موفقیت بزرگ ایران در کاربردی کردن فناوری هسته‌ای؛ تولید "رادیوداروهای ایرانی" برای درمان تومورهای سرطانی

پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای ایران وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران موفق به "تولید رادیوداروی درمانی 188Re--TOC به‌منظور درمان هدفمند تومورهای نورواندوکرین" شده است.

"تومورهای نورواندوکرین" سرطان‌هایی هستند که در سلول‌های تخصصی به‌نام سلول‌های عصبی غدد آغاز می‌شوند.

سلول‌های نورواندوکرین دارای ویژگی‌هایی شبیه به‌ یاخته‌های عصبی و سلول‌های تولیدکننده هورمون هستند؛ تومورهای "نورواندوکرین" نادر هستند و می‌توانند هر جایی از بدن ایجاد شوند؛ بیشتر تومورهای عصبی غدد درون‌ریز در ریه‌ها، آپاندیس، روده کوچک، رکتوم و پانکراس ایجاد می‌شوند.

رادیوتراپی به‌کمک "رادیوداروها" برای شناسایی بافت‌های سرطانی

رادیوتراپی به‌کمک رادیوداروها یک روش درمان هدفمند است که امکان انتقال رادیوداروها به بافت توموری و در نتیجه درمان تومور و متاستازهای حاصل از آن را فراهم می‌کند. اکترئوتاید و مشتقات آن جزء دسته ترکیباتی است که به‌صورت هدفمند روی رسپتورهای سوماتواستاتینی قرار می‌گیرند. این رسپتورها در تومورهای نورواندوکرین "افزایش بیان" پیدا می‌کنند.

بنابراین نشاندارسازی این ترکیبات با رادیوایزوتوپ‌های درمانی می‌تواند منجر به انتقال هدفمند این رادیوایزوتوپ‌ها به بافت توموری شود.

"رنیوم ـ 188" یکی از در دسترس‌ترین رادیونوکلئیدهای ترانوستیک به‌دست‌آمده از ژنراتور است. این رادیونوکلئید ترانوستیک هم دارای تابش گاما با انرژی 155 kev است و هم یک تابش‌دهنده بتا با انرژی ماگزیمم 2.11 Me V است.

این ترکیب به‌عنوان یک کیت دارویی در صنایع دارویی کاربرد دارد و بازار هدف برای این ترکیبِ نشاندارشده درمان بیماران دارای تومورهای نورواندوکرین در مراکز پزشکی هسته‌ای است.

تشریح گام بعدی و چشم‌انداز آینده بهره‌برداری از دستاورد فناوری

با توجه به اینکه تومورهای نورواندوکرین در مراحل اولیه علائمی را بروز نمی‌دهند و بیماری در مراحل انتهایی با بروز علائمی همراه است، تشخیص به‌موقع و درمان این نوع از تومورها در مراحل اولیه، بسیار حائز اهمیت است،
لذا در صورت بهره‌برداری از این رادیودارو امکان تشخیص و درمان تومورهای نورواندوکرین و متاستازهای حاصل از آن در مراحل اولیه بیماری برای بیماران فراهم خواهد شد؛ بنابراین گام بعدی در راستای این پروژه ارزیابی بالینی رادیوداروی تولیدشده در بیماران جهت درمان خواهد بود.