جهان در سایه‌سار درخت امامت

پایگاه رهنما:

هشتمین روز از ماه ربیع‌الاول مصادف است با سالروز شهادت یازدهمین خورشید فروزان آسمان امامت و ولایت، حضرت امام حسن عسکری (ع) و آغاز امامت و ولایت فرزند نازنین ایشان، قطب عالم امکان، موعود انبیاء و اولیاء و امید آخرالزمان، حضرت مهدی (عج).

وجود مقدس و نورانی امام یازدهم، در ادامه سلسله نورانی امامت و ولایت، پس از پدر بزرگوارشان امام هادی (ع)، عهده‌دار هدایت جامعه اسلامی شدند و در شرایطی که قدرت شیعه رو به فزونی بود و خلفای ظالم و فاسد بنی‌عباس از این مسئله به شدت احساس خطر می‌کردند، در شرایط سخت خفقان و غالبا به صورت ارتباط با واسطه به هدایت شیعیان مشغول بودند تا هم جامعه از چشمه‌سار معارف امامت بهره‌مند و سیراب شود و هم شیعیان به تدریج نسبت به فرا رسیدن دوران غیبت امام معصوم بعدی، آماده شوند.

در واقع، سال‌های امامت ایشان در شهر سامرا و غالبا تحت کنترل شدید خلفای عباسی سپری شد. به نحوی که ارتباط آن حضرت با شیعیان بسیار محدود و تنها به وسیله وکیلان خاص آن حضرت بود.

علی بن جعفر از حلبی نقل می‌کند که «در یکی از روزها که قرار بود امام به دار الخلافه برود، ما در عسکر به انتظار دیدار وی جمع شدیم؛ در این حال از طرف آن حضرت توقیعی بدین مضمون به ما رسید: ألّا یسلمنّ علیّ أحد و لا یشیر الیّ بیده و لا یؤمئ فإنّکم لا تؤمنون علی أنفسکم. کسی بر من سلام و حتی اشاره هم به طرف من نکند؛ زیرا که در امان نیستید!»

این روایت به خوبی نشان می‌دهد که دستگاه خلافت تا چه حد روابط امام با شیعیانش را زیر نظر داشته و آن را کنترل می کرده است.

آن حضرت سرانجام در هشتم صفر سال ۲۶۰ هجری به وسیله زهری که به دستور معتمد عباسی به ایشان خورانده شد، به شهادت رسیدند.

• آخرین حجت حق

پس از شهادت امام حسن عسکری (ع)، همانطور که همه انبیا و اولیا وعده داده بودند، دوران امامت آخرین حجت خدا فرا رسید.

احمد بن اسحاق، از بزرگان شیعه و یاران امام یازدهم می‌گوید: خدمت آن حضرت شرف یاب شدم و می خواستم در مورد امام بعد از او سؤال کنم، ولی پیش از آنکه سخنی بگویم فرمود: «ای احمد! همانا خدای متعالی از آن زمان که آدم علیه السلام را آفرید، زمین را از حجت خود خالی نگذاشته است و تا قیامت نیز چنین نخواهد کرد! به واسطه حجت خدا، بلا از اهل زمین برداشته می شود و به [برکت وجود او] باران باریده و بهره های زمینی بیرون می آید».

احمد بن اسحاق همچنین می گوید: روزی نزد حضرت عسکری رفتم و پرسیدم: ای پسر رسول خدا! امام و جانشین پس از شما کیست؟ پس آن حضرت به درون خانه رفت و بازگشت در حالی که پسری سه ساله که صورتش همچون ماه تمام می درخشید بر دوش خویش داشت و فرمود: «ای احمد بن اسحاق! اگر نزد خدای متعالی و حجت های او گرامی نبودی، پسرم را به تو نشان نمی‌دادم. همانا او هم نام و هم کنیه رسول خدا و کسی است که زمین را از عدل و داد پر می‌کند». گفتم: سرور من! آیا نشانه ای است که قلبم به آن آرام شود؟ در این هنگام، کودک لب به سخن گشود و به زبان عربی روان گفت: «من بقیة اللّه در زمین هستم که از دشمنان خدا انتقام خواهم گرفت. ای احمد بن اسحاق! پس از اینکه با چشم خود می بینی در پی نشانه مباش».

* امامت؛ چشمه‌سار تشنگان معرفت

امام صادق علیه السلام در روایتی در باب اهمیت جایگاه «امامت» می‌فرمایند: «امامان درهای الهی هستند و مردم به وسیله آنان وارد دین می‌شوند و اگر آنان نباشند دین شناخته نمی‌شود». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نیز می‌فرماید: «همچنان که اگر ستارگان نباشند، آسمان نابود می شود، اگر اهل بیت من هم روی زمین نباشند، اهل زمین هلاک می‌گردند».

از همان زمان که وعده امامت و هدایتگری حضرت مهدی (عج) در دوران کودکی به شیعیان و محبان اهل بیت (ع) داده شد، عده‌ای شبهه می‌کردند که زعامت یک کودک چطور ممکن است؟!

در این باره گفته‌اند؛ امامت، یعنی نایب شدن از پیامبر و پذیرش ریاست بر تمام اشیا و موجودات و این با شروطی پدید می‌آید که نمی توان آنها را از راه رنج، ریاضت، عبادت و تحصیل در تمام عمر به دست آورد. پس تعیین امامت فقط با امر خداوند عزوجل است که هر که را خواست تربیت کند، حکمت بیاموزد و قابل ریاست و امامت کند؛ البته در نزد خداوند، انسان کوچک و بزرگ در این مسئله یکسان است. شاهد آن هم، حضرت عیسی علیه السلام است که در گهواره خلعت نبوت پوشید. همچنین خداوند در کودکی به یحیی علیه السلام وحی فرستاد و در کودکی عقل او را محکم و کامل کرد. مثال دیگر اینکه خداوند متعالی در آیه تطهیر، حسنین علیهماالسلام را از پلیدی و نادانی به دور می داند و این کنایه از ثبوت منصب امامت در ایشان است. بنابراین، مانعی ندارد که امام زمان علیه السلام در کودکی به امامت رسیده باشد.

 امام جواد علیه السلام می‌فرماید: «حضرت مهدی علیه السلام بعد از اینکه یادش از خاطره ها محو شد و بیشتر معتقدان به امامتش، از اعتقاد خود برگشتند، قیام می‌کند». پس شیعیان آن حضرت باید در عصر غیبت، اعتقاد به وجود مبارک آن حضرت، تقوا و دین‌داری را سرلوحه اعمال خود قرار دهند؛ چرا که امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «صاحب‌الامر غیبتی خواهد داشت که هر کس در آن دوره بخواهد دین‌دار بماند، باید سختی هایی را به جان بخرد ...».

بدان امید که معرفت و شناخت ما نسبت به حجت خدا روز به روز افزون‌تر و انتظار ما برای آمدنش، مخلصانه‌تر شود.