عزم جهانی برای مقابله با بحران آوارگان غزه

در پاسخ به چالش‌های عظیم پناهندگان که پیامدهای مهمی برای اقتصاد کشورهای میزبان و کشورهای ترانزیت دارد، نمایندگانی از کشورهای مختلف در مجمع جهانی پناهندگان در ژنو سوئیس گردهم آمدند تا برای کمک به 114 میلیون آواره در جهان و توقف این روند در آینده راه‌حلی بیابند.

رهبران کشورهای شرکت کننده در مجمع جهانی پناهندگان در ژنو، با موضوع «وضعیت حقوق‌بشر در سزمینهای اشغالی فلسطین، اعلامیه جهانی حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه بین‌المللی» بر تعهد خود برای همکاری با یکدیگر برای رسیدگی به چالش‌های فوری و یافتن راه حل‌های بلندمدت برای دهها میلیون پناهنده تاکید کردند. در این مجمع جهانی که روزهای چهارشنبه و پنجشنبه برگزار شد، حدود 4000 نماینده از 165 کشور جهان شرکت کرده بودند.

برگزاری مجمع جهانی پناهندگان در سال جاری درحالی است که جابجایی اجباری جهانی به سطح بی‌سابقه‌ای است. فیلیپو گراندی، کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در سخنان خود به شکافی که جهان شاهد آن است و تعداد بی‌سابقه درگیری‌هایی که باعث آوارگی می‌شود تاکید کرد.

گراندی در افتتاحیه این مجمع جهانی، با فراخوانی برای "آتش بس فوری و پایدار بشردوستانه تاکید کرد: «یک فاجعه انسانی بزرگ در غزه در حال رخ دادن است و تاکنون، شورای امنیت سازمان ملل نتوانسته خشونت را متوقف کند». وی با اشاره به اینکه وقایعی که از 7 اکتبر رخ می‌دهد خارج از اختیارات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل است، افزود:«با این حال، ما مرگ و رنج بیشتر غیرنظامیان و همچنین آوارگی بیشتر را پیش‌بینی می‌کنیم که منطقه را تهدید می‌کند. من نمی‌توانم مجمع جهانی پناهندگان را بدون تکرار درخواست دبیر کل سازمان ملل برای آتش‌بس فوری و پایدار بشردوستانه افتتاح کنم».

نشست امسال همزمان با جنگ غزه و آواره شدن صدها هزار نفر از فلسطینیان ساکن این باریکه برگزار می‌شود. از آنجا که جامعه بین‌المللی کشش لازم برای حمایت از پناهندگان جدید را ندارد، تلاش می‌شود تا به بحرانهای جهانی پایان دهند تا باری از روی دوش جهانیان بردارند. همه نمایندگان کشورهای مسلمان در سخنان خود در نشست ژنو، کم و بیش به جنگ غزه و عواقب آن برای منطقه هشدار دادند.

حسین امیرعبداللهیان که به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در نشست ژنو شرکت کرده بود، طی سخنرانی خود به بیان دیدگاه‌های ایران در خصوص وضعیت بحران فلسطین و شرایط نگران کننده انسانی غزه و کرانه غربی در نتیجه تداوم حملات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی پرداخت.

امیرعبداللهیان در ابتدای سخنان خود گفت:همانطور که می‌دانید اکنون بیش از ۴۵ سال است که ایران میزبان طولانی‌ترین وضعیت پناهندگی بوده و در حال حاضر و پس از تحولات افغانستان در سال ۲۰۲۱ کشور من میزبان بزرگترین جمعیت آواره در سطح جهان می‌باشد. مداخلات نظامی متعدد و سایر دخالت‌های غیرقانونی توسط قدرت‌های خارج از منطقه موجب بی ثباتی و ناامنی و توسعه نیافتگی شده است که خود منجر به امواج آوارگی در سراسر منطقه گردیده است. در واقع، جمهوری اسلامی ایران باری را بر دوش کشیده است که در نتیجه سیاست‌های غیرمسئولانه و مداخلات نظامی آمریکا و متحدینش در مجاورت ما بر منطقه تحمیل شده است.

وزیر خارجه در ادامه اقدامات دو ماهه اخیر رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه را بدون تردید از مصادیق بارز جنایت جنگی و نسل‌کُشی دانست. او تاکید کرد، هیچ فرد باوجدانی نمی‌تواند نسبت به فاجعه انسانی در غزه و کل فلسطین اشغالی ساکت بماند، جایی که مردم بی گناه غزه با هدف راندن آنها از وطنشان به صورت گسترده کشتار می‌شوند و ساختمان‌های مسکونی آن‌ها تخریب می‌گردد. رژیم اشغالگر در حال ایجاد یک موج جدید آوارگی و افزودن میلیون‌ها نفر به جمعیت ۷ میلیونی آواره فلسطین است. وزیر خارجه همچنین گفت، کوچاندن اجباری ساکنان غزه هم نقض فاحش حقوق بشر است و هم نقض آشکار قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی.

دیدارهای دوجانبه با مقامات حاضر در ژنو

رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین دیدارهای دوجانبه با برخی مقامات کشورهای حاضر در نشست ژنو داشت. امیرعبداللهیان در دیدار با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی با اشاره به تداوم جنایات جنگی و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی علیه شهروندان فلسطینی در غزه و کرانه باختری، بر ضرورت تلاش مشترک ایران و عربستان و نیز کشورهای اسلامی و منطقه برای اعمال فشار قوی بر رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا به منظور شکل‌گیری فوری آتش‌بس و ارسال کمک‌های فوری انسان‌دوستانه برای مردم فلسطین تأکید کرد.

امیرعبداللهیان در دیدار با کاردینال پیترو پارولین نخست وزیر واتیکان از مواضع خوب واتیکان در خصوص فلسطین قدردانی کرد و گفت، معتقدیم واتیکان می‌تواند یک نقش موثر در پایان دادن به نسل‌کُشی در فلسطین داشته باشد. وزیر خارجه با تاکید بر اینکه ما حماس را جنبش آزادیبخش می‌دانیم که علیه اشغالگری می‌جنگد، گفت آنچه در غزه در حال رخ دادن است، نسل‌کشی بوده و جهانیان آنرا قابل تحمل نمی‌دانند.

امیرعبداللهیان در ادامه با ایمن الصفدی همتای اردنی هم گفتگوهایی داشت و بر اقدامات شرورانه رژیم صهیونیستی برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌طلبانه خود و کوچاندن مردم فلسطین از غزه و کرانه باختری، و ضرورت تلاش‌های گسترده برای حمایت از مردم فلسطین، تقویت پایداری آنها و ارسال گسترده کمک‌های انسانی تأکید کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی در دیدار با سالم عبدالله الجابر الصباح وزیر خارجه کویت هم به حمایت تمام عیار آمریکا از رژیم صهیونیستی اشاره کرد و گفت که آمریکا به‌رغم ارسال پیام‌های مکرر خویشتنداری به دیگران در منطقه، اما در عمل یک طرف جنگ علیه غزه است و تمام امکانات خود را برای حمایت از رژیم صهیونیستی به کار گرفته است.

امیرعبداللهیان همچنین با عبدالله بوحبیب همتای لبنانی و با نجیب میقاتی نخست‌وزیر پیشبرد امور لبنان دیدار کرد و گفت که نقش محوری آمریکا در ادامه جنگ علیه غزه و اینکه رژیم صهیونیستی بدون حمایت آمریکا حتی به اندازه یک ساعت توان ادامه جنگ را ندارد، از جمله مواردی بود که امیرعبداللهیان در این دیدار مطرح کرد.

امیرعبداللهیان با نبیل عمار وزیر خارجه تونس نیز گفت‌وگو کرد. وی از مواضع حکیمانه و درست تونس در خصوص فلسطین قدردانی کرد و با اشاره حمایت پایدار و مؤثر جمهوری اسلامی از فلسطین، بر ضرورت حمایت قاطع کشورهای اسلامی از ملت فلسطین در مقابل جنایات جنگی و حملات وحشیانه جاری رژیم صهیونیستی در غزه و کرانه غربی تاکید کرد.

وزیر خارجه در دیدار با یوکو کامیکاوا، وزیر خارجه ژاپن با اشاره به تحولات فلسطین گفت، اقدام مکرر آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل در وتوی قطعنامه درخواست آتش‌بس در غزه کمکی به صلح نبود، بلکه چراغ سبزی برای کشتار بیشتر مردم فلسطین توسط رژیم اسرائیل بود. امیرعبداللهیان ضمن اشاره به تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای ممانعت از گسترش دامنه جنگ در منطقه و خاتمه یافتن نسل‌کُشی در فلسطین گفت:«انتظار داریم ژاپن تلاش‌های بیشتری برای توقف نسل‌کُشی در غزه و کرانه باختری انجام دهد».

ایران همواره حامی ملت فلسطین بوده و و از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی هم تلاش کرده از مسیر دیپلماتیک، جامعه جهانی را علیه رژیم صهیونیستی ترغیب کند. از آنجا که خوی وحشیگری صهیونیست‌ها برای جهانیان اثبات شده است، نشستهایی همانند ژنو می‌تواند در تنویر افکار مقامات غربی که با تمام توان در کنار اسرائیل ایستاده‌اند، کمک کند. چرا که با آواره شدن میلیونها نفر در سرزمینهای اشغالی، غربیها نیز بیش از دیگران متضرر خواهند شد.

وضعیت بغرنج غزه

اگرچه ده‌ها میلیون نفر در دهه‌های اخیر از سرزمینهای خود اواره شده‌اند اما مهمترین بحران در این زمینه مربوط به تحولات غزه است که بر نشست ژنو هم سایه انداخته بود. نگرانی از وضعیت غزه و ساکنان آن در شرایطی است که 70 روز از جنایات اسرائیل در غزه می‌گذرد و علاوه بر تخریب و ویرانی‌های گسترده و شهادت قریب به 20 هزار نفر، صدها هزار نفر هم بر اثر بمبارانهای مداوم آوارده شده‌اند.

آژانس پناهندگان سازمان ملل برای فلسطینی‌ها (آنروا) اخیرا در گزارشی اعلام کرد که 85 درصد جمعیت غزه یعنی حدود 1.9 میلیون نفر از آغاز جنگ آواره شده‌اند و نسبت به ادامه این بحران به جامعه بین‌المللی هشدار داد.  

از آنجا که حملات ارتش صهیونیستی به نوار غزه ادامه دارد و کشورهای منطقه هم حاضر نیستند از ساکنان غزه میزبانی کنند، از اینرو، تداوم درگیری‌ها در این منطقه، می‌تواند بحران جدیدی را برای جهان ایجاد کند.

از طرفی، سازمان ملل هم به دلیل حجم ویرانی‌ها و تعداد زیاد آوارگان، توانایی کافی برای کمک مردم غزه را ندارد. آنروا در اینباره تاکید کرد که از 7 اکتبر تاکنون 133 کارمند این سازمان در حملات اسرائیل کشته شده و 129 حادثه در تاسیسات و اماکن مربوط به این سازمان گزارش شده است .

به گزارش این سازمان، 34 مقر آنروا مستقیما هدف حمله قرار گرفته و 57 مقر دیگر آسیب اساسی دیده است. آنروا پیش از حملات تل‌آویو به غزه، به دلیل کمبود کمکهای بشردوستانه با چالشهای جدی مواجه بود و اکنون به دلیل حملات گسترده ارتش اشغالگر، با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان است.

سازمان ملل بارها هشدار داده که وضعیت انسانی در غزه فاجعه بار است و باید هر چه سریعتر آتش بس شده و کمکهای بشردوستانه به مردم ارسال شود. به گفته آنروا، تا 6 دسامبر تقریبا 1.2 میلیون آواره در 151 پناهگاه این آژانس در 5 استان غزه از جمله در شمال در شهر غزه پناهنده شده بودند.

بیش از یک میلیون نفر نیز در 94 مقر این سازمان در مرکز و مناطق خان یونس و اطرف شهر رفح پناهنده شده‌اند اما کمک‌های ارسال روزانه، کفاف این همه افراد را نمی‌دهد و با کمبود دارو، غذا و آب، غزه را به جهنم روی زمین تبدیل کرده است.

به دلیل نابودی مقرهای سازمان ملل، دهها هزار نفر از ساکنان غزه در بیمارستانها سنگر گرفته‌اند تا از حملات ارتش صهیونیستی در امان بمانند اما مراکز بهداشتی هم از وحشیگری صهیونیستها در امان نبوده‌اند. اشغالگران بسیاری از مراکز درمانی غزه را هدف قرار داده‌اند و بسیاری از مجروحان و بیماران برای مداوا با مشکلات بزرگی مواجه هستند. به گفته سازمان جهانی بهداشت،500 حمله به بیمارستانهای غزه و کرانه باختری در دو ماه گذشته انجام شده است. بر اساس این گزارش، فقط 11 بیمارستان در غزه در حال حاضر فعالیت می‌کنند آنهم به طور محدود.

تلاشهای جمهوری اسلامی و برخی کشورهای مسلمان برای توقف جنگ در غزه درحالی است که آنها نمی‌خواهند تا بحران کوچ اجباری فلسطینیان همانند سالهای 1948 و 1967 تکرار شود.

چند میلیون نفر از فلسطینیان در سالهای اول تاسیس رژیم جعلی صهیونیستی، از سرزمین خود بیرون رانده شدند و در کشورهای اردن و لبنان و مناطق دیگر سکونت دارند و اگر جمعیت بیش از دو میلیونی غزه به مصر و سایر کشورهای همسایه سرازیر شود، احتمالاً هرگز اجازه بازگشت به آنها داده نخواهد شد و احتمال تشکیل کشور مستقل فلسطینی در کنار اسرائیل را کمتر می‌کند.

چنین موجی از افراد خلع ید شده از سرزمین خود همچنین بار عظیمی را بر دوش کشورهای همسایه که در حال حاضر میزبان تعداد زیادی از فلسطینی‌ها در کنار میلیون‌ها نفر آواره از جنگ در سوریه هستند، می‌گذارد. از اینرو، ایران با کمک شرکای منطقه‌ای سعی دارد جلوی این بحران انسانی را بگیرد و اجازه ندهد که صهیونیست‌ها با اخراج فلسطینیان، برنامه‌های خود را اجرایی کنند.