شکاف فزاینده در کابینه جنگ؛ نتانیاهو در غرقاب «غزه»

پایگاه رهنما:

در شرایطی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای نجات از باتلاق غزه دست و پا می‌زند و ننها راه رهایی خود و کابینه را کسب پیروزی از میدان جنگ می‌بیند اما صحنه داخلی سرزمین‌های اشغالی با انتظارات چهره کهنه کار ولی مستأصل بازی سیاست صهیونیست‌ها همخوانی ندارد و اختلاف و عدم فرمانبری تمام ارکان امنیتی و سیاسی این رژیم را در بر گرفته است.

در سومین ماه جنگ در غزه، پایگاه خبری عربی ۲۱، روز یکشنبه در گزارشی به علنی شدن اختلاف بین نتانیاهو و و یوآو گالانت وزیر جنگ صهیونیستی اشاره کرد و نوشت:«اختلاف بین نتانیاهو و گالانت به طور فزاینده‌ای در انظار عمومی در حال آشکار شدن است. به نوشته این پایگاه، گالانت به دلیل اختلاف با نتانیاهو از شرکت در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با نخست وزیر این رژیم برای گفتگو درباره آخرین تحولات پس از شروع مجدد حملات علیه غزه خودداری کرد و هر دو مقام کنفرانس جداگانه‌ای را برگزار کردند. کنفرانس‌های قبلی بین مقامات تل‌آویو نشان داد که هماهنگی بین آنها وجود ندارد و این اختلافات روز به روز در حال عمیق شدن است.

به گفته ناظران اسرائیلی، کابینه جنگ معتقد است که نتانیاهو جنگ غزه را برای نجات آینده سیاسی خود رهبری می‌کند و به همین منظور بین اعضای کابینه جنگ وضعیت بی‌اعتمادی وجود دارد.

نتانیاهو در آستانه سقوط

دولت تندرو نتانیاهو از زمان روی کار آمدن در دسامبر سال گذشته بی‌ثبات بود و از همان هفته‌های اول موجی از اعتراضات علیه او شروع شد و اکنون با ورود به باتلاق غزه، دوران افول خود را سپری می‌کند.

درحالی که جنگ اسرائیل علیه غزه ادامه دارد، تردیدهای زیادی در مورد آینده سیاسی نتانیاهو پس از پایان جنگ وجود دارد و صداهای فزاینده‌ای برای کناره‌گیری او از قدرت شنیده می‌شود که به دلیل امتناع او از پذیرش مسئولیت در برابر عملیات «طوفان الاقصی» تقویت می‌شود.

نتانیاهو به خوبی می‌داند پایه‌های سیاسی دولتش لرزان‌ شده و در صورت توقف درگیری‌ها، رقبای سیاسی او را از اریکه قدرت به زیر خواهند کشید. از اینرو می‌خواهد به بهانه تامین امنیت شهرک‌نشینان و تداوم جنگ با حماس، مدتی بیشتر در قدرت بماند. سایت واللا، اخیرا در همین رابطه نوشته بود که ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی با آتش‌بس در غزه به شدت مخالف است، زیرا اعتقاد دارد که توقف جنگ به معنای انحلال دولت است.

از سوی دیگر، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که مقبولیت نتانیاهو به ویژه پس از شکست از مقاومت فلسطین  کاهش و آرای مخالفانش افزایش یافته است. نظرسنجی که شبکه 13 اسرائیل روز سه‌شنبه منتشر کرد نشان داد که ۶۴ درصد از شرکت‌کنندگان برگزاری انتخابات پس از اتمام جنگ را خواستار شدند و تنها ۲۶ درصد از آنها اعلام کردند که کابینه فعلی باید در قدرت باقی بماند. اعتراضات ادامه دار خانواده‌های اسرا هم مزید بر علت شده و فشارها علیه دولت را افزایش داده است. بنابراین، احزاب اپوزیسیون و مقامات امنیتی دیگر نمی‌خواهند روی اسب از پیش بازنده، شرط بندی کنند، زیرا به ادامه کار دولت نتانیاهو امید چندانی ندارند.

نتانیاهو فقط در بین مخالفان و شهرک‌نشینان مغضوب نیست بلکه او در میان هم حزبی‌های خود هم جایگاهش را متزلزل می‌بیند. روزنامه «یدیعوت آحارانوت» هفته کذشته در گزارشی نوشت که طی روزهای اخیر رایزنی‌های محرمانه در داخل حزب لیکود درخصوص آینده سیاسی نتانیاهو و برکناری او انجام شده است و به نقل از یک مقام لیکود گفت که نتانیاهو از کودتای سیاسی علیه خود در داخل حزب لیکود واهمه دارد. به همین دلیل نتانیاهو به دیدار اعضای لیکود در کنست رفت تا اطمینان حاصل کند که جایگزینی برای او معرفی نخواهند کرد.

از سوی دیگر، روزنامه «اسرائیل هیوم» اعلام کرد که جلسه دادگاه نتانیاهو به اتهام فساد با وجود ادامه جنگ در غزه از روز دوشنبه از سرگرفته شده است و نشان می‌دهد که او در حصارهای سیاسی و امنیتی گیر افتاده است و ابتکار عمل مدیریت جنگ در غزه و اداره امور سیاسی در داخل را از دست داده است.

جنگ غزه، پاشنه آشیل نتانیاهو

جنگ غزه که همه سطوح سیاسی و امنیتی در سرزمین‌های اشغالی را بهم ریخته، به پاشنه آشیل کابینه نتانیاهو تبدیل شده است. اکنون در سرزمینهای اشغالی اختلافات زیادی بین فرماندهان و سیاسیون این رژیم بر سر نحوه مدیریت جنگ با گروه‌های مقاومت در غزه وجود دارد. اگرچه نتانیاهو و دیگر تندروها مدعی هستند این جنگ را تا نابودی حماس ادامه خواهند داد و هزینه آنرا هم هر چه باشد می‌پردازند اما فرماندهان و مقامات سابق نگاه متفاوت‌تری دارند. شکست ارتش در برابر حماس با وجود برخورداری از تسلیحات پیشرفته و صدها هزار نیروی زمینی، موجی از انتقادات را علیه دولت نتانیاهو به راه انداخته است.

این جنگ در شرایط متفاوتی رخ می‌دهد که اسرائیل تاکنون هرگز شاهد آن نبوده است، به ویژه از نظر شکاف در جامعه اسرائیل، اختلافات شدید بین تشکیلات نظامی و دولت، و کاهش قابل توجه اعتماد شهروندان اسرائیل به دولت. نهادهای امنیتی بارها به نخست وزیر در مورد عواقب شکاف سیاسی هشدار داده‌اند و با توجه به عدم آمادگی ارتش برای هرگونه جنگ زمینی، نسبت به پدیده امتناع از داوطلب شدن نیروهای ذخیره ابراز نگرانی کرده بودند ولی نتانیاهو بدون توجه به این هشدارها و تنها برای اجرای مقاصد سیاسی خود، جنگ علیه غزه را شروع کرد و در ادامه راه، شکافهای داخلی بر مدیریت جنگ کنونی و پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن تأثیر گذاشت.

هر چند رقبای نتانیاهو پیشتر گفته بودند که برای مقابله با گروههای مقاومت در کنار دولت ایستاده‌اند اما ناتوانی در شکست حماس و دادن تلفات بیشتر، انتقادات از عملکرد ارتش و کابینه را تشدید شده است.

یائیر لاپید، رئیس اپوزیسیون روز سه‌شنبه عملکرد نتانیاهو در جنگ غزه را زیر سوال برد گفت:«کسی که به این شکل شکست می‌خورد، نمی‌تواند ادامه دهد، اسم نتانیاهو روی این فاجعه حک شده و او اعتماد دستگاه امنیتی و مردم را از دست داده و باید تنها کار شایسته ممکن را انجام دهد و کنار برود، زمان آن رسیده که این کابینه ما را رها کرده و از مجازات خود معاف کند».

اخیرا رسانه‌های عبری زبان اعلام کردند که پس از شروع عملیات طوفان الاقصی، بیش از 2000 نفر از افسران ارتش از میدان‌های جنگ فرار کرده‌اند و از دستورات دولت تمرد می‌کنند. روزنامه هاآرتص هم در گزارشی تایید کرد که نیروهای ارتش پس از آتش‌بس موقت در غزه، توان لازم برای بازگشت به میدان جنگ را ندارند و به همین دلیل برخی فرماندهان سعی دارند، دولت را تحت فشار قرار دهند تا به آتش‌بس ادامه داده و درنهایت به درگیریها پایان دهند.

شکاف بین ارتش و دولت در میدان‌های نبرد هم تاثیر خود را خواهد گذاشت و با تضعیف روحیه سربازان، تلفات این رژیم در برابر گروههای مقاومت هم افزایش خواهد یافت. همانگونه که در سه روز گذشته به گفته گردانهای القسام، بیش از 100 نظامی صهیونیست به هلاکت رسیده‌اند که در تاریخ جنگهای اسرائیل بی‌سابقه بود.

بسیاری از تحلیلگران بر این مسئله اجماع دارند که تل‌آویو کنترل جنگ را از دست داده و این حماس است که معادلات میدانی را مدیریت کند. اینکه ارتش اشغالگر تاکنون هیچ اطلاعاتی از مخفیگاه اسرای صهیونیست و تونل‌های حماس کسب کند، نشان از ضعف و زبونی این رژیم دارد که پیشتر به قدرت اطلاعاتی موساد و شاباک فخر می‌فروخت اما اینک در برابر یک جنیش فلسطینی مستاصل شده است.

مقامات صهیونیستی منتقد دولت بر این باورند که حماس نابود شدنی نیست و ایدئولوژی و تفکرات آن در بین همه فلسطینیان ریشه دوانده است و ادامه جنگ برای رسیدن به این هدف بی‌فایده است. صهیونیست‌ها تصور می‌کردند که در مدت کوتاهی می‌توانند حماس را نابود کرده و برای همیشه از دست این گروه خلاص شوند و رهبران اپوزیسیون هم با این نگاه حاضر شدند با کابینه جنگی همراهی کنند اما با گذشت 62 روز هنوز  خبری از دستاوردهای نظامی نیست و صدها نظامی ارتش هم به هلاکت رسیده و هزاران نفر دیگر زخمی شده‌اند و دولت به اعتراف خودش هنوز راهبرد مدونی برای آینده غزه ندارد.

باوجود تلاش مقامات تل‌آویو برای دستاورد سازی از صحنه جنگ غزه، اما صهیونیست‌ها چنین ادعایی را نمی‌پذیرند و حتی  آتش‌بس موقت را پیروزی برای حماس می‌دانستند، چرا که وعده‌های دروغین نتانیاهو برای از میان برداشتن این جنبش محقق نشده است. ناهوم بارنیا، نویسنده صهیونیستی در مقاله خود در روزنامه یدیعوت آحارونوت خطاب به نتانیاهو نوشت:«جنگ‌ها را نمی‌توان با وعده‌های دروغین پیروز کرد».

 با طولانی شدن جنگ و احتمال گسترش آن و افزایش خسارات مادی و جانی، بحران‌ها سیاسی و امنیتی در اراضی اشغالی هم عمیق‌تر خواهد شد و با پایان درگیریها در غزه، عمر سیاسی نتانیاهو هم به اتمام خواهد رسید و با ازسرگیری پرونده‌های فساد مالی، عمر باقی مانده را باید در پشت میله‌های زندان سپری کند.