نتانیاهو در مثلث بحران

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی زمانی که کابینه به شدت تندرو را تشکیل داد تصور می‌کرد که در ششمین دوره خود دولتی باثبات و منسجم خواهد داشت که تا چهار سال آینده به کارش ادامه دهد اما هر چه این کابنیه طولانی‌تر می‌شود، گرفتاریهای نتانیاهو هم به همان اندازه بیشتر می‌شود. هر چند نتانیاهو دو ماه پیش برای فرونشاندن اعتراضات سراسری در سرزمنیهای اشغالی، اعلام کرد که طرح اصلاح سیستم قضایی را اجرا نمی‌کند اما با این حال مخالفان دست بردار نیستند. در همین رابطه، ده‌ها هزار نفر از ساکنان سرزمین‌های اشغالی برای هجدهمین شنبه متوالی علیه نتانیاهو تظاهرات کردند. سازمان دهندگان تظاهرات هشدار داده‌اند که اظهارات نمایندگان کابینه در مورد «مرگ اصلاحات قضایی» با هدف بهبود وضعیت و کاستن از اعتراضات است تا ائتلاف حاکم بتواند لایحه بودجه را تصویب کرده و سپس دوباره تصویب اصلاحات را از سر بگیرد.

این اعتراضات از ابتدای شروع سال جاری میلادی به صورت هفتگی برگزار شده است و با وجود عقب‌نشینی ظاهری نتانیاهو، معترضان به تجمعات خود ادامه می‌دهند و معتقدند که نتانیاهو و تندروها مترصد فرصتی هستند که طرح اصلاح قضایی را تصویب کنند.

مخالفان که از سوی رهبران سابق تل‌آویو هدایت و رهبری می‌شوند، به این باور رسیده‌اند که کابینه نتانیاهو روز به روز متزلزل‌تر می‌شود و اگر به اعتراضات خود ادامه دهند می‌توانند به هدف خود که فروپاشی کابینه است، دست پیدا کنند. ضعف در برابر گروههای مقاومت و شکاف در بین تندروها، انگیزه مخالفان را برای تنگ‌تر کردن عرصه به نخست وزیر بالا برده است و به همین خاطر حاضر نیستند از خیابانها به خانه بروند. توسل جستن نتانیاهو به «گارد ملی» برای سرکوب اعتراضات هم نتیجه نداشت و این مسئله به کابوس مرگباری برای نتانیاهو و دوستانش تبدیل شده است. انتشار گزارش‌هایی مبنی بر نقش موساد در ترتیب دادن اعتراضات علیه کابینه، نشان می‌دهد که مخالفان در همه سطوح امنیتی و سیاسی حضور دارند و این تهدید جدی برای راست‌های افراطی است.

کابینه در حال احتضار

نتانیاهو تاکنون فقط از سوی گروههای مقاومت و مخالفان داخلی احساس خطر می‌کرد اما مصایب کابنیه هم به آن اضافه شده است. ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی که عضو چموش در داخل دولت به شمار می‌رود اصرار دارد که همه طرحهای او باید اجرایی شود و برای رسیدن به خواسته‌های خود نخست وزیر را تحت فشار قرار داده است.

منابع مطلع اعلام کردند که وزرای حزب «عوتسما یهودیت» به سرکردگی بن گویر در نشست هفتگی روز یکشنبه کابینه نتانیاهو شرکت نکردند. همچنین اعضای این حزب تندرو گفته‌اند که در رای گیری در مجمع عمومی و جلسات کمیته‌های کنست شرکت نخواهند کرد تا با این کارها نتانیاهو را تحت فشار قرار دهند. بن گویر همچنین از نتانیاهو خواسته تا عملیات نظامی در کرانه باختری انجام بدهد تا وی به جلسات دولت و کنست بازگردد.

ناتوانی رژیم صهیونیستی در مقابله با حملات موشکی اخیر مقاومت فلسطین و پاسخ به این حملات، اعتراض بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل و ایتامار بن‌گویر را به همراه داشته است. آنها عدم واکنش به حملات اخیر گروههای مقاومت غزه را نشانه ضعف و درماندگی نتانیاهو می‌دانند که می‌تواند فلسطینی‌ها را برای اجرای عملیات گسترده‌تر ترغیب کند. بن گویر که دشمن درجه یک فلسطینی‌ها است از زمان قدرت گیری، با طرحهای جنجالی خود تنش با گروههای مقاومت در کرانه باختری را تشدید کرده است و این مسئله خشم صهیونیستها را در پی داشته است. بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده 56 درصد از شهرک‌نشینان به علت تندروی‌های مکرر بن گویر خواستار عزل او از کابینه عزل شدند. حتی کشورهای اروپایی هم مخالفت خود را با سیاستهای بن‌گویر در کابینه اعلام و خواستار برکناری او هستند و این مسئله کار را برای نتانیاهو سخت کرده است که در دو راهی همکاری و اخراج او از کابینه مردد است.

نتانیاهو به خوبی می‌داند که کناره‌گیری بن گویر از قدرت به معنای سقوط کابینه است و به همین منظور سعی دارد با لطایف الحیل او را در کنار خود داشته باشد اما این بار بن گویر تصمیم خود را گرفته است و اگر نتانیاهو با خواسته‌های تنش‌آمیز او موافقت نکند خروج از دولت را به ماندن در آن ترجیح خواهد داد. زیرا او به شرط اجرای طرحهای ضد فلسطینی خود با نتانیاهو ائتلاف کرده بود و اگر قرار باشد که طرحهایش فقط روی کاغذ باقی بماند، حاضر نیست به این ائتلاف شکننده ادامه دهد.

شمشیر مقاومت بالای سر نتانیاهو

درحالی که تندروها دنبال تنش‌آفرینی در کرانه باختری و غزه هستند تا نشان دهند که ابتکارعمل را در اختیار دارند اما در عمل، خلاف آن اثبات شده است. پیش از این نتانیاهو و دیگر مقامات صهیونیستی همیشه فلسطینی‌ها را تهدید به نابودی می‌کردند اما اکنون این مقاومت است که برای صهیونیست‌ها خط و نشان می‌کشد. در تازه‌ترین اقدام، گروه‌های مقاومت فلسطین با صدور بیانیه‌ای با بیان اینکه مسئله اسیران در راس اولویتهای مقاومت قرار دارد، به رژیم اشغالگر درباره تعدی و تعرض به اسرا هشدار دادند. در این بیانیه آمده است که اسیران، خط قرمز هستند و گروه‌های مقاومت پاسخ خون را با خون و پاسخ بمباران را با بمباران می‌دهند.

گروههای مقاومت در هفته‌های اخیر نشان داده‌اند که ترسی از درگیری با صهیونیست‌ها ندارند و خود را برای هر گونه سناریویی آماده کرده‌اند و با هماهنگی‌هایی که بین همه اضلاع مقاومت در فلسطین و منطقه به وجود آمده است، ابتکارعمل در دست مقاومت است تا ضربه نهایی را به دشمن وارد کنند. حملات اخیر راکتی از جنوب لبنان، غزه و سوریه به سمت سرزمین‌های اشغالی گواه این بود که اگر تندروهای تل‌آویو دست از پا خطا کنند عاقبت بدی در انتظار آنهاست. به همین خاطر بود که نتانیاهو با آگاهی از ضعف خود در برابر گروههای مقاومت، تن به آتش‌بس داد و گفت که تنشها را بیش از این ادامه نمی‌دهد.

فلسطینی‌ها هم به خوبی می‌دانند که شرایط در سرزمینهای اشغالی به شدت ملتهب است و تداوم اعتراضات و بحران کابینه، فکر نتانیاهو را مشغول کرده است و لذا سعی دارند از این فرصت برای قدرت‌نمایی بیشتر در برابر اشغالگران استفاده کرده و موازنه بازدارندگی را به نفع خود تغییر دهند. گروههای مقاومت پس از شهادت خضر عدنان، اسیر فلسطینی در زندان اسرائیل، هر ونه مماشات و نرمش در برابر اشغالگران را کنار گذاشته‌اند و به این ارزیابی رسیده‌اند که صهیونیست‌ها فقط زبان زور را می‌فهمند و برای دور جدید درگیریها آماده ‌می‌شوند و با توجه به درخواستهای تندروها از نتانیاهو برای اجرای عملیات در کرانه باختری، هر آن احتمال شروع جنگ وجود دارد. اما حماقت تل‌آویو، به ضرر شهرک‌نشینان خواهد بود و این بار نه فقط از غزه، بلکه سرزمینهای اشغالی از سوی جبهه‌های متعددی از کرانه باختری گرفته تا سوریه و لبنان آماج حملات موشکی قرار خواهند گرفت.

نتانیاهو فکر می‌کرد با ایجاد تنش کنترل شده با فلسطینی‌ها می‌تواند هم خود را ضامن امنیت صهیونیست‌ها نشان دهد و هم دوستانش را راضی نگه دارد اما این ماجراجویی نتیجه عکس داد و به عبارتی «از چاله به چاه» افتاد و اکنون سایه تهدید گروههای مقاومت آسمان سرزمینهای اشغالی را فراگرفته است و تمایل صهیونیستها به مهاجرت از اسرائیل ناشی از سیاستهای غلطی است که فرمان آن در دست تندروها قرار گرفته که امنیت شهرک‌نشینان را به خطر انداخته‌اند.  

نتانیاهو اکنون در مثلثی از بحرانها گرفتار شده که بیرون آمدن از آنها دشوار است. اگر بخواهد به خواسته تندروها تن دهد و عملیات نظامی را علیه گروه‌های مقاومت شروع کند، به دلیل قدرت فلسطینی‌ها سرزمینهای اشغالی را در بحران عمیق امنیتی فرو خواهد برد که می‌تواند اعتراضات داخلی را تشدید کند. از طرفی، مخالفت با خواسته احزاب افراطی هم که به شدت روی خواسته‌های خود پافشاری می‌کنند، در نهایت به فروپاشی کابینه منجر خواهد شد. بنابراین، وضعیت دولت نتانیاهو همچون قیچی دو لبه‌ای است که در صورت به ضررش تمام خواهد شد و باتوجه به وضعیت سیاسی و امنیتی در سرزمینهای اشغالی، شاید فروپاشی کابینه عقلانی‌ترین و کم‌هزینه‌ترین تصمیمی باشد که نتانیاهو به آن تن دهد.