رزمایش «شمشیر برنده»؛ پاسخ چین به شاخ و شانه کشیدن آمریکا در تایوان

پس از سفر تسای اینگ ون، رئیس جمهور تایوان به واشنگتن و دیدار با مک کارتی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، چین تلاش کرد تا توان نظامی خود را ارتقا دهد و به همین منظور از روز شنبه رزمایش سه روزه را در اطراف تایوان آغاز کرده است.

فرماندهی جبهه شرقی ارتش چین اعلام کرد که هدف از این رزمایش، تقویت توانایی نیروهای مسلح برای تسلط همزمان و اعمال فشار از همه جهات بر تایوان است. یکی از فرماندهان چین گفت:«ما اعتماد و قدرت تعامل با مواضع پیچیده مختلف و اجرای ماموریت‌های جنگی را داریم و می‌توانیم با قاطعیت بر هر قدرت خارجی چیره شویم و تلاش‌های جدایی طلبانه برای استقلال تایوان را به شکست بکشانیم».

به گزارش رسانه‌های رسمی چین، دهها جنگنده در حریم هوایی منطقه مورد هدف به پرواز درآمدند، این درحالی است که نیروهای زمینی تمرین‌هایی را برای اجرای حملات دقیق علیه مواضع کلیدی اجرا کردند. چین در این رزمایش، جنگنده، ناو و نیروی انسانی را به حریم آبی و دریایی تنگه تایوان اعزام کرده و شبیه‌سازی برای حملات دقیق به اهداف و مواضع کلیدی در این جزیره صورت داده است.

پدافند هوایی تایوان گفت که ۷۱ جنگنده و ۹۰ ناو چینی را در اطرف این جزیره شناسایی کرده است. وزارت دفاع تایوان اعلام کرده ۵۸ هواپیمای چینی از جمله جنگنده‌های سوخو-۳۰ و بمب‌افکن‌های H-۶ و ۹ کشتی را در اطراف جزیره مشاهده کرده‌ و نیروهای پدافند هوایی نیز در آماده‌باش کامل قرار دارند. وزارت دفاع تایوان تاکید کرده که نیروی هوایی این کشور درحالت آماده باش قرار دارد و قدرت موشکی ارتش چین را زیر نظر دارد.

به نظر می‌رسد این رزمایش به نوعی یک هشدار به هواداران استقلال تایوان و تلاشی برای حفاظت از حاکمیت و تمامیت ارضی چین باشد. چین در یکسال گذشته بارها رزمایش‌هایی را در اطراق تایوان برگزار کرده تا نشان دهد که برای هر گونه سناریویی از خارج آماده است. جنگنده‌ها و ناوهای جنگی چین ماهها است که در اطراف تایوان به گشت‌زنی مشغول هستند و سعی دارند با این اقدامات به تایوان هشدار دهند که اگر پای آمریکا را به منطقه باز کند، چین با هر ابزاری از تمامیت ارضی خود دفاع خواهد کرد.

تلاش آمریکا برای درگیر کردن چین در شرق

هر چند جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در دیدار با شی جینپینگ، رئیس جمهور چین در دسامبر 2022، قول داد که سطح تنشها بین دو کشور را کاهش داده و همکاریهای امنیتی را افزایش دهند اما به نظر می‌رسد واشنگتن تمایلی به فروکش کردن خصومتها ندارد. اکنون تحولات تایوان تاحدود زیادی به وقایع اوکراین گره خورده است جایی که آمریکا با حمایت نظامی کامل از کیف تاکنون تمایلی به توقف درگیریها از خود نشان نداده است. پکن از تکرار ماجرای اوکراین در سناریوسازی واشنگتن برای تایوان نگران است و حضور نظامی غرب در نزدیکی مرزهایش با بهانه شراکت و حمایت از تایوان را گامی در جهت تله گذاری مشابه برای خود می‌بیند. از طرف دیگر جنگ اوکراین منافع اقتصادی و مسیر ترانزیت بین المللی تجارت چین را با چالش روبه رو کرده است و به همین دلایل در ماه‌های اخیر دیپلماسی فعالی میانجیگری بین کی‌یف و مسکو در پیش گرفته است تا بتواند به این جنگ پایان دهد و در این راستا طرح 12 ماده‌ای چیم ارائه شد که با مخالفت واشنگتن رو به رو گردید.

آمریکا مدعی است که این طرح به نفع روسیه بوده و تن دادن به آتش بس با دست فرمان چینی‌ها، شکست بزرگی برای غرب و پیروزی برای پکن خواهد بود. غربیها خواستار خروج نیروهای روسی از مناطق اشغالی اوکراین هستند و سعی دارند چین که نفوذ بیشتری در بین مقامات مسکو دارد بتواند ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را به این کار وادار کند و به همین دلیل در روزهای اخیر امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه به پکن سفر کرد تا شاید بتواند گشایشی در این باره ایجاد شود اما همانگونه که رسانه‌های فرانسوی گفته‌اند مکرون نتوانسته رهبران چین را با سیاستهای غرب همسو کند.

آمریکا که در راهبرد امنیت ملی خود، چین را به عنوان بزرگترین تهدید برای هژمونی رو به افول خود معرفی کرده است، از تاثیرگذاری چین در عرصه جهانی به شدت نگرانی است. واشنگتن نگران است که اگر چین با طرح‌های خود جنگ اوکراین را پایان دهد، جایگاه و نفوذش در جهان تقویت خواهد شد و  این کشور به عنوان «معمار جدید صلح» لقب خواهد گرفت. مقامات کاخ سفید به خوبی می‌دانند که روسیه و چین در یکسال گذشته روابط خود را در همه سطوح تقویت کرده‌اند و درصدد ایجاد نظم نوین جهانی با ساختار چند قطبی هستند.

از طرفی، واشنگتن از نقش‌آفرینی چین در پایان دادن به تنشهای ایران و عربستان سعودی هم که پیروزی سیاسی بزرگی برای پکن بود، به شدت نگران است و به همین منظور سعی دارد تا چین را در محدوده مرزهای خود درگیر کند تا نتواند به امور جهانی بپردازد. به همین منظور، همزمان با برگزاری رزمایش چین، نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد ناوشکن این کشور از جزایر مورد مناقشه در دریای جنوبی چین عبور کرده است و پکن نیز این اقدام را تحریک‌آمیز خواند و تأکید کرد به این رفتار خصمانه پاسخ خواهد داد.       

پس از مشاهده بالن‌های چینی بر فراز آمریکا که توسط جنگنده‌های این کشور سرنگون شدند، کاخ سفید تصمیم گرفت تا در شرق آسیا رقیب خود را مهار کند و در هفته‌های اخیر تحرکات نظامی خود را در تایوان افزایش داده است. حتی چند روز پیش رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایدگان آمریکا مدعی شد که در صورت حمله چین به تایوان، نیروی نظامی به این شبه جزیره اعزام خواهند کرد.

آمریکا در واکنش به رزمایش اخیر چین، گفته که به دقت تحرکات نظامی چین در اطراف تایوان را زیر نظر دارد و در صورت لزوم اقدامات مقتضی را اتخاذ خواهد کرد. وزارت خارجه آمریکا در این باره گفت:«ما مطمئن هستیم که امکانات و قدرت کافی در منطقه برای تضمین صلح و ثبات و نیز پایبندی به تعهدات مربوط به امنیت ملی دراختیار داریم».

مقامات کاخ سفید تلاش می‌کنند تا همان کاری را که در اروپا انجام دادند و با پهن کردن تله برای روسیه، این کشور را به جنگی ناتمام سوق دادند، می‌خواهند در تایوان هم این سناریو را برای چین تکرار کنند. مقامات غربی پس از شروع جنگ اوکراین، بارها ادعا کرده‌اند که چین نیز مسیر مشابه روسیه را در تایوان در پیش خواهد گرفت ولی چینی‌ها این ادعاها را رد کرده‌ا‌ند، زیرا به گفته پکن، مسئله تایوان با اوکراین متفاوت بوده و بخشی از خاک چین است و دلیلی برای حمله به آن وجود ندارد.

درگیر شدن چین در مرزهای خود، سبب می‌شود تا اژدهای زرد نتواند برنامه‌های کلان خود را اجرایی کند و بهترین فرصت برای واشنگتن است تا هژمونی متزلزل خود را در نبود رقبا حفظ کند. آمریکا که قدرت روزافزون نظامی و اقتصادی چین را تهدید جدی برای منافع خود می‌داند، در ماه‌های اخیر تلاش کرده تا با کمک متحدانش در آسیا و اقیانوسیه حلقه محاصره علیه رقیب شرقی خود را تنگتر کند و در این راستا ائتلاف منطقه‌ای با کمک هند، استرالیا و ژاپن تشکیل داده است.

چین در یکسال گذشته برای اینکه اقتدار نظامی خود را به رخ آمریکا بکشد، چندین رزمایش هوایی و دریایی در اطراف تایوان انجام داده و با این اقدام نشان داده که در حمایت از تمامیت ارضی خود حاضر است حتی وارد جنگ شود. بنابراین، هر گونه اشتباه محاسباتی از سوی غرب در شرق آسیا، با آن چیزی که آمریکاییها در اوکراین برای خود ترسیم کرده بودند متفاوت خواهد بود و هر گونه اقدام خودسرانه می‌تواند به ضرر آنهایی تمام شود که برای منطقه نسخه پچیده‌اند.