ایجاد تفرقه و تضاد

 

از جمله اموری که در فرایند جنگ روانی مورد توجه قرار می‌گیرد، تضعیف دشمن به‌ویژه به لحاظ روانی است. دشمن باید با شکست‌خوردن انس بگیرد. آنچه در این زمینه می‌تواند مؤثر باشد، ایجاد یا تلقین تضاد‌های مختلف در جبهه دشمن است. رسانه می‌تواند با ایجاد یا تلقین درگیری میان اقلیت‌ها، قومیت‌ها، نخبگان و حاکمیت، وحدت را بین نیرو‌های دشمن متزلزل سازد. ایجاد و القاء وجود تفرقه در جبهه رقیب باعث عدم انسجام و یکپارچگی شده و رقیب را مشغول مشکلات درونی جامعه حامیان خود می‌کند تا از این طریق اقتدار و انرژی آن کاسته و قدرتش فرسوده شود. تاکتیک ایجاد تفرقه و تضاد ریشه‌ای تاریخی دارد و موارد استفاده این تاکتیک در طول تاریخ بسیار است. تفرقه بینداز و حکومت کن مثل معروفی است که به فیلیپ دوم مقدونی پدر اسکندر مقدونی نسبت داده شده و پس از او توسط ژولیوس سزار و ناپلئون بناپارت به عنوان یک استراتژی مورد استفاده قرار گرفت.

 

یکی از کارشناسان ارتباطات معتقد است در فرایند سقوط دولت صدام حسین و اشغال عراق، پیش‌زمینه‌های رسانه‌ای و تبلیغی نقش مهمی را ایفا کرده‌اند. او توضیح می‌دهد که چگونه فشار و اختناق ۲۳‌ساله دیکتاتوری صدام در عراق، موجبات نارضایتی عمومی را در بخش‌های وسیعی از کشور فراهم کرده بود و رسانه‌های تبلیغی آمریکا با استفاده از این نقاط ضعف دولت او، اقدام به پخش شایعات وسیعی در مورد صدام و وابستگان حزب بعث کردند. این امر به افزایش شکاف بین حاکمیت و مردم منجرشد و زمینه مساعدی را برای اضمحلال و سقوط نظام بعث در عراق فراهم آورد. پیش از آن نیز این سیاست بار‌ها توسط دولت بریتانیا علیه کشور‌های مختلف ازجمله سودان، نیجریه و شبه‌قاره هند اجرا شده‌است. در شرایط امروز نیز نقش به کارگیری تفرقه و تضاد را در بحران‌های اجتماعی کشور‌های مختلف بوضوح می‌توان دید. تکنیک تفرقه وتضاد در بحران‌هایی که در سوریه و عراق در طی چند سال اخیر افتاد نقش پررنگی داشت.

 

بسیاری از کشور‌های خاور میانه از جمله ایران به لحاظ طبیعی دارای گسست‌های قومیتی، مذهبی، دینی، جنسیتی، زبانی، نژادی و... هستند. این گسست‌ها جامعه را مستعد بروز شکاف می‌کند و دشمن نیز با آگاهی از این شرایط همواره سعی در به کارگیری تکنیک تفرقه و تضاد برای ایجاد شکاف است. این تاکتیک، با ایجاد گسست بین مردم و نظام سیاسی باعث تزلزل و تنزل اعتماد عمومی می‌دهد و مقبولیت و پذیرش رژیم سیاسی را کاهش می‌دهد. به همین دلیل تاکتیک تفرقه و تضاد همواره به شدت مورد توجه بنگاه‌های خبرپراکنی و استکبار جهانی در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشور‌های مستقل که زمینه‌های ایجاد گسست را دارند قرار می‌گیرد. ایجاد اختلاف و شکاف میان شیعیان و اهل تسنن، اقوام مختلف همچون آذری‌زبان‌ها، کردها، فارس‌ها و اعراب، جناح‌ها و گروه‌های سیاسی مختلف، اقلیت‌های مذهبی مختلف نمونه‌ای از این تلاش‌ها توسط ابزار‌های رسانه‌ای دشمن در سال‌های اخیر بود.

 

برای مثال حمایت کامل کشور رژیم صهیونیستی برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق در سال ۲۰۱۷ بر مبنای این تاکتیک بوده تا از طریق آن بتواند از اتحاد بیشتر کشور‌های ایران، عراق، سوریه و ترکیه جلوگیری کرده و از تغییر موازنه قدرت به زیان خود جلوگیری کند. با وجود مخالفت تمامی کشور‌های غربی و شرقی، اسراییل تنها کشوری بود که از این رفراندوم حمایت کامل خود را اعلام کرد. در هر صورت امروزه ریشه بحران‌های بسیاری از مناطق جهان، برگرفته از همین تاکتیک است. دولت‌های متجاوز با کمک ابزار رسانه تلاش دارند تا این تاکتیک را به اجرا درآورند و از تفرقه‌افکنی برای رسیدن به منافع استعماری خود بهره گیرند. در بسیاری موارد تعصبات سیاسی، قومی و مذهبی باعث می‌شود افراد ناآگانه فریب این تاکتیک را بخورند و به صورت ناخواسته به آن دامن بزنند و در مسیر اجرای آن حرکت کنند. تنها راه مقابله با این تاکتیک؛ افزایش هوشیاری و آگاهی عمومی نسبت به آن و حفظ وحدت است.