نگاه کارشناسان خارجی به تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه پس از «طوفان الاقصی»

حدود ۵۰ سال پس از آن که صهیونیست‌ها با جنگ تمام عیار زمینی در اکتبر ۱۹۷۳ روبرو شدند، صبح شنبه نیز مناطق اشغالی شاهد یک جنگ تمام عیار با پیش روی زمینی نیرو‌های مقاومت فلسطین بود.

حداقل ۱۰۰ کشته و ۳۵۰ اسیر در روز نخست حمله حماس به ۷ شهر و شهرک صهیونیست نشین در جنوب اسرائیل دستاورد عملیات پیروزمندانه مقاومت فلسطین در روز نخست بود. منابع مقاومت فلسطین اعلام کردند که فقط در بیست دقیقه نخست جنگ، ۵ هزار راکت و موشک را به مناطق اشغالی شلیک کردند. القسام به عنوان شاخه نظامی حماس که مدیریت عملیات نظامی در جنوب اسرائیل را در دست دارد، نام عملیات تاریخی خود را «طوفان الاقصی» گذاشته است، اگرچه همزمان جنگنده‍‌های صهیونیستی مناطقی از غزه را هدف بمباران خود قرار دادند و آن گونه که مرکز اطلاع رسانی فلسطین گفته است، حداقل ۲۰۰ فلسطینی شهید و ۱۶۰۰ نفر زخمی نتیجه روز نخست جنگ تمام عیار در فلسطین بود.

در این میان نظر کارشناسان خارجی در ارتباط با این حمله قابل توجه به نظر می‌‎رسد.

جاناتان پانیکوف: درگیری اسرائیل و حماس به سطح جدیدی رسیده است

«جاناتان پانیکوف»، مدیر ابتکار عمل امنیت خاورمیانه شوراي آتلانتيك است. وی معاون سابق افسر اطلاعات ملی برای خاور نزدیک در شورای اطلاعات ملی آمريكا نيز است. او در ارتباط با درگيري‌‌ها در غزه معتقد است که حملات روز اول به اسرائیل تنها مرحله آغازین این درگیری است. نتانیاهو قبلاً قول داده است که بهای هنگفتی را تحمیل خواهد کرد و علاقه چندانی به عقب نشینی از این قول خود ندارد.

این واقعیت که حمله اخیر حماس پنجاه سال و یک روز پس از شروع جنگ یوم کیپور رخ داد، برای همیشه در کتاب های تاریخ ثبت خواهد شد. این سطح از تنش جدید است. بیش از پنج هزار موشکی که در دوازده از غزه به اسرائیل شلیک شد، اسرائیل و جهان را شوکه کرده است. این پیچیدگی یک حمله کاملاً برنامه ریزی شده و کاملاً آماده بود که در آن حماس از طریق زمین، دریا و حتی از طریق هوا (از طریق پاراگلایدر) به اسرائیل نفوذ کردند. این یک شکست اطلاعاتی برای تل آویو بود. این یک شکست امنیتی برای اسرائیل بود و رویکرد لایه ای تهاجمی اسرائیل در قبال غزه را تضعیف کرد.

بی درنگ، بزرگترین نگرانی ها برای تشکیلات امنیتی اسرائیل تقریباً دو جنبه دارد: محافظت از شهروندان اسرائیلی تحت اسارت حماس و تلاش برای جلوگیری از پیوستن حزب الله به درگیری.

برای سال‌ها هشدارهایی درباره احتمال وقوع یک جنگ در چند جبهه وجود داشته است و این سناریو به حقیقت نزدیک  است. در حالی که آژیرهای خطر حملات موشکی در بیت المقدس و تل آویو به صدا درآمدند، اکثریت قریب به اتفاق حملات در جنوب اسرائیل رخ می دهد. اگر حزب الله وارد درگیری شود، اسرائیل با جنگی سراسری روبرو خواهد شد که در دهه‌های گذشته تجربه نکرده است.

یک درگیری طولانی، بر تلاش‌های بلندمدت برای احتمال عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی تأثیر می‌گذارد. در حالی که ریاض ممکن است به طور خصوصی و پشت پرده از اقدامات اسرائیل برای مقابله با حماس حمایت کند، اما خیابان‌های شهرهای عربی به احتمال زیاد از اسرائیل چندان حمایت‌ نمی کنند و پیروزی فلسطینی ها را جشن خواهند گرفت. روزها و هفته‌های آتی نه تنها آینده امنیت اسرائیل را تعیین می‌کنند، بلکه آینده جایگاه اسرائیل در منطقه را نیز رقم خواهد زد.

«ریچارد لبارون»: عادی سازی روابط عربستان و تل آویو به حاشیه رفت

«ریچارد لبارون»، سفیر سابق آمریکا در کویت و معاون سابق سفارت آمریکا در اسرائیل است. او درباره تحولات اخیر در فلسطین معتقد است که این حملات روند عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل را دور از دسترس خواهد کرد. اقدامات حماس پیام روشنی به سعودی‌ها می‌فرستد که موضوع فلسطین نباید به عنوان یک موضوع فرعی دیگر در مذاکرات عادی‌سازی تلقی شود.

حملات حماس احترام زیاد  و جایگاه پرنفوذی را در میان فلسطینی‌های کرانه باختری به ارمغان می‌آورد. شرایط برای انتفاضه سوم هم اکنون فراهم است. احترام به اقدامات حماس در منطقه هم وسیع تر می شود، حتی در میان شهروندان کشورهایی که با اسرائیل روابط برقرار کرده اند. اینکه حماس توانست چنین چالش جدی را علیه اسرائیل به راه بیندازد، مورد تجلیل شهروندان منطقه قرار خواهد گرفت و در مقابل اقدامات تلافی جویانه اسرائیل محکوم خواهد شد. تاکنون حماس توانسته است رهبری اسرائیل و دستگاه نظامی و اطلاعاتی آن را به شدت شرمنده کند.

کرستن فونتنروز: محاصره غزه  تشدید می‌شود

«کرستن فونتنروز»، مدیر سابق خلیج فارس در شورای امنیت ملی ایالات متحده است. او درباره جنگ حماس علیه اسرائیل معتقد است که پس  از این جنگ؛ اسرائیل غزه را با حضور بی‌سابقه و محدودیت‌های خفقان‌آور محصورتر خواهد کرد. جنگ اخیر به احتمال زیادی روند عادی  سازی میان عربستان و رژیم صهیونیستی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

« آریل ازراهی»: این حمله یک پیروزی بزرگ برای حماس است

آریل ازراهی عضو ارشد غیر مقیم برنامه های خاورمیانه شورای آتلانتیک است. او درباره تحولات اخیر در فلسطین معتقد است که تحولات اخیر باعث تقویت جایگاه حماس در فلسطین و خارج از فلسطین خواهد شد، چون حماس توانسته دیوار امنیتی  اسرائیل را بشکند.