یک بام و دو هوای زنگنه در موضوع کارت سوخت +نمودار

ایشان در خصوص مصرف بنزین گفتند: آن روز ایشان به من گفتند که روزانه ۱۰۵میلیون لیتر مصرف بنزین کشور است؛ حالا یک جای دیگر من خواندم در یک گزارشی که بیشتر است، ۱۲۰ میلیون [لیتر]. حالا، ۱۰۵ میلیون لیتر! چرا؟ چرا باید این‌قدر ما مصرف بکنیم؟ یک دوره‌ای مسئولین توانستند مصرف روزانه را برسانند به حدود ۶۵ میلیون لیتر، یعنی کمتر از ۶۵ میلیون لیتر؛ شد این کار.

طبق آمارهایی که در مورد میزان مصرف سوخت در کشور از ابتدای تابستان تا کنون منتشر شده است طی تیرماه سال جاری متوسط مصرف روزانه بنزین در کشور به ۹۱ میلیون و ۷۰۰ هزار لیتر در روز رسید که اوج مصرف نیز در روز ۳۱ تیرماه با سوختن ۱۲۱ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر بنزین بود.

به این ترتیب ایران جایگاه خود را در میان کشورهای پر مصرف بنزین نگاه داشته و همچنان بعد از چند کشور در رده هشتم مصرف بنزین در دنیا قرار گرفته است؛ بر هیچ کس پوشیده نیست که قیمت تمام شده بنزین رقمی بالاتر از هر لیتر 1000 تومان است و همین مساله مصرف سوخت را در کشور به شدت بالا برده است.

در یک نگاه ساده و راه حل پیش پا افتاده افزایش قیمت بنزین روش معقولی است؛ این افزایش قیمت موضوعی بود که در ماه های گذشته بارها از سوی دولت در دستور کار قرار گرفت اما هراس از نارضایتی بزرگ مردمی مانع از انجام این طرح شد.

کنترل میزان مصرف با کارت سوخت

سهمیه‌بندی سوخت در ایران طرحی برای هدف‌مندی مصرف سوخت در کشور بود که از تیر ۱۳۸۶ تا خرداد ۱۳۹۴ اجرا شد. به همین منظور برای تمامی خودروها در ایران کارت هوشمند سوخت صادر گردید و تمامی تلمبه‌های جایگاه‌های سوخت مجهز به دستگاه‌های کارت‌خوان و پین پد شدند.

طرح سهمیه بندی بنزین با هدف کنترل مصرف بنزین و مصون ساختن کشور از طرح تحریم واردات این فرآورده نفتی اجرایی شده بود و نقش مهمی در کنترل مصرف بنزین، جلوگیری از قاچاق و کاهش واردات آن ایفا کرده بود تا جایی که تقریبا قاچاق بنزین از کشور به کشورهای حاشیه ای به شدت کاهش پیدا کرده بود.

با روی کار آمدن دولت در سال 92 زنگنه به عنوان وزیر نفت اعلام کرد که مردم نباید محدودیتی در مصرف بنزین داشته باشند و حق آنهاست از هر میزان بنزینی که می خواهند استفاده کنند؛ وی در مصاحبه ای دیگر گفته بود که «کاری که هیچ کس در دنیا انجام نمی دهد و تنها ما انجام می دهیم را باید به آن شک کنیم و بر عکس کاری که در همه جای دنیا انجام می شود را اگر انجام ندادیم نیز باید به آن شک کنیم.»

زنگنه در حالی این اظهارات را بیان می کرد که بررسی های آماری نشان می داد در سال هایی که کارت سوخت وجود نداشته هر ساله مصرف بنزین بالا و بالاتر رفته و دولت هم ناگزیر به اختصاص یارانه بیشتر به بنزین و واردات بیشتر این محصول بوده است اما به یک باره با سهمیه بندی بنزین روند مصرف مسیر کاهشی به خود گرفته است.

بررسی آمار و ارقام نشان می دهد همزمان با حذف کارت سوخت و سهمیه بندی های بنزین مصرف بنزین در کشور نیز یکباره به اوج خود رسید؛ در همین راستا هنگامی که در سوم خرداد ۱۳۹۴، بنزین تک‌نرخی شد و به این ترتیب، سهمیه‌بندی متوقف شد، مصرف بنزین هم به اوج خود رسید تا امروز به رقمی سرسام آور یعنی 122 میلیون لیتر در برسد.

اگرچه در ماه های ابتدایی تابستان افزایش میزان مصرف سوخت به اشتباه حاصل افزایش سفرهای تابستانی عنوان شده بود اما حقیقت تلخ افزایش قیمت دلار گریبان ذخایر بنزین کشور را هم گرفت.

در شرایطی که قیمت دلار روز به روز بیشتر و بیشتر شد، عده ای با قاچاق بنزین به کشورهای حاشیه ای از یک طرف میزان مصرف بنزین را بالا برده و از طرف دیگر با اخذ دلار به جای بنزین قاچاق، روز به روز بر ثروت خود افزودند تا جایی که شرایط به جایی رسید که علی رغم مخالفت های زنگنه، ستاره خلیج فارس به بهره برداری رسیده و تولید بنزین در کشور دوباره شروع شد.

تولید بنزین در حال حاضر اگرچه امری پسندیده و در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی است اما اگر جلوی قاچاق بنزنی گرفته نشود ضربه بزرگی به تولید بنزین در داخل کشور و همچنین ذخایر بنزینی کشور وارد می شود.

تنها راه نجات بخش برای جلوگیری ا قاچاق بنزین بازگشت همان سهمیه بندی بنزین و یا از سر گیری کارت سوخت است؛ چرا که زیر ساخت های لازم برای اجرای قانون کارت سوخت همچنان در کشور وجود دارد.