طرح اتصال پیام رسان‌های داخلی چه بود و چه شد؟

پایگاه رهنما:

چند سالی است که بازار پیام رسان‌های ایرانی گرم شده است، به طوریکه امروز در گوشی‌های موبایل هر ایرانی معمولا یک یا چند پیام رسان داخلی نصب می باشد، حتی اگر دیر به دیر به آن سر بزنند. این تعدد پیام‌رسان‌های ایرانی، موجب شده است تا کاربران برای پیدا کردن مخاطبان خود در یک سکوی ایرانی دچار سردرگمی شوند، و همین باعث شده که بسیاری از افراد برای ارتباط با کاربران مدنظر خود، چند سکوی بومی را در گوشی‌های موبایل خود نصب کنند. بروز این چالش سبب شد تا متخصصان وزارت ارتباطات به فکر یافتن راه‌حلی مناسب بیافتند. در این رابطه متخصصان به راه حل‌های متفاوتی دست پیدا کردند که آخرین و بهینه‌ترین این راه حل‌ها از نظر متخصصان این حوزه، ایجاد ارتباط داخلی بین پیام رسان‌ها داخلی بود. از این طریق کاربران سکوهای ایرانی می‌توانند، با اعطای مجوز به یکی از سکوهای ایرانی که روی تلفن‌همراه نصب دارند با مخاطبان خود در سایر پیام‌رسان‌های ایرانی (بدون نصب هیچ یک از آن پلت‌فرم‌ها) ارتباط برقرار کنند. به بیانی دیگر، بر طبق این طرح، نوعی مرکز تبادل داده برای پیام‌رسان‌های ایرانی ایجاد خواهد شد.
اینترکانکشن یا mxp مدتها قبل توسط پیام راسان‌های خارجی اجرا و پیاده سازی شد. برای نمونه شرکت متا پس از خرید سهام اینستاگرام، قابلیت اتصال پلت‌فرم فیس‌بوک به شبکه اجتماعی اینستاگرام را فراهم کرد. به طوریکه با درخواست و تایید کاربران این دو پلتفرم، فیس‌بوک اجازه می دهد کاربر تصاویر خود را مستقیماً از برنامه اشتراک عکس به جدول زمانی و اخبار خود به اشتراک بگذارد. بنابراین پدیده اتصال پلتفرم‌ها یک پدیده جدید نیست و برای اولین بار توسط شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پایه کاربردی اروپایی و آمریکایی اجرا شد.

مهرماه سال گذشته بود که وزیر ارتباطات در مورد اینترکانکشن پیام‌رسان‌های داخلی صحبت به میان آورد و از برنامه‌ی این وزارتخانه برای ایجاد ارتباط بین سکوهای ایرانی پرده برداشت.  حدود سه ماه بعد، زارع پور با اشاره به اینکه تعدد پیام‌رسان‌های داخلی هم فرصت است و هم تهدید، گفت: «تنوع پیام‌رسان ها فرصت است چون هرکسی حق انتخاب دارد. تهدیدش این است که همه مردم نمی‌توانند در همه آنها حضور داشته که بتوانند با همه ارتباط داشته باشند.» در ادامه وزیر ارتباطات از برنامه این وزارتخانه برای رفع این مشکل خبر داد و گفت: «برای رفع این مشکل کار ویژه ای در حال انجام است که در تلاشیم تا ان‌شاءالله همه پیام‌رسان ها تا دهه فجر یا نهایت تا پایان سال به هم متصل شوند.»   یک ماه بعد از این صحبت‌های عیسی زارع‌پور، رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد مرحله‌ی اتصال آزمایشی سکوهای ایرانی با اتصال دو سکوی بله و ایتا با موفقیت انجام شد. همچنین اوایل اسفند سال گذشته، زارع‌پور در حاشیه حضور در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از برقراری ارتباط میان پیام رسان‌های داخلی تا پایان سال خبر داد و حالا هم معاون سازمان فناوری اطلاعات از موفقیت آمیز بودن تست‌های اولیه برقراری ارتباط میان پیام‌رسان‌های بومی «ایتا» و «بله» سخن گفته است. حامد منکرسی معاون سازمان فناوری اطلاعات اعلام کرد: «تست‌های اولیه اتصال پیام‌رسان‌های بله و ایتا موفقیت‌آمیز بوده و برای این‌که کاربران بتوانند از این امکان استفاده کنند لازم است نسخه جدیدی که به زودی توسط پیام‌رسان‌ها منتشر می‌شود را نصب یا به روزرسانی کنند.» وی درباره نحوه استفاده از آن افزود: «برای استفاده از این امکان کاربران باید در قسمت تنظیمات گزینه تبادل پیام بین پیام‌رسان‌های داخلی را فعال کنند تا تبادل صورت بگیرد. این تبادل به صورت فازبندی شده پیش می‌رود. در فاز نخست پیام‌های متنی و در گام‌های بعدی فایل‌ها نیز قابلیت جا به جایی خواهند داشت.»
عیسی زارع‌پور نیز اواخر اسفندماه سال گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران گفت: «تست های ارتباط متقابل پیام رسان های انجام شده و تا پایان سال این اتفاق به صورت عمومی رخ می دهد و در نسخه جدیدی که منتشر می شود، پیامرسان های ایتا و بله متصل می شوند و امکان ارسال پیام میان آنها برقرار می شود.»

اجرای نهایی این طرح تحولی سبب خواهد شد تا علاوه بر انحصاری نشدن این عرصه برای یک یا دو سکوی بومی، نخبگان بیشتری رغبت به توسعه محصولات مشابه پیدا کنند؛ چرا که دیگر نیاز نیست نگران به دست آوردن جامعه شبکه‌ای اولیه شوند، بسیاری از ناظران معتقدند اجرای این برنامه سبب جلوگیری از ایجاد سرنوشتی مشابه خودروسازی برای پیام‌رسان‌ها خواهد شد. سوالی که برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌کنند؛ چگونگی عملکرد این سرویس است، به این معنا که چطور امکان شناسایی مسیر دریافت پیام را خواهیم داشت.
دو روش کلی برای پیاده سازی ارتباط داخلی میان پیام رسان‌ها وجود دارد؛یک،  انتخاب خودکار مطلوب‌ترین مقصد برای ارسال پیام. دو) فرستنده پیام، ابتدا از سکوهایی که گیرنده پیامش در آن‌ها عضویت دارد، آگاه خواهد شد، سپس مسیر ارسال پیام را به میل خود انتخاب کرده و گفتگو در پیام‌رسان انتخابی فرستنده انجام خواهد شد.

مزیت‌ دیگر این کار،‌ توجه به تلاش‌های چندین ساله شرکت‌های خصوصی و صرف هزینه‌های سنگین مادی و معنوی برای توسعه سرویس خود است. تا پیش از کلید خوردن این طرح تحولی، برخی به دنبال این بودند که مسئله تعدد پیام‌رسان‌ها را توسط راهکار عجیب انتخاب یک یا دو سکو از میان گزینه‌های موجود و حذف سایر پلت‌فرم‌ها، حل کنند که این موضوع در واقع ظلمی بود در حق نخبگان و متخصصانی که در سال‌های تسلط پلت‌فرم‌های خارجی بر فضای مجازی کشور با تلاش‌های شبانه روزی پیام‌های رسان‌های بومی را ایجاد کردند. خصوصا اینکه کشورهای دیگر هم پیام‌رسان‌های زیادی دارند و شرکت‌ها برای جلب رضایت کاربران، به جای حذف یکدیگر، باهم رقابت می‌کنند، برای مثال فقط در آمریکا بالغ بر ۷۰ پیام رسان فعال است! اما هیچ‌گاه دستگاه‌های سیاست‌گذاری و حکمرانی آمریکا تصمیم به حذف آنها نگرفته‌اند.

وزارت ارتباطات درصورت اثربخش بودن گام اول این طرح، باید به گام‌های نهایی طرح اتصال پیام‌رسان‌ها سرعت بخشیده و هرچه زودتر همه‌ی پیام‌رسان‌های موجود داخلی را به هم متصل کنند تا کاربران ایرانی از مسئله تعدد پیام رسان‌ها رهایی یابند.