چشم انداز بحران انرژی در اروپا باجنگ اوکراین

پایگاه رهنما:

با جنگ اوکراین که از فوریه ۲۰۲۲ (اوایل اسفند ) آغاز شده وبه دنبال آن تصمیم غرب برای تحریم‌های بی‌سابقه علیه روسیه ، این جنگ را جنگ انرژی بین دو طرف تبدیل کرده است.اتحادیه اروپا بدون توجه به واقعیات و الزامات بیرونی و شرایطی که دارد ، صرفاً در راستای خواسته آمریکا که همواره بر طبل دشمنی با روسیه می‌کوبد، تلاش مستمری را برای افزایش حوزه تحریم‌های روسیه به حوزه انرژی صورت داده است. در مقابل روسیه در واکنش به تحریم نفتی خود و نیز اقدامات برخی کشور‌های اروپایی برای کاهش یا قطع واردات گاز از این کشور، در اقدامی متقابل به عناوین مختلف صادرات گازی خود را به اروپا به ویژه از طریق خط لوله گازی نورد استریم ۱ به شدت کاهش داده و اکنون تأمین گاز برای اروپا به معضلی جدی تبدیل شده است. اروپایی‌ها که انواع تحریم‌ها را برای تحت فشار قرار گذاشتن روسیه در جنگ اوکراین وضع کرده‌اند، مسکو را متهم می‌کنند از گاز به عنوان سلاح جنگی استفاده می‌کند.

هر چه از جنگ اوکراین می‌گذرد بیش از پیش معلوم می‌شود که این اروپا است که باید این خسارت ها را متحمل شود. این البته از تبعات دنباله‌روی کشوری است که سال های سال است قاره سبز را به‌دنبال خود کشانده است. آمریکا ابرقدرتی است که به سرعت درحال افول است و برای ماندن برمسند ابرقدرتی خود دست به هرکاری می‌زند. اروپا اما این بار در بد مخمصه‌ای گرفتار شده است. اکنون مهم‌تر از بحران جنگ اوکراین، بحران انرژی است که دامن اروپا را گرفته است و هنوز زمستان سرد آن را تجربه نکرده است که در صورت تجربه کردن  معلوم نیست که با چه شرایط وخیمی روبرو خواهد شد.

       تعبیر معکوس یک خواب آشفته!

درحالی

روسیه پس از قطع سه روزه گاز خود به اروپا ، اعلام کرد ضرب‌الاجلی را که برای از سرگیری جریان گاز از طریق خط لوله نورد استریم ۱ به اروپا قرار داده بود را لغو کرده است، زیرا در حین تعمیر و نگهداری یک نقص را کشف کرده است. آنگونه که شرکت نفت و گاز «گازپروم» که انحصار انتقال گاز این خط لوله را در اختیار دارد اعلام کرده، انتقال از این مسیر برای مدت نامعلومی متوقف شده است و با این وجود مشخص نیست که تا زمستان فرآیند انتقال گاز از نورد استریم از سرگرفته می‌شود یا خیر! هرچند روسیه این تهدید را تاکنون عملی نکرده است اما این تهدید نشان می دهد هر لحظه ممکن است این اتفاق از سوی روسذ ها رقم بخورد و اروپا را بیچاره کند.

نورد استریم به‌عنوان یکی از خطوط مهم انتقال گاز روسیه به اروپا در کنار خط یامال-اروپا و اوکراین شناخته می‌شود. پس از شروع جنگ در اوکراین، انتقال گاز از طریق خط یامال-اروپا به طور کامل متوقف شد، انتقال محموله از طریق اوکراین نیز تقریباً به نصف کاهش یافت و اکنون این  نورد استریم است که حداقل 40 درصد گاز اروپا و در برخی کشورها تا 80 درصد گاز آنها را تامین می کند.

درحالی که مقامات مسکو مشکلات فنی در روند انتقال گاز به اروپا را که ناشی از تحریم‌های غرب اعلام شده، دلیل اصلی در صادرات گاز به اروپا عنوان کرده‌اند اما مقامات اروپایی مدعی هستند که مسکو از انرژی به‌عنوان سلاحی برای تحت فشار قرار دادن غرب، استفاده می‌کند.

 وضعیت وخیم انرژی در اروپا در ماه‌های آینده

در ماه‌های اخیر گزارش‌های زیادی از وضعیت انرژی در اروپا منتشر شده است که همگی از نگرانی شدید آنها درباره رسیدن فصل زمستان حکایت دارد. بسیاری از کشورها به‌دلیل کمبود گاز مجبور شده‌اند برخی شرکت‌ها را تعطیل و میزان انرژی مورد نیاز شرکت‌های بزرگ صنعتی را کاهش دهند. در بسیاری از سازمان‌ها و ادارات هم جیره‌بندی گاز شروع شده است و مراکز تفریحی نیز برای جلوگیری از مصرف بیش از حد انرژی ساعات کاری خود را کاهش داده‌اند.تازه این اقدامات پیشگیرانه برای فصل تابستان بود و با وجود قطع گاز نورد استریم شرایط در زمستان به مراتب سخت‌تر خواهد شد.

 اروپا ناتوان در تأمین انرژی جایگزین

هر چند کشورهای اروپایی پس از بحران اوکراین سعی کردند تا راهکارهای جدیدی را برای قطع وابستگی به انرژی روسیه پیدا کنند اما آنگونه که از گزارش وضعیت داخلی کشورهای اروپایی بر می‌آید، این تلاش‌ها نتیجه ملموسی به همراه نداشته است و بحران انرژی در اروپا روز به روز بیشتر می‌شود.

اتحادیه اروپا در ماه‌های اخیر قراردادهایی را برای خرید منابع نفت و گاز از برخی کشورها در آفریقا و خاورمیانه امضا کرده است تا بتواند بخشی از نیازهای خود را از طریق آنها تأمین کند. توافق با رژیم صهیونیستی برای خرید گاز و انتقال آن از طریق مصر به اروپا و همچنین خرید گاز از الجزایر از جمله اقداماتی است که چشم‌آبی‌ها برای کاستن از وابستگی به گاز روسیه در دستور کار قرار داده‌اند.

حتی نیاز به انرژی موجب شده تا اروپایی‌ها نیم نگاهی نیز به کشور کوچک نروژ برای آمادگی در برابر روزهای سخت زمستان پیش رو داشته باشند. بر اساس آمارها، اتحادیه اروپا تقریباً یک پنجم گاز مورد نیاز خود را از نروژ تأمین می‌کند، درحالی که قبل از جنگ اوکراین ۴۰ درصد گاز وارداتی اتحادیه اروپا از روسیه تأمین می‌شد. اما با توجه به اینکه نروژ امکانات و تجهیزات لازم برای انتقال گاز بیشتر به اروپایی‌ها را در شرایط کنونی ندارد، لذا در کوتاه مدت تأمین گاز جایگزین روسیه از سمت نروژ امکان پذیر نیست. انتقال گاز از سرزمین‌های اشغالی به اروپا هم که قرار بود بخش عمده آن از طریق میدان گازی «کاریش» که مشترک با لبنان است تأمین شود، عملاً به دلیل تنش‌ها بین بیروت و تل‌آویو با چالش مواجه شده است و تا زمانی که سرنوشت ترسیم مرزهای دریایی مشخص نشود، حزب‌الله گفته اجازه استخراج از آن را به صهیونیست‌ها نخواهد داد.

با این تفاسیر، به‌دلیل کاهش صادرات گازی روسیه به اروپا و نبود مسیرهای جایگزین در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، اروپایی‌ها زمستان سخت و طاقت‌فرسایی را پیش رو خواهند داشت و کمبود منابع انرژی حتی می‌تواند به تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌های صنعتی در اروپا منجر شود و مقامات و تحلیلگران غربی نسبت به ادامه این وضعیت در ماه‌های آینده هشدار می‌دهند. در روزهای اخیر رسانه های فرانسوی اعلام کردند روشنایی های برج ایفل را خاموش کرده اند و این به آن معنا است که دیگر اروپا برای گردشگران هم جذابیتی ندارد.