ضرر سه هزار میلیاردی اغتشاشات به اقتصاد ایران

پایگاه رهنما:

معمولاً وقتی آشوب‌ها و اغتشاشات طولانی می‌شوند، مردم، بازاریان و کسبه نیز به‌طور جدی به مخالفت با این آشوب‌ها بر می‌خیزند؛ چون اغتشاش‌گران علاوه بر آسیب‌هایی که به اموال عمومی می‌زنند، کار فعالان اقتصادی را نیز در بخش‌هایی با اختلال مواجه می‌کنند. اخیراً که اغتشاش‌گران از ابزار اینترنت برای تشدید خشونت‌ها استفاده می‌کنند نیز طبعاً نهادهای امنیتی برای کاهش سطح آسیب‌ها، محدودیت‌هایی را بر اینترنت اعمال می‌کنند. این محدودیت‌ها نیز خود آسیب‌هایی به کسب‌و‌کارهای اینترنتی وارد می‌کند. علاوه بر این، باید آتش زدن آمبولانس‌ها، ماشین‌های آتش‌نشانی، بانک‌ها و ... را نیز به حساب آورد. در مجموع به‌نظر می‌رسد آسیب اقتصادی اغتشاشات چند روز اخیر –منهای آسیبی که ممکن است از تشدید تحریم‌ها یا به هم خوردن توازن احیای برجام وارد کند- بیش از هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

• آسیب به اموال عمومی

یکی از اتفاقات عجیب آن است که آشوبگران، آمبولانس‌ها را به آتش می‌کشند. این ماجرا از زمانی شروع شد که شبکه‌ی ایران اینترنشنال که متعلق به عربستان سعودی است، به‌دروغ اعلام کرد که ماموران انتظامی با آمبولانس تردد می‌کنند. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هفته‌ی پیش گفت: در شرایطی که کشور با کمبود آمبولانس رو به روست، متاسفانه در حوادث اخیر ۷۲ دستگاه آمبولانس توسط اغتشاشگران تخریب شد. همچنین هفته‌ی پیش اعلام شد که 25 خودروی آتش‌نشانی نیز در اغتشاشات به آتش کشیده شد. این در حالی است که فرضیه‌ی انتقال نیروهای انتظامی با ماشین آتش‌نشانی منتفی است. برآوردها حاکی از آن است که فقط همین موارد، بیش از 90 میلیارد تومان خسارت به اموال عمومی وارد کرده است. بدیهی است که اگر برآوردی از آتش زدن بانک‌ها، آسیب به اماکن عمومی مانند شهرداری‌ها و ... اضافه شود، همین آسیب‌ها چندصد میلیارد تومان می‌شود.

• آسیب به کسب‌و‌کارهای مردم

بسیاری از کسبه به‌ویژه در مراکزی از شهر‌ها که محور اقدامات اغتشاشگران بوده، اعلام می‌کنند که برای درامان‌ماندن از آشوب‌ها ناچارند حوالی ساعت ۵ عصر و قبل از تاریکی هوا، کسب‌وکار خود را تعطیل کنند که این تصمیم ناخواسته باعث کاهش میزان فروش در اوج تقاضا و افت درآمد آنان شده است. بسیاری از این کسب‌وکار‌ها که با عبور از دو سال سخت کرونایی حالا مجالی برای کاسبی پیدا کرده‌اند، از ترس واردشدن خسارت‌ها سنگین، ناچارند از خیر بخشی از درآمد خود بگذرند تا لااقل در امان باشند. خسارت‌ها به بانک‌ها نیز درخور توجه بوده است. تنها بانک‌های همدان بیش از 2 میلیارد و پانصد میلیون تومان آسیب دیدند. بدیهی است که رقم در سراسر کشور بسیار بیشتر است. در مورد بانک‌های خصوصی، این سهامداران –که بخش خصوصی و مردم هستند- باید خسارت را بپردازند و در مورد بانک‌های دولتی نیز از بودجه‌ی دولت باید این خسارت‌ها پرداخته شود که آن نیز به نوعی از جیب مردم پرداخت می‌شود.

• امکان تشدید تحریم‌ها

باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا در کتاب خاطرات خود با عنوان «سرزمین موعود» در تشریح اعتراضات صورت گرفته به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۸۸ نوشته است: « بعد از آنکه تلاش‌های ما برای آغاز مذاکره با ایران رد شد، در شرایطی که این کشور وارد چرخه هرج‌ و مرج و سرکوبگری بیشتر می‌شد، ما راهبردمان را به‌سمت دومین گام راهبرد منع اشاعه‌ای خودمان تغییر دادیم. یعنی بسیج کردن جامعه بین‌المللی برای اعمال تحریم‌های اقتصادی سخت و چندجانبه‌ای که می‌تواند ایران را وادار به حضور در میز مذاکره کند.» همچنین هیلاری کلینتون در فصل دوم کتاب خاطرات خود با عنوان «انتخاب‌های سخت» ضمن تاکید بر مواضع خود در گفتگوی 30 فروردین‌ماه سال 1389 با روزنامه فایننشال تایمز بیان کرده است: «پس از اعتراض‌ها به نتیجه انتخابات در سال ۸۸، آمریکا توانست کشورهای دیگر را برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران همراه سازد.» بنابراین اکنون نیز غرب این فرصت را خواهد داشت که از اعتراضات برای تشدید تحریم‌ها استفاده کند.

• ضرر قطع اینترنت

هزینه‌ی هر ساعت قطع اینترنت در ایران نیز بیش از 1.5 میلیون دلار برآورد شده است. بدیهی است که نهادهای امنیتی برای جلوگیری آسیب‌های بیشتر اقتصادی اغتشاشگران، مجبور هستند محدودیت‌هایی بر اینترنت اعمال کنند. اگر این محدودیت‌ها اعمال نشود، آسیب اقتصادی بسیار بیشتر خواهد بود و اگر این محدودیت‌ها اعمال شوند نیز هزینه‌هایی دارد. اگر میانگین فعالیت کسب‌و‌کارها 10 ساعت در روز باشد، روزانه 15 میلیون دلار نیز از طریق قطع اینترنت به کسب‌و‌کارهای مجازی آسیب می‌رسد. اغتشاش‌گران بازی‌ای را به راه می‌اندازند که نهادهای امنیتی هر کاری انجام دهند، هزینه‌هایی برای مردم و اقتصاد ایران دارد. هزینه‌های قطع اینترنت، در کنار هزینه‌های آسیب به اموال عمومی، کسب‌و‌کار مردم و از همه مهم‌تر، امکان تشدید تحریم‌ها مشکلات جبران‌ناپذیری را برای اقتصاد ایران ایجاد خواهد کرد. به‌جرأت می‌توان آسیب اقتصادی اغتشاشات اخیر را بیش از سه هزار میلیارد تومان برآورد کرد.