میراث آزادگان را دوباره مرور کنیم

پایگاه رهنما:

۲۶ مردادماه سالروز بازگشت آزادگان سرافراز به میهن اسلامی است؛ اسطوره‌های مقاومت و حفظ عزت، آنهم در بند دشمنی که به کمترین معیارهای انسانی پایبند است، یا گاهی به هیچ معیاری گردن نمی‌گذارد.

اسرای جنگ تحمیلی 8 ساله که در فرهنگ عمومی ما به «آزادگان» شهرت یافته‌اند، در اسارت هم فصل جدیدی از مقاومت و ایستادگی را نشان دادند که هم برای دنیا یک الگوی متعالی انسانی است و هم برای شرایط امروز کشور ما، می‌تواند کارآمد و تعالی‌بخش باشد.

کتاب‌هایی که در سه دهه اخیر درباره اسارت رزمندگان نوشته شده، اسنادی زنده و عینی از آن دوران کم‌‌نظیر است که مطالعه آنها برای همه نسل‌ها مفید و سودمند است.

* دختر امدادگری که اسارت را به اسارت گرفت

«من زنده‌ام»، عنوان کتاب خاطرات معصومه آباد، دختر ایرانی است که به اسارت نیروهای بعثی درمی‌آید. آنچه این کتاب را از سایر آثار متمایز می کند، روایت اسارت دختری نوجوانی است که به عنوان امدادگر در ایام جنگ فعالیت می‌کرد و زوایای متفاوت و تازه‌ای را از اسارت بالاخص اسارت زنان قهرمان برای مخاطب بازگو می‌کند.

* خاطرات نوجوانی که پایش جا ماند

این کتاب به نویسندگی سیدناصر حسینی‌پور، خاطرات جنگ ایران و عراق در طول سال های 1359 الی 1367 است. تیراژ این کتاب از زمان نشر آن 144200 نسخه بوده است.

سید ناصر حسینی پور در این کتاب که به مامور شکنجه‌اش در اردوگاه‌های عراق تقدیم کرده است، 198 خاطره و ماجرا را از دوران اسارت با قلمی رسا و شیوا به رشته تحریر در آورده است.

سید ناصر حسینی پور خاطرات خود را در دوران اسارت به شکل کدگذاری شده و در جلد و کاغذ سیگار می‌نوشت و آن‌ها را در عصایی که برای راحت‌تر راه رفتن به همراه داشت، مخفی می‌کرد. این کاغذنوشته‌ها حالا تبدیل به کتابی جذاب به نام «پایی که جا ماند» شده‌اند.

* ماجرای 23 نوجوانان ایرانی از جبهه‌های جنگ تا کاخ صدام

بین اسرای ایرانی بیست و سه نفر از بقیه سن و سال کمتری داشتند. نوجوانانی که بین ۱۳ تا ۱۷ سال سن داشتند و اکثراً از تیپ ثارالله کرمان اعزام شده بودند و در اردیبهشت ۱۳۶۱ در جریان جنگ ایران و عراق و در مرحله مقدماتی عملیات بیت‌المقدس در مناطق مختلف جبهه اسیر شدند.

کتاب آن بیست و سه نفر به قلم احمد یوسف‌زاده روایت هشت ماه از اسارت نه‌ساله‌ی یکی از همین ۲۳ نفر است که رژیم بعث و صدام حسین سعی داشت از این نوجوانان، با سوءاستفاده و فشار روانی، علیه ایران برداشت های تبلغاتی کند.

ماجرا و سرنوشت این نوجوانان از زمان اسارت تا ورود به کاخ صدام آنقدر جذاب و خواندنی است که نیاز به توضیح ندارد.

* خاطرات بچه‌های حاج قاسم

این کتاب پرماجرا به خاطرات و زندگی سردار حسین معروفی می پردازد. به اینکه چگونه در دوران هفت ساله دفاع مقدس به فرماندهی رسید و چند روز پس از پذیرش قطعنامه در حالیکه امکان فرار از معرکه برایش مهیا بود ماند و مقاومت کرد و به اسارت درآمد.

این کتاب توسط خانم افسر فاضلی شهر بابکی خاطره نگاری شده است، ماجرای شکنجه‌های سختی که سردار حسین معروفی پس از شناسایی شدن در اردوگاه‌های بعثی متحمل شد را روایت می کند.

این کتاب نیز علاوه بر مختصری از زندگینامه سردار حسین معروفی و دوران دفاع مقدس و اسارت وی،‌ به خاطرات و دلتنگی های همسرش نیز می پردازد و همچنین مثل دیگر کتب ادبیات پایداری شامل عکس ها و مستندات نیز می باشد.

* جشن حنابندان

خاطراتی ساده، ‌کوتاه و صمیمی اما دقیق و پرحادثه که شامل ۲ گزارش از دو عملیات در مناطق جنوب و غرب کشور است که محمدحسین قدمی این گزارش‌ها را از میان خاطرات رزمندگان «لشگر ۲۷ محمد رسول‌الله» گردآوری نموده است.

گزارش اول کتاب در طول عملیات کربلای ۵ نوشته شده و گزارش دوم آن که مربوط به عملیات بیت‌المقدس ۴ و در مناطق غربی کشور و بخشی از خاک عراق است، به سفارش شهید سید مرتضی آوینی و برای مجموعه‌ی روایت فتح نوشته شده است.

* روایت جهنم تکریت

سرگرد آزاده مجتبی جعفری با همان حال و هوای دفاع مقدس و در فضای ارتش به روایت داستان اصلی کتاب جهنم تکریت پرداخته است. داستانی که در روزهای آخر دفاع مقدس و به دور از شعار زدگی با قلمی جذاب و روان به داستان اسارت می پردازد.

جعفری در این کتاب اطلاعات دقیقی از اردوگاه های عراقی و وضعیت اسرای ایرانی در زمان جنگ و پس از اعلام آتش بس می دهد و به بیان دردها و مرارت های سال های اسارت خود و دیگر دوستانش می پردازد.

* شنام؛ خاطرات 14 ماه اسارت به دست کومله

کیانوش گلزار راغب در عملیات شنام به فرماندهی جاویدالاثر حاج احمد متوسلیان 14 ماه به اسارت حزب کومله در می آید. اسیری دوره گرد که به روایت داستان عاشقانه خود با دختر کرد نیز اشاره می‌کند. یک ارتباط عاطفی متقابل که در تقابل با تعصبات حزبیو گروهی قرار میگرد.

راوی و نویسنده علاوه بر مشکلات و سختی های اسارت خود ماجرای اسارت و شهادت برادر خود و رشادت اسرای همراه خود را نیز به زیبایی روایت می کند.