حیات خلوت آمریکا زیر چتر پهپادهای ایرانی

پایگاه رهنما:

حوزه نفوذ ایران بار دیگر بعد از یک دوره خلأ که در دولت آقای روحانی که متمرکز به غرب در قالب ارتباط با کشورهای اروپایی شده بود، تغییر کرد و با سفر رئیس جمهور به مالزی وکشورهای شرق دور و بعد از آن آمریکای لاتین و سپس با سفر به ۳ کشور آفریقایی اوگاندا، کنیا و زیمباوه شکل دیگری به خود گرفت. ضمن مهم بودن روابط دیپلماتیکی با این کشورها، سه حوزه مهم اقتصادی نفت و گاز، کشاورزی و فروش تجهیزات نظامی به ویژه فروش پهپادهای ایرانی  با کاربرد کشاورزی برای سم و کود پاشی و برقراری امنیت مرزی این کشورها محور همه این سفرها بوده است. در میان این ارتباطات و سفرها، آمریکایی ها نگران ارتباط ایران در حیات خلوت آنها در آمریکای لاتین و رژیم صهیونیستی نگران نزدیکی جمهوری اسلامی  با کشورهای آفریقایی هستند.اما ترس از نفوذ و گسترش روابط نظامی و سیاسی ایران با کشورهای آمریکای لاتین بیش از هر موارد دیگری در رسانه های آمریکایی و غربی برجسته شده است. این ترس در بسیاری از رسانه‌ها و حتی نقل قول‌های مقامات آمریکایی موج می‌زند. «متیو میلر»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از فعالیت‌های ایران در این منطقه ابراز نگرانی کرد. هفته پیش هم  «ودانت پاتل»، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به سخنان «ادموندو نوویلو»، وزیر دفاع بولیوی درباره علاقه‌مندی به خریداری پهپاد از ایران، پالس مثبت نشان داد و این گرایش بولیوی به صنایع هوافضای ایران را نگران‌کننده عنوان کرد. این در حالی است که مقامات بولیوی گفته‌اند خرید این پهپادها با هدف تقویت امنیت مرزها و مبارزه با قاچاق مواد ‌مخدر صورت خواهد گرفت. واشنگتن و متحدانش به‌دنبال راه‌هایی برای محدود کردن توانایی ایران در ساخت هواپیماهای بدون سرنشین هستند. دولت بایدن و کشورهای اروپایی ده‌ها شرکت صنعت هوایی ایران را تحریم کرده‌اند، اما واقعیت ماجرا این است که سطح روابط نظامی و سیاسی ایران در آمریکای لاتین به معاملات پهپادی محدود نمی‌شود و حضور تهران در حیاط خلوت آمریکایی‌ها بسیار قابل توجه و برای آنها نگران کننده شده است.

حضوری فراتر از‌ تحریم‌ها
غربی ها معتقدند که ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا، وارد آمریکای لاتین شده است. این ادعا در حالی است که حضور ایران در آمریکای لاتین فقط به چند سال اخیر محدود نمی‌شود، بلکه تهران از سال ۲۰۰۹ توسعه روابط خود را با آمریکای لاتین آغاز کرده و این روابط تا به امروز ادامه دارد. «حمدان الشهری»، تحلیلگر روابط بین‌الملل در وب سایت عرب‌نیوز در گزارشی می‌نویسد: روابطی که ایران با متحدان خود در آمریکایی لاتین دنبال می‌کند، بسیار بیشتر از حجم تحریم‌های اعمال شده علیه تهران است. پروژه‌های همکاری اعلام شده در زمینه‌های انرژی، نفت، گاز، پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین به‌ویژه ونزوئلا موضوع جدیدی نیست و این سطح از روابط علاوه بر همکاری‌های « دفاعی» دو طرف است. واضح است که وجود دشمن مشترکی به نام آمریکا و همسویی‌های سیاسی و فکری از عوامل پیشبرد منافع مشترک ایران با دولت‌های متحد خود در آمریکای لاتین است.
پایگاه دفاعی ایران بیخ گوش آمریکا
روابط نظامی و دفاعی ایران بخش مهمی از روابط تهران با کشورهای آمریکای لاتین به شمار می‌رود. ابراز تمایل «ادموندو نوویلو»، وزیر دفاع بولیوی برای خرید پهپادهای ایرانی تازه‌ترین مورد از گرایش کشورهای آمریکای لاتین برای افزایش همکاری‌ها در حوزه دفاعی با ایران است. «آنیکا گانزولد» ، تحلیل‌گر مسائل ایران برای پروژه تهدیدات بحرانی مؤسسه «امریکن اینترپرایز» نیز به تمایل ونزوئلا برای در اختیار داشتن پهپادهای ایرانی اشاره و در گزارشی که به‌تازگی منتشر کرده، مدعی شده که ونزوئلا با کمک ایران در حال ساخت پهپاد است. در عین حال به‌نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها از مدت‌ها قبل نگران همکاری‌های نظامی ایران با کشورهای آمریکای لاتین به‌ویژه ونزوئلا بوده‌اند تا آنکه در سال ۲۰۲۰، «الیوت آبرامز»، نماینده وقت آمریکا در امور ایران و ونزوئلا در دولت ترامپ مدعی شده بود که آمریکا هرگونه موشک دوربردی را که ایران به ونزوئلا ارسال کند، نابود خواهد کرد. هنوز هیچ منبعی نه در ایران و نه در ونزوئلا، توافقات موشکی میان ۲ کشور ایران و ونزوئلا را تأیید نکرده است، اما هشدار مقامات آمریکایی حکایت از سطح بالای نگرانی واشنگتن دارد. نگرانی مقامات آمریکایی از روابط دفاعی و تسلیحاتی ایران و آمریکای لاتین در حالی است که در مهر ۱۴۰۲ تحریم‌های تسلیحاتی ایران براساس قطعنامه۲۲۳۱سازمان ملل لغو شده و ایران در خرید و فروش تسلیحات می‌تواند آزادانه عمل کند.

شکل گیری مثلت ضدآمریکایی درآمریکای لاتین
نگرانی آمریکایی‌ها این است که ایران در رویکرد ضدآمریکایی خود در آمریکای لاتین در کنار ۲ قدرت دیگر با نام روسیه و چین قرار می‌گیرد. خبرگزاری «اسپوتنیک» در گزارشی که ۶‌ماه پیش منتشر کرده بود، نوشته که مسکو تلاش‌های خود را از سر گرفته و  به اقتصاد کوبا یارانه می‌دهد تا هاوانا بتواند در برابر آمریکا بایستد. همچنین فعالیت پکن در آمریکایی لاتین با هیچ کشوری از نظر سطح و میزان قابل مقایسه نیست. تجارت چین با آمریکای لاتین و کارائیب از ۱۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۴۵۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده است و پیش‌بینی می‌شود این سطح از تجارت تا سال ۲۰۳۵ به ۷۰۰ میلیارد دلار برسد. شرکت‌های چینی در ساخت زیرساخت‌های حیاتی، از استخراج لیتیوم در بولیوی گرفته تا ساخت بنادر استراتژیک در کانال پاناما، مشارکت دارند. علاوه بر این، چین به قابلیت‌های اطلاعاتی منحصر‌به‌فردی در این منطقه دست یافته و امیدوار است شبکه امنیتی و اطلاعاتی خود در آمریکای لاتین گسترش دهد. وال استریت ژورنال نیز در گزارشی تأکید دارد که آمریکای لاتین به سمت روسیه، چین و ایران چرخیده است و ایران در کنار روسیه و چین تلاش دارد تا آمریکا را از آمریکای لاتین بیرون کند.

خرید ۳۰ هزار پهپاد ایرانی توسط چین

 گفته می شود چین بدنبال سفارش ۳۰ هزار پهپاد ایرانی  است. حالا به‌غیر از روسیه، پهپادهای ایرانی مشتریان دیگری  از چین گرفته تا آفریقا وکشورهای آمریکای لاتین پیدا کرده‌اند.

اخیرا یک منبع آگاه در وزارت دفاع ایران به روزنامه الجریده کویت گفته که سفارش۳۰ هزار پهپاد ایرانی توسط چین نهایی شده است. روسیه به‌عنوان اولین خریدار پهپادهای ساخت ایران برای مقابله با اوکراین از این پهپادها اسنفاده کرد و باتوجه به ویژگی‌های این سلاح‌ها ، مشتریان دیگری نظیر چین نیز به دنبال خرید آنها هستند. اکنون به غیراز چین و روسیه، 35 کشور دیگر برای خرید این پهپادها ابراز تمایل کرده اند.

رضا عمویی