یا رفتارهای مجرمانه هستند؛ بساط‌گستری، تکدی‌گری، زباله‌گردی، فروش موادمخدر و سرقت، بخشی از آثار ناگوار رشد حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ است که تمام شهر را درگیر خود می‌کند و اثرات اجتماعی آن بر تمام مردم بار می‌شود.
مقابله با رشد حاشیه‌نشینی و علاج این درد خطرناک اجتماعی، مستلزم ساماندهی این مناطق، ارائه متوازن خدمات رفاهی، اجتماعی و فرهنگی و البته توسعه و تامین مسکن برای اقشار کم‌درآمد است. مسئله این است که علاوه بر مشکلات اجتماعی، مسائل امنیتی و انتظامی هم از جمله تبعات تلخ گسترش حاشیه‌نشینی است که بار سنگینی بر دوش پلیس و نیروهای امنیتی می‌گذارد که هم تحمل آن سخت است و هم هزینه‌های بالایی برای کشور در پی دارد.

ارسال نظرات