وکیل مدافع شیطان

پایگاه رهنما:

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید علی‌رغم همه کارشکنی‌های دولت آمریکا در خصوص احیای برجام بار دیگر روز جمعه (۱۵ فروردین) مدعی شده که آمریکا راهکار دیپلماتیک در خصوص برنامه هسته‌ای ایران را دنبال می‌کند. اظهارات سالیوان بخشی از سیاست دوگانه‌ای است که دولت بایدن از زمان روی کار آمدن برجام در پیش گرفته است. آمریکایی‌ها از یک طرف، در اظهارات علنی خودشان را به برجام مشتاق نشان می‌دهند اما از طرف دیگر در مقاطع حساسی که فرصت برای ورود به توافق مهیاست با دست آن را پس می‌زنند؛ یا در حالی که اعتراف می‌کنند که به برجام نیاز دارند و گزینه جایگزین برای آن ندارند به‌جای انتخاب مسیرِ ساده‌ترِ بازگشت به تعهدات ترجیح می‌دهند از توافق دوری کنند و به الگوی آشنا ـ هرچند شکست‌خورده ـ فشار حداکثری پناهنده شوند.

«جیک سالیوان»؛ مشاور امنیت ملی جو بایدن کیست؟

جیکوب جرمیا سالیوان مشهور به جیک سالیوان، متولد ۲۸ نوامبر ۱۹۷۶، در ۲۳ نوامبر سال ۲۰۲۰ به عنوان مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، جو بایدن، انتخاب شد. وی در سن ۴۴ سالگی، جوان‌ترین مشاور امنیت ملی در چند دهه اخیر است. سالیوان در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶، مشاور ارشد سیاست‌گذاری هیلاری کلینتون بود و سابقه قابل‌توجهی را در عرصه سیاست خارجی در کارنامه خود ثبت کرده است. وی مشاور ارشد دولت آمریکا در جریان مذاکرات هسته‌ای با ایران بود و به عنوان استاد مدعو در دانشکده حقوق یِیل تدریس می‌کند. سالیوان در دولت اوباما به عنوان جانشین دستیار رئیس‌جمهور و نیز مشاور امنیت ملی جو بایدن، معاون اول وقت رئیس‌جمهور، خدمت کرده و همچنین در وزارت خارجه به عنوان مدیر برنامه‌ریزی سیاستی خدمت کرد و جانشین رئیس ستاد وزیر خارجه، هیلاری کلینتون، بود. مارک دوبوویتز، یکی از منتقدین سرسخت برجام و مدیر عامل اندیشکده‌ی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، سالیوان را این‌چنین توصیف می‌کند: «باهوش‌ترین فردی که در باب مسائل مرتبط با ایران دیده‌ام.» دوبوویتز همچنین معتقد است سالیوان با اتکا بر تجربه خود «یکی از روشن‌ترین اذهان ممکن» را در حوزه امنیت ملی دارد و «توانایی خوبی برای فعالیت در هر دو سرِ طیف [سیاسی در آمریکا] دارد.» دوبوویتز همچنین تأکید می‌کند «برای در پیش گرفتن یک سیاست خارجی دوحزبی» رویکرد سالیوان، رویکرد بسیار مناسبی است. یکی از ویژگی‌های مهم سالیوان این است که او با گروه‌ها و اندیشکده‌های اپوزیسیون و مخالف با سیاست‌های اوباما نیز ارتباط گرفته و تعامل می‌کرد. در کاخ سفید همواره از او به عنوان کسی یاد می‌شد که با مطرح کردن فرضیات مخالف، تلاش می‌کرد تا سیاست مستحکم‌تری شکل بگیرد.

واکنش تهران به اظهارات دروغین

دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان ‌در واکنش به اظهارات مشاور امنیت ملی آمریکا‌ نوشت:‌ اعتراف جیک سالیوان یعنی مسئول همه اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی علیه افراد و تاسیسات اتمی ایران تاکنون آمریکا بوده و خواهد بود و قطعا باید تبعاتش را بپذیرد. وی در ‌این توئیت نوشت: «جیک سالیوان گفته؛ در صورت اقدام ایران برای ساخت بمب هسته‌ای، آمریکا آزادی عمل اسرائیل برای مقابله با آن را به رسمیت خواهد شناخت؛ این اعتراف یعنی مسئول همه اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی علیه افراد و تاسیسات اتمی ایران تاکنون آمریکا بوده و خواهد بود و قطعا باید تبعاتش را بپذیرد.» از سوی دیگر سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل در مورد اظهارات تهدید آمیز جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا هشدار داد. ایروانی گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که دستیابی به فناوری هسته‌ای منحصراً برای اهداف صلح‌آمیز است و هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و نخواهد بود. این ادعا که آمریکا اجازه نخواهد داد که ایران به سلاح هسته ای دسترسی پیدا کند، تحریف واقعیت و تلاش مذبوحانه‌ دیگری از سوی آمریکا برای پیشبرد منافع سیاسی این کشور است. آمریکا باید تبلیغ ادعاهای نادرست و اطلاعات دروغ در مورد برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را متوقف کند. نماینده ایران در این نامه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن هشدار به هرگونه اشتباه محاسباتی یا اقدامات ماجراجویانه احتمالی علیه برنامه صلح آمیز هسته ای خود ، حق ذاتی و مشروع خود را طبق حقوق بین‌الملل برای اتخاذ کلیه اقدامات لازم برای حفاظت و دفاع از شهروندان، منافع، تاسیسات و حاکمیت خود در برابر هرگونه تجاوز، از جمله هر گونه اقدامات تروریستی، نظامی یا خرابکارانه محفوظ می دارد.

اعتراف دیرهنگام

این ادعاها با ترکیبی از مذاکره و همراهی با رژیم صهیونیستی برای اقدام علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران پیش از هر چیز یادآور تکرار سیاست‌ نخ‌نمای «فشار و مذاکره» است که از یک سو فضای رعب و وحشت و گزینه‌های روی میز را مطرح و از سوی دیگر ادعای آمادگی برای مذاکره را عنوان می‌کند. این رویه بیانگر آن است که بایدن نیز هم‌چون اسلاف خود نه تنها از شکست این سیاست درس نگرفته بلکه می‌خواهد با ایران‌ستیزی از حمایت لابی صهیونیستی در انتخابات آینده برخوردار باشد. نکته دیگر؛ تقارن ادعای سالیوان با سفر او و بلینکن به عربستان و منطقه است. این سفرها در شرایطی صورت می‌گیرد که معادلات منطقه برخلاف تصورات آمریکا در جریان است. آمریکا در شرایطی از سیاست تفرقه‌افکنی بهره می‌گرفت که تحولات ماه‌های اخیر عملا این سیاست را با شکست مواجه ساخته است. توافق میان ایران و عربستان با میانجی‌گری چین برای توسعه روابط همه‌جانبه، رویکرد عربستان به مذاکره با یمن برای پایان جنگ و نیز اجماع پر شتاب کشورهای عربی به احیای روابط با سوریه، در کنار بحران ‌شدید هویتی و مشروعیتی رژیم صهیونیستی در عرصه داخلی، عملا معادلات بحران‌ساز آمریکا در منطقه را بر هم زده است. حقیقت امر آن است که وضعیت رژیم صهیونیستی بحرانی‌تر از آن است که بتواند در راستای بحران‌سازی آمریکا علیه ایران بازی کند، چنانچه بسیاری از کارشناسان و مقامات صهیونیستی مانند «ایهود اولمرت» نخست‌وزیر سابق صهیونیست‌ها با اذعان به ناتوانی این رژیم در برابر توان دفاعی ایران، اعتراف می‌کند که موضوع ایران بخشی از سیاست‌های نتانیاهو برای ارعاب هیستریک [صهیونیست‌ها] است. به هر تقدیر سخنان سالیوان با هر هدفی، اعترافی آشکار به نقش همه‌جانبه آمریکا در اقدامات مخرب و گذشته، حال و آینده صهیونیست‌ها علیه فعالیت هسته‌ای و امنیت ایران است.

چشم انداز تحلیلی

رفتارهای تیم بایدن نمایانگر آن است که فشار در بدنه دموکرات­ها موجب اختلال تحلیلی آنان شده است و این تیم برای بقا باید در دو سطح بازیگری کند؛ در سطح خرد برای کاهش فشار جمهوری خواهان باید رویکرد تهاجمی در قبال جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. این رویکرد مقطعی و نزدیک موسم انتخابات رخ می دهد و از سوی دیگر در سطح کلان آنان باید به تقویت مناسبات با طیف تندروی رژیم اشغالگر قدس استمرار بدهند تا در مقاطع حساس از حمایت آنان در منازعات منطقه­ای استفاده کنند مخصوصا با نقش آفرینی جدید چین و روسیه در غرب آسیا، مناسبات آنان باید مستحکم تر باشد. با همه این اوصاف مسلما در روند مذاکرات هسته­ای رفتارها و گفتارها متفاوت از فریادهای کنفرانس­های خبری است.