عید عاشقان

پایگاه رهنما:

 و قدم گذاشتن در روزهای عزای آل‌الله و به خون نشستن قلب تاریخ است. اما اوج این شیفتگی و معرفت در ایام ذی‌الحجه در روز نهم این ماه عزیز است که «روز عرفه» است و مناجات و نجوای عاشقانه با معبود مهربان.

در فلسفه وجودی و نامگذاری روز «عرفه» گفته‌اند، روز عرفه روزی است که انسان به گناهان خود اعتراف و بازگشت می‌کند، روزي است كه حق تعالي بندگان خويش را به عبادت و اطاعت خود دعوت كرده و از آن سوی، سفره جود خود را براي آنها گسترانيده است. روزی که زائران کوی دوست، با تضرع به درگاه خداوند متعال، خواهان بخشش گناهان و تولدی دوباره می‌شوند.‏ عرفه روز نیایش و مناجات با خالق هستی است، چرا که در این روز، درهای رحمت الهی بر روی همه بندگان به ویژه گنهکاران گشوده است و همه گنهکاران در این روز، چشم امید خود را به خدای خود دوخته اند و از دنیا بریده و به خدا نزدیک می‌شوند.

در این روز دعاهای مختلفی وارد شده است؛ تسبیحات پیامبر اکرم (ص)، دعایی از امام سجاد (ع) که در صحیفه سجادیه در روز عرفه توصیه شده است و از همه مهمتر دعایی است که حضرت سیدالشهدا (ع) بعدازظهر روز عرفه همراه با فرزندان و گروهی از اصحاب در صحرای عرفات بیرون آمدند و در کنار کوه رحمت (جبل الرحمه) نشستند و به مناجات مشغول شدند. مجموعه این دعاها و دعای معروف روز عرفه، پیامدهای مثبتی برای انسان دارد. این دعاها در دو بخش بسیار پررنگ است؛ یک بخش آن شناخت و معرفت‌افزایی است. این دعا انسان را به این نکته گوشزد می کند که نسبت به پروردگار خود، خودش و جهان پیرامونش شناخت و معرفت بیشتری باید پیدا بکند و با دقت بیشتری تفکر کند و بخش دیگر آن، تفکر در کاستی‌های خود و الطاف خداوند مهربان نسبت به این وجود ضعیف است تا به سوی خدای خود بازگردد.

عرفه، مقدمه عید «قربان» و جشن بندگی و تسلیم است. در آموزه‌های الهی، عید سعید قربان در روز دهم ذی‌الحجه نماد و سمبل مبارزه با نفس و قطع تعلقات مادی و نفسانی است. مراسم قربانی در روز عید قربان، سمبلی از قربانی کردن هوای نفس و نفس اماره است. همچنانکه دستور خداوند متعال به حضرت ابراهیم (علیه السلام) در مورد ذبح حضرت اسماعیل (علیه السلام) برای قطع تلعقات غیرمعنوی بوده تا آن‌ حضرت در سایه قربانی کردن، با تعلّق نفس یعنی حُب و دوستی فرزند مبارزه کند و با اطاعت از فرامین الهی تعلّقات نفسانی را ریشه‌کن کند و منزلت آنان نزد خداوند متعال والاتر شود. قربانی کردن، نوعی مبارزه با نفس در جهت زدودن تعلّقات و وابستگی‌های دنیایی، مادی و رهایی از زندان دنیاپرستی و مال‌دوستی است.

از سوی دیگر، عید قربان نماد قرب الهی با کسب تقوای الهی است. اساسا اطاعت از فرامین الهی باعث قرب الهی است. اساسا خداوند متعال نه جسم است و نه مطلقا احتیاجاتی دارد که نیازى به گوشت قربانى داشته باشد، خداوند متعال بی‌‌نیاز از هر جهت است و تنها هدف خدا از فرمان قربانی به انسان‌ها آن است که مسلمانان با پیمودن مدارج تقوا در راه تعالی قرار گیرند و روز به روز به تعالی و کمال نزدیک‌تر شوند، چه اینکه همه فرامین عبادی کلاس‌هاى تربیتی در حوزه اخلاق هستند. فرمان قربانى کردن نیز، درس‌های گران قدری از فضائل ایثار، فداکارى و آمادگى براى سربازی در راه اهداف والی توحیدی را در بردارد.  نسیم اسدپور