25 آبان 1401 - 16:17
آیا ویکی پدیا واقعا دانش‌نامه آزاد است؟

دانش نامه آزاد یا دیکته نویس وابسته!

قطعا شما هم با تایپ یک واژه و تنها با یک کلیک در مرورگر معروف گوگل اولین صفحه را باز کرده و با سایت ویکی پدیا مواجه شدید. سایتی که این روزها و مثل همیشه در وقایع سیاسی، مشتریان بیشتری برای خود کسب می‌کند.
کد خبر : 13008

پایگاه رهنما:

ویکی‌پدیا وابسته به «بنیاد ویکی‌مدیا» است و هدفی که بنیاد ویکی‌مدیا برای خود بیان کرده‌است، گسترش و نگهداری از محتوای باز و در اختیار قرار دادن محتوای کامل این پروژه‌ها برای عموم مردم، به صورت رایگان است.

جالب است بدانید که مدیر کنونی بنیاد ویکی‌مدیا زنی به نام «کاترین مار» متولد آمریکا است که در سال ۲۰۰۳ برای تحصیل زبان عربی به دانشگاه آمریکایی قاهره رفت و در سال ۲۰۰۵ در رشته مطالعات اسلامی و خاورمیانه از دانشگاه نیویورک مدرک کارشناسی گرفت!

ویکی‌پدیا بر اساس تعریف خود، دانشنامه‌ای همگانی و آزاد است؛ بدین معنی که همه می‌توانند به نوشتن و ویرایش نوشتارهای موجود در آن بپردازند و بر این اساس قوانینی را برای اجرایی شدن هدفش وضع کرده است.

  • اما آیا واقعا ویکی پدیا به قوانین خود پایبند بوده است؟

ویکی‌پدیا مدعی است که یک دانشنامه است و نه یک فرهنگ واژگان، نه سکوی سخنرانی، نه روزنامه، نه یک فضای وبلاگ‌نویسی، نه ارائه‌کننده فضای برخط رایگان، نه محل یادگاری‌نویسی، نه تمرین آنارشیسم و دموکراسی و نه یک لینک‌دانی است!!! ما به وضوح در نسخه فارسی ویکی‌پدیا موارد آنارشیسم پروری را می‌بینیم که در صفحات شخصیت‌های سیاسی ایران و تعاریف سیاسی اجتماعی از وقایع معاصر ایران و جهان قابل مشاهده است. صفحاتی که گاه به سخنرانی‌های آنارشیستی و اتهام زنی به حاکمیت فعلی هم می‌رسد!

در قانون دوم نوشته شده: ویکی‌پدیا دیدگاهی بی‌طرف دارد؛ یعنی ما در ویکی‌پدیا کوشش بر آن داریم تا مقالات تنها یک دیدگاه خاص را تبلیغ نکنند! بلکه به تمام دیدگاه‌ها درمورد هر موضوع بپردازند!

کافی است شما در مورد وقایع اخیر از واژه «مهسا امینی» گرفته تا آبان 1400 شروع به جستجو کنید تا با فهرستی از سوگیری های یکطرفه در این سایت علیه جمهوری اسلامی مواجه شوید.  شما با 2 صفحه مهسا امینی و کشته شدن مهسا امینی روبرو می‌شوید!

یعنی هیچ خبری از استدلال دوم یعنی مرگ مغزی مهسا امینی در نظر گرفته نشده حتی در تیتر و صفحه بندی مطلبی به این مهمی هیچ خبری از استدلال طرف مقابل نیست.

تمامی روایت اصلی که برای مهسا امینی در نظر گرفته شده کاملا سوگیری به یک سمت است و حتی گزارش پزشک قانونی را هم به مرگ مهسا امینی با ضربات شدید به سرش روایت می‌کند این در حالی است که گزارش کامل و دقیقی از پزشک قانونی با حضور وکیل و پدر مهسا امینی روایت کاملا متفاوتی را بیان می‌کند که حتی از نقل صحیح و دقیق آن پرهیز شده است تا مخاطب بتواند بین مطالب گفته شده یکی را برگزیند!

ویکی‌پدیا برای آن‌که اثبات کند بی‌طرف است در بخشی دیگر در همان صفحه بخشی به عنوان «روایت» را ثبت می‌کند که روایت شاهدان و پلیس و پزشک قانونی را ثبت کرده و همه را مجددا در نهایت یک‌سویه روایت می‌کند!

گویی هیچ نظارت و سیاست حق طلبانه‌ای بر خلاف ادعاها و قوانین ویکی‌پدیا وجود ندارد.

در همان صفحه روی هر هایپرلینکی  که کلیک کنید با مطالبی یک‌سویه از همین دست مواجه می‌شوید: پلیس امینت اخلاقی، گشت ارشاد، اعتراضات گسترده علیه نظام جمهوری اسلامی و ...

جالب این جاست که با باز کردن صفحه مهسا امینی ویکی پدیا در بالای صفحه  و قبل از مطلب اصلی شما را به یک صفحه دیگر با عنوان «اعتراضات سراسری 1401 ایران» دعوت می‌کند!

طرف های مدنی درگیر معرفی شده در این صفحه کل نظام جمهوری اسلامی ایران علیه براندازان و آزادی‌خواهان ایرانی معرفی شده اند و موقعیت را تمام استان های ایران برای اعلام همبستگی در جهان نامیدند!

آمار کشته شدگان، بازداشت شدگان و روزشماری که در ویکی‌پدیا در حال به روز رسانی است نه تنها یک‌سویه است بلکه پر شده از خبرهای دروغی که حتی با اسناد، مدارک و شواهد بسیاری مورد چالش قرار گرفته‌اند و به طور کامل رد شده اند!

ادعای ویکی‌پدیا این است که محتوای این سایت قابل ویرایش توسط عموم خواهد بود. این در حالی است که نه تنها نحوه مدیریت نشان دهنده یک‌سویه بودن مطالب این سایت به اصلاح آزاد است بلکه منابعی که در این سایت به آنها استناد می‌کند اصولا و به صورت حرفه‌ای دچار مشکل هستند و منابع شخصی محسوب می‌شوند؛ مانند «وحید‍آنلاین»، همچنین شبکه ها و خبر گزاری‌های به شدت سیاسی و غیر معتبری در مطالب دخیل هستند که مورد حمایت نظام های سیاسی با یک سویه مشخص و ضد آرامش در خاورمیانه بوده‌اند؛ شبکه های خبری مانند bbc  ، ایران اینترنشنال و  voa.

این تنها یک مورد از هزاران مورد صفحه بندی سایت ویکی‌پدیا در حوزه سیاست و حوادث اخیر بود و بدون شک این سایت در حوزه‌ها و موارد مختلف به شدت در حال تولید محتوا با منابع مشکوک و غیر معتبر و یک‌سویه نگاری است.

  • در مقابل ویکی‌پدیا چه باید کرد؟

به عنوان مخاطب باید این سایت مدعی را شناخت و آن را به عنوان منبع معتبر نپذیرفت و هنگام مطالعه این سایت منابع خبری را چک کرده و از سایت ها و منابع دیگر نیز کسب اطلاع نمود! اما به عنوان یک فعال رسانه‌ای یا یک انسان دغدغه مند می‌توان برای اثرگذاری در آن تلاش نمود و یا حداقل عدم تطابق حقایق با اخبار و اسناد منتشر شده در این سایت را به مسئولان مربوطه اطلاع داد تا با ورود خبرنگاران فعال و ارائه روایت‌های خبری مستند به جنگ دیکتاتوری اطلاعات رفت. هرچند ویکی‌پدیا مانند دیگر بسترهای رسانه ای چون گوگل، توییتر و اینستاگرام بشدت در مقابل حقیقت قد علم کرده و به سمت مشتریان پرنفت و پول خود غش می‌کند اما این دلیلی برای رها کردن فضای مجازی و انجام تکلیف ما در تولید محتوای فاخر و تبیینی توسط ما نخواهد بود!

ارسال نظرات