شمرهای زمانه علیه محرم

پایگاه رهنما:

براندازان و ورشکستگان سیاسی که از هر موقعیت و فرصتی برای ضربه‌زدن به نظام سوءاستفاده می‌کنند، این روزها با فرارسیدن ایام عزاداری سید و سالار شهیدان(ع)، از مردم می‌خواستند که نسبت به آیین‌های محرم بی‌اعتنا باشند و در مراسم سوگواری اباعبدالله(ع) شرکت نکنند و از سوی دیگر برخی از فریب خوردگان اقدام توهین آمیز انجام دادند؛ برای نمونه 2 زن و یک مرد در مقابل هیئت قمر بنی‌هاشم(ع) اقدام به کشف حجاب و برهنه‌نمایی در منطقه ۶تهران کردند و همچنین آتش‌زدن نخل ۳۰۰ساله کوشک اردستان اصفهان هم یکی از برش‌های شوم اهانت به نمادهای عاشورایی است. آتش‌سوزی عمدی نخل محله کوشک اردستان و اهانت به مقدسات و اعتقادات مردم، موجب جریحه‌دارشدن دل عزاداران حسینی شد اما در برابر این اقدامات محدود ده­ها میلیون­ ایرانی در سراسر روستاها و شهرها در مراسم عزاداری امام حسین (ع) حضور پرشوری داشتند و مجدد دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی با شکست سخت مواجه شدند. در این یادداشت به واکاوی و علت یابی این توهین ها از منظر جنگ شناختی می پردازیم و شاهد بروز دو سطح از اقدامات علیه عزاداری امام حسین (ع) هستیم.

ابعاد نظری جنگ شناختی

جنگ شناختی به فعالیت‌هایی برای دستکاری محرک‌های محیطی به منظور کنترل حالات ذهنی و رفتارهای دشمنان و همچنین پیروان در جنگ‌های سرد و گرم اشاره دارد. از آنجایی که جنگ سایبری می‌تواند اطلاعات نادرست را منتشر کند، عمدتا به زیرساخت‌های دشمن حمله می‌کند یا اطلاعات را به روش‌های عملی می‌دزدد. جنگ اطلاعاتی، تصمیم‌گیرندگان انسانی را هدف قرار می‌دهد که می‌تواند از طریق رسانه‌های اجتماعی آنلاین و شبکه‌های بین‌فردی آفلاین راه‌اندازی شود و افراد را از نظر شناختی و عاطفی تحریف کند. در مقایسه با جنگ اطلاعاتی، جنگ شناختی از تمرکز بر کنترل رسانه تا کنترل مغز گسترش می‌یابد. این امر بیشتر به منابع عصبی بستگی دارد تا تکنیک‌های ارتباط‌جمعی. برای مثال، فقط بر ورودی (جریان اطلاعات) تمرکز نمی‌کند، بلکه بر سیستم شناختی و خروجی آن (رفتارها) مانند دستکاری سیستم مغز‌ (مثلا تلنگر‌زدن) یا سیستم (مثلا اجبار) تمرکز می‌کند. جنگ شناختی در تأثیراتش به جنگ نفوذ شباهت دارد. بنابراین، اگرچه همه آنها -جنگ سایبری، جنگ اطلاعاتی، جنگ شناختی و جنگ ترکیبی- حاوی عنصر عملیات نفوذ هستند و ممکن است بر شناخت انسان تأثیر بگذارند، اما فقط جنگ شناختی به‌طور خاص به کنترل مغز اختصاص داده شده که علوم اعصاب تسلیحاتی را در اعمال مختلف گنجانده است. هنگامی که اطلاعات نادرست به ترس‌ها و اضطراب‌های موجود توجه می‌کند، وضعیت ذهنی مخاطب را می‌توان به‌راحتی دستکاری کرد. در سال ۲۰۱۳ هکرهای سوریه‌ای با هک خبرگزاری آسوشیتدپرس، خبر جعلی مجروح‌شدن «باراک اوباما» در انفجارهای کاخ سفید را منتشر کردند که منجر به کاهش ۱۳۶ میلیارد دلاری ارزش بازار سهام فقط در سه دقیقه شد. بنابراین «امنیت شناختی» در عصر اطلاعات تسلیحاتی باید به خوبی مدیریت شود.

تهاجم شناختی با رویکرد نرم

برای نمونه به واکاوی روند اقدامات تبلغاتی رسانه های ضدانقلاب از منظر ابزارهای نرم می پردازیم. در عملیات روانی، دشمن درصدد است که با ابزارهای شناختی موجب اختلال روند مشارکت مردم در مناسک دینی با شبهه اولویت زندگی در جامعه ایرانی شود. رسم رسانه‌های فارسی‌زبان معاند این است که همزمان با گسترده‌شدن شور و شعور حسینی در سراسر کشور، جسارت‌ها و اهانت‌ها را شدت می‌بخشند؛ به‌عنوان نمونه، شبکه «من و تو» در شب اول محرم امسال و درحالی ‌که ایران سیاه‌پوش شده بود، ویدئویی از یک به‌اصطلاح مخاطب منتشر کرد که با تصویربرداری از عزاداری می‌گوید: «عزاداری می‌کنند برای کسانی که هیچ ربطی به ما ندارند.» انتشار این ویدئوی کوتاه کافی بود تا سیلی از واکنش‌ها نسبت به آن در حساب کاربری این شبکه ضدایرانی منتشر شود. برخی نوشتند که «امام حسین(ع) خط قرمز ماست». بعضی گفتند: «من و تو بسوز از عشق مردم به امام حسین». برخی کامنت گذاشتند که «کسی که پرچمش ۱۴۰۰ساله بالاست نیازی به بررسی شما نداره، لبیک یا حسین.» علی کریمی، فوتبالیست سابق و یکی از لیدرهای اغتشاشات سال گذشته، پس از آنکه کسب‌وکار دعوت مردم به آشوب و ایجاد ناامنی را پررونق یافت، اکنون پا را فراتر گذاشته و از مردم خواسته در ایام سوگواری سید و سالار شهیدان، سیاه نپوشند. این شخصیت مذبذب که کارنامه توهین به آیین‌های عاشورایی را پیش از فرار از ایران در کارنامه خود داشت، در توجیه اهانت خود مدعی شده بود که «من نیز همانند شما از کودکی شوق رسیدن به دهه محرم را داشتم و با گذشت زمان این ارادت را حفظ کرده‌ام»! کریمی خود را اسپانسر و حامی کیش به‌اصطلاح انسانیت می‌داند ولی حقیقت این است که از طرف کارفرمایان خود وظیفه دارد به هر آنچه رنگ و بوی محرم و عاشورا می‌دهد اهانت کند، چرا که رؤسای او می‌دانند بزرگداشت رشادت‌های اباعبدالله(ع) و اصحاب ایشان(ع)، تکریم رشادت‌های دلیرمردان دفاع ‌مقدس و تحکیم پایه‌های انقلاب اسلامی را درپی دارد. به همین جهت است که ناجوانمردانه، نوک‌تیز استوری‌ها، پست‌های اینستاگرامی و توییتری خود را در شیوه‌ای منسوخ و از پیش باخته به سمت عمق اعتقادات مردم در این ایام نشانه گرفته است. ظهور هیئت‌های  سکولار در مراسمات عزاداری امام حسین (ع) از نمودهای دیگر جنگ شناختی با رویکرد نرم است. از طرفی، برخی از هیئت ها رسماً از اهداف و آرمان‌های نظام اعلام برائت می‌کنند و در پوشش عدالت‌خواهی اقتصادی - اجتماعی، نقش مخالف‌خوان جمهوری اسلامی را بازی می‌کنند. نماد این قبیل هیئت‌ها را می‌توان در یک هیئت به‌خصوص در یکی از کلانشهرها جست‌وجو کرد که فعالیت پررنگی در توییتر دارد و برخی از عملکردهای ناصواب در بدنه دستگاه‌های مختلف اجرایی، تقنینی و قضایی را تلویحاً به کل حاکمیت تعمیم می‌دهد. آن هیئت خاص، نماینده بخشی از هیئت‌های سکولار به شمار می‌رود اما نکته مهم اینجاست که هیئت سکولار الزاماً به مفهوم عاری بودن این مجموعه‌ها از نشانه‌های انقلابی نیست. چه‌بسا مستمعان و حاضران در هیئت‌ها، دعاگوی نظام، انقلاب و رهبری باشند ولی درنهایت، حتی نیم‌نگاهی به چشم‌اندازهای کلان انقلاب نداشته باشند و یا حتی در جهت عکس اهداف نظام حرکت کنند.

تهاجم شناختی با رویکرد سخت

از سوی دیگر بخشی از عملیات روانی دشمن از منظر جنگ شناختی استفاده از ابزارهای سخت با پیوست عملیات روانی است. در این راستا عوامل و کنشگران طرح ریز با اتخاذ ابزارهای سخت مانند گروهک های تروریستی به رفتارهای خشونت آمیز در قبال جامعه هدف اقدام می کنند و سپس با بهره­گیری از ادبیات حمایتی اقدامات کنشگران خشونت را عادی و مبتنی بر رهایی از وضعیت کشور قلمداد می کنند. به شکرانه حضور نیروهای امنیتی و انتظامی این پروژه دشمنان از منظر ابزارهای سخت به شکست انجامید و هیچگونه رخداد تهدیدآمیز و ضدامنیتی در قبال مراسمات عزای امام حسین (ع) نداشتیم.  مسعود میرسیدی