جهاد اسلامی، ارتش سری مقاومت

 با وجود هشدار گروه‌های مقاومت فلسطین به رژیم صهیونیستی نسبت به هر گونه ماجراجویی جدید در غزه و کرانه باختری، اما مقامات تل‌آویو بار دیگر آتش جنگ در غزه را شعله ور کردند و در روزهای اخیر درگیری‌های جدید بین جنبش جهاد اسلامی و ارتش اسرائیل شروع شده است.

هر چند مقامات صهیونیستی با دستگیری یکی از فرماندهان جهاد اسلامی و سپس ترور یکی دیگر از رهبران این گروه و حملات وحشیانه به غزه تلاش کرد تا در دور جدید درگیری‌ها کار را خیلی سریع به نفع خود تمام کند، اما پاسخ نیروهای فلسطینی هم قاطع بود و در مدت سه روز صدها موشک را به سمت سرزمینهای اشغالی شلیک کرده‌اند و ناتوانی سیستم‌های دفاعی و پدافندی رژیم از دفع کامل این حملات موجب شد تا تل‌آویو خیلی سریع خواستار متارکه جنگ و آتش بس شود.. اینکه جهاد اسلامی در منطقه محاصره شده غزه اکنون به تنهایی در مقابل ارتش صهیونیستی که به همه سلاحهای پیشرفته مجهز است، وارد نبرد تمام عیار می‌شود و هیچ گونه ترسی از تبعات آن ندارد، توانایی‌هایی در اختیار دارد که یک شبه به دست نیامده و برای آن زحمات زیادی صرف شده است تا به این جایگاه بازدارندگی برسند.

جهاد اسلامی؛ سابقه و مشی مبارزاتی

جهاد اسلامی فلسطین در سال 1979میلادی توسط سه دانشجوی فلسطینی در مصر؛ به نام‌های «فتحی شقاقی، عبدالعزیز عوده و بشیر موسی» به عنوان بخشی از جهاد اسلامی مصر تشکیل شد. این افراد با وجود اینکه سنی مذهب بودند، اما از انقلاب اسلامی ایران که به برپایی یک حکومت دینی منجر شده بود، تأثیر زیادی گرفته بودند و مسیر مبارزاتی ایرانی‌ها را بر علیه رژیم اشغالگر بکار گرفتند تا بتوانند روزی قدس را از دست صهیونیستها آزاد کنند.

فعالیت‌های جهاد اسلامی پس از مدتی به ‌طور مستقل از جهاد اسلامی مصر پی‌گیری شد و با اعلام موجودیت خود در غزه، رسما مسیر مبارزاتی خود را شروع کرد. جهاد اسلامی‌ نخست‌ فعالیت‌های‌ سیاسی‌ خود را از مساجد آغاز کرد و در مراسم‌ مذهبی‌، اعیاد و خطبه‌های‌ نماز جمعه‌ به‌ ترویج‌ دیدگاههایش‌ پرداخت‌ و در مدت کوتاهی توانست بسیاری از جوانان فلسطینی را به سمت خود جدب کند و در حال حاضر هزاران نیروی فعال در عرصه سیاسی و نظامی در سراسر غزه دارد.

رهبری جهاد اسلامی تا سال ۱۹۹۵ در اختیار فتحی شقاقی، دبیرکل این جنش بود که در نهایت توسط سازمان جاسوسی موساد ترور شد و این جنایت نشان داد که جهاد اسلامی تا چه حد برای پیشبرد برنامه‎‌های جاه‌طلبانه رژیم صهیونیستی خطرناک است. این گروه در دو دهه گذشته که مبارزات علیه اشغالگران وارد فاز مسلحانه شد، روز به روز قدرت خود را در عرصه نظامی تقویت کرده است و در حال حاضر به همراه جنبش حماس، دشمن درجه یک اسرائیل به شمار می‌رود.

جهاد اسلامی برای خود مرام‌نامه و مسلک خاصی را تعریف کرده است که مهمتر از همه مخالف هرگونه مذاکره با رژیم صهیونیستی است و توافقنامه «اسلو» را که سال ۱۹۹۳ توسط تشکیلات خودگردان فلسطین و  اسرائیل امضا شد، قبول ندارد. همچنین، این گروه مبارزه مسلحانه را یک استراتژی سیاسی برای نابودی کامل رژیم اشغالگر قدس، برپایی حکومت اسلامی در فلسطین و اجرای قوانین اسلامی در جامعه می‌داند. از نظر بنیان‌گذاران‌ جهاد اسلامی‌، مصالحه‌ با رژیم صهیونیستی به‌ مفهوم‌ به‌ رسمیت‌ شناختن‌ این رژیم‌ است‌ و تشکیل‌ دولت‌ فلسطین‌ در بخشی‌ از سرزمین‌ فلسطین‌ را فریب‌ یهودیان‌ برای‌ تصرف‌ سرزمینهای‌ عربی‌ و اسلامی‌ می‌دانند.

از جمله مهمترین اصول و مبادی فکری جهاد اسلامی این است که جهان اسلام باید با به کارگیری تمام توانمندی‌ها و ظرفیت‌هایش جهت بیرون راندن دشمن صهیونیستی از خاک فلسطین اقدام کند. همچنین از نظر جهاد اسلامی، اتحاد نیروهای اسلامی و ملی و حضور آنها در میدان مبارزه شرط اساسی ادامه و تداوم خط مشی جهاد امت اسلامی و عربی علیه دشمن صهیونیستی به شمار می‌آید.

از نظر جهاد اسلامی هر گونه سازش و رابطه با اسرائیل باطل و حرام است و به همین منظور بیشترین انتقادها را از حاکمان امارات و بحرین داشتند که پیشگام عادی سازی روابط با تل‌آویو بودند. جهاد اسلامی،‌ اغلب‌ دولتهای‌ عربی‌ را وابسته‌ به‌ غرب‌ می‌داند و از نظر رهبران‌ جنبش‌، دولتهای‌ عربی‌ هیچگاه‌ در قبال‌ مسئله‌ فلسطین‌، صادقانه‌ موضع‌گیری‌ نکرده‌اند و در عمل‌ با رژیم‌ اسرائیل‌ همگرا بوده‌اند و روند عادی سازی روابط برخی شیوخ عربی حاشیه خلیج فارس با تل‌آویو هم این واقعیت را به خوبی برملا کرد.

تشکیلات سیاسی و نظامی

جهاد اسلامی همچون سایر جنبشها در جهان دارای‌ اساسنامه‌ و ساختار تشکیلاتی‌ منظمی‌ است‌. کنگره‌ سراسری‌، به‌ عنوان‌ عالی‌ترین‌ مرجع‌ قانون‌گذاری‌، مشی‌ سیاسی‌، اهداف‌ و دیدگاه‌های‌ جنبش‌ را در زمینه‌های‌ مختلف‌ اجتماعی‌، اعتقادی‌، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ تعیین‌ می‌کند. دبیرکل‌، مجمع‌ عمومی‌، مجلس‌ مشورتی‌، مجالس‌ و شوراهای‌ محلی‌ و کمیته‌های‌ فرعی‌، مهم‌ترین‌ ارکان‌ سازمانی‌ جنبش‌ محسوب‌ می‌شوند. مجمع‌ عمومی‌، بالاترین‌ قدرت‌ اجرایی‌ است‌ که‌ هر چهار سال‌ یک‌ بار مجلس‌ مشورتی‌ را انتخاب‌ می‌کند و تعیین‌ دبیرکل‌ را نیز برعهده‌ دارد؛ البته‌ با توجه‌ به‌ شرایط‌ امنیتی‌، عملاً مجمع‌ عمومی‌ تشکیل‌ نمی‌شود. مجالس‌ و شوراهای‌ محلی‌ و قسمت‌های‌ مختلف‌، اعم‌ از سیاسی‌، تبلیغاتی‌، نظامی‌ و مالی‌، که‌ خود کمیته‌های‌ فرعی‌ متعددی‌ را در برمی‌گیرد، زیر نظر دبیرکل‌ فعالیت‌ می‌کنند. کمیته‌های‌ فرعی‌، به‌ منزله‌ پایین‌ترین‌ سطح‌ تشکیلات‌ سازمانی‌، عضوگیری‌ و آموزش‌ اعضا را برعهده‌ دارند.

عملیات‌های جهاد اسلامی مشابه جنگ‌های چریکی است و خود را به اهداف نظامی و منطقه خاصی محدود نمی‌کند. ساختار تشکیلاتی این سازمان نیز با استفاده از گروه‌های کوچک ضربتی و استفاده از هسته‌های کوچک مستقل ۴ یا ۵ نفره به جای شکل هرمی سنتی به ساختار ویژه جنگ چریکی شباهت دارد. باتوجه به اینکه رژیم صهیونیستی همواره در پی ترور فرماندهان و اعضای ارشد گروههای فلسطینی است، بنابراین تشکیلات‌ نظامی‌ جهاد اسلامی‌ محرمانه‌ است‌؛ ازاینرو، نمی‌توان‌ آمار دقیقی‌ از نفرات‌، اعضای‌ فرماندهی‌، میزان‌ و نوع‌ تسلیحات، پایگاهها، مراکز انتشار و منابع‌ مالی‌ و تسلیحاتی‌ آن‌ ارائه‌ داد. جهاد اسلامی‌ عملیات‌ نظامی‌ خود را در ۱۹۸۴ آغاز کرد و در این‌ سال‌، هشت‌ عملیات‌ را علیه صهیونیستها انجام‌ داد و با این اقدامات موجودیت خود را به رخ دشمن کشید.

جهاد اسلامی که آرمان مقابله با رژیم صهیونیستی و آزادی قدس از دست اشغالگران را سرلوحه برنامه‌هایش قرار داده است، در همه مبارزات فلسطنیی‌ها با رژیم صهیونیستی نقش پررنگی داشته است. این جنبش در انتفاضه‌های فلسطین نقش برجسته‌ای در برانگیختن فلسطینی‌ها برای ادامه مبارزه با صهیونیستها داشته است.  

«سرایا القدس» شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی است و برخلاف گروه عزالدین قسام که پیش از جنبش حماس هم وجود داشت، کاملاً برآمده از جنبش جهاد اسلامی است. این گروه نظامی در کنار عزالدین قسام، نقش مهمی در شلیک موشکها به سرزمینهای اشغالی داشته است و به نوعی دو بازوی قدرتمند مقاومت فلسطینی را تشکیل می‌دهند که توانسته بازدارندگی نظامی را با تل‌آویو ایجاد کنند. همین بازدارندگی سبب شده تا اسرائیلی‌ها در هر گونه درگیری با فلسطینی‌ها، همه محاسبات را در نظر بگیرند.

جهاد اسلامی در سالهای اولیه تاسیس خود، تنها سلاحهای سبک در اختیار داشت و آنهم به طور محدود از برخی طرفهای خارجی تهیه می‌کرد اما در یک دهه گذشته قدرت خود را به شدت تقویت کرده و به سطحی از بازدارندگی نظامی در برابر دشمن دست یافته است. اگرچه رژیم صهیونیستی از سال 2006، غزه را از همه جهت محاصره کرده و هر گونه ورود و خروج کالا به این منطقه را کنترل می‌کند، اما این محاصره نیز موجب توقف روند توسعه توانمندی های نظامی جهاد اسلامی نشده و بالعکس سبب گردید تا گروه‌های مقاومت به استعدادها و ظرفیت‌های بالقوه خود پی ببرند. جهاد اسلامی و حماس در شرایط محاصره توانسته‌اند با کمترین امکانات، قدرتمندترین تسلیحات را تولید کنند. جهاد اسلامی به تنهایی، سلاحهای مخرب زیادی را در اختیار دارد که همه آنها را در میدان مبارزه با صهیونیست‌ها مورد استفاده قرار داده است.

قدرت موشکی جهاد اسلامی

فلسطینی‌ها چند سال است که تاکتیک خود را در مقابله با اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی تغییر داده و از سنگ به موشک تبدیل کرده‌اند، تاکتیکی که با ادامه آن می‌توان به موازنه قدرت در سرزمین‌های اشغالی دست یافت. جهاد اسلامی هم دوشادوش جنبش حماس طی دو دهه گذشته توانسته توان نظامی خود را در برابر اشغالگران صهیونیستی ارتقا دهد و تسلیحات زیادی را در این سالها تولید کرده است که همه تجهیزات آن بومی است. قدرت این گونه تسلیحات به حدی است که سامانه گنبد آهنین تنها نیمی از آنها را می‌تواند رهگیری کند.  

جهاد اسلامی نام اولین موشکهای ساخت خود را قدس گذاشته است تا به لطف این موشکها، آزادی این مکان مقدس را محقق کند. این موشک‌ها از قدس 1 با وزن 23.5 کیلوگرم و ارتفاع 150 سانتی متر و قطر 90 میلی متر و برد شش کیلومتر آغاز شده و با قدس 2 با 7 کیلومتر برد و 115 میلیمتر قطر و 110 سانتی متر طول و وزن کلی 33.5 کیلوگرم ادامه پیدا کرد. کلاهک انفجاری این موشک 8 کیلوگرم وزن دارد. قدس 3، موشک پیشرفته‌تری بود که برد آن به 8.5 کیلومتر می‌رسید. این موشک 35 کیلوگرم وزن داشت و طول آن 130 سانتی متر بود. قطر این موشک بالغ بر 102 میلی متر و وزن کلاهک انفجاری آن بین شش تا هفت کیلوگرم بود. قدس 4، موشکی 42 کیلوگرمی بود که 9 کیلومتر برد داشت. این موشک 200 سانتی متر طول و 127.5 میلی متر قطر داشت. وزن کلاهک انفجاری آن هشت کیلوگرم و برد آن 9 کیلومتر بود. علاوه بر موشکهای قدس، انواع دیگری از موشکها نیز توسط این گروه تولید شده است که از جمله مهمترین آنها می‌توان به موشک براق 70 با برد کیلومتر اشاره کرد. موشک براق 100 هم با برد صد کیلومتر نمونه ارتقا یافته این نسل از موشکها است.  راکت ۱۰۷ میلیمتری با برد مفید ۸ کیلومتر، راکت ۱۲۲ میلیمتری با برد مفید ۴۰ کیلومتر، راکت فجر ۳، با برد مفید ۴۳ کیلومتر، راکت فجر ۵، با برد مفید ۷۵ کیلومتر، راکت گراد ۲۰، با برد مفید ۲۰ کیلومتر، راکت گراد ۴۰، با برد مفید ۴۰ کیلومتر، موشک بدر۳، موشک قوی و نقطه زن که اطلاعات دقیقی از آن هنوز منتشر نشده است، نمونه‌های دیگری از سلاحهایی است که توسط جهاد اسلامی تولید و نگهداری می‌شوند.

بسیاری از این موشکها در جنگهای مکرر غزه با اسرائیل مورد استفاده قرار گرفته‌اند و توانمندی آنها در عرصه عمل هم بر صهیونیستها آشکار شده است. در نبرد سیف القدس که در سال گذشته انجام شد، در مدت 11 روز حماس و جهاد اسلامی بیش از 4000 موشک به سمت اراضی اشغالی شلیک کردند و فرماندهان این گروه‌ها پس از پایان جنگ، با بیان اینکه زرادخانه‌هایشان از موشکها پر است، اعلام کردند که برای مدت شش ماه متوالی نیز می‌توانند جنگ را ادامه دهند. 

علاوه بر موشکها، جهاد اسلامی در عرصه ساخت پهپاد هم پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. شاخه نظامی جهاد اسلامی اخیرا از پهپاد جدید خود که «جنین» نام دارد، رونمایی کرد. این پهپاد هم اکنون در نیروی هوایی گردان‌های قدس به کار گرفته شده است. جهاد اسلامی همچنین دو ماه پیش نیز تصاویری از نفوذ پهپادهای خود به شهرک‌های صهیونیست نشین در سرزمینهای اشغالی منتشر کرد که در جریان نبرد سیف‌القدس در سال گذشته گرفته شد بود و نشان می‌دهد این گروه به این سطح از دستاورد نظامی دست یافته که به راحتی و بدون اینکه صهیونیستها خبردار شوند، می‌تواند اطلاعاتی را از سرزمینهای اشغالی به دست آورد.

جنگ‌های جهاد اسلامی و تل‌آویو

جهاد اسلامی همچون سایر گروه‌های مقاومت در فلسطین و منطقه، رژیم صهیونیستی را دشمن درجه یک خود می‌داند و با همه ابزارهای خود برای آزادسازی تمام سرزمینهای فلسطینی تلاش می‌کند. جهاد اسلامی همیشه اعلام کرده تا زمان آزادی قدس از دست اشغالگران، از مبارزه دست نخواهد کشید چرا که مبارزه مسلحانه را تنها راه بیرون راندن اشغالگران از سرزمین فلسطین می‌داند.

جهاد اسلامی تقریبا در همه جنگ‌های غزه و اسرائیل، دوشادوش حماس مبارزه کرده و با استفاده از تسلیحات خود ضربات سختی را به دشمن تحمیل کرده است. شلیک روزانه صدها موشک به سمت سرزمینهای اشغالی و ناکارآمد کردن گنبد آهنین از جمله اقداماتی است که جهاد اسلامی این روزها در مقابله با اشغالگران صهیونیستی انجام می‌دهد.

گردان‌های قدس در جنگ 51 روزه غزه در سال 2014 اعلام کرد که در جریان نبرد بنیان استوار، با ۳ هزار و ۲۴۹ موشک و خمپاره از جمله موشک‌های براق ۱۰۰ و ۷۰ و موشک فجر مواضع ارتش صهیونیستی را هدف قرار داده است. همچنین بر اساس گزارشها، نیمی از موشکهایی که در نبرد سیف‌القدس به سمت شهرکهای صهیونیستی شلیک شده، متعلق به جهاد اسلامی بود.

در حال حاضر نیز زیاد النخاله، دبیرکل جهاد اسلامی با اعلان جنگ علیه رژیم صهیونیستی، نبرد «سیف القدس 2» را شروع کرده‌ و می‌تواند برای صهیونیستها مرگبارتر از نبرد قبلی باشد، زیرا جهاد اسلامی در یکسال گذشته دستاوردهای جدیدی را در عرصه نظامی کسب کرده که می‌تواند دشمن را غافلگیر کند. همچنانکه النخاله در سخنان خود تأکید کرد که هیچ خط قرمزی در این نبرد وجود ندارد و تل‌آویو نیز زیر آتش موشک‌های مقاومت قرار خواهد گرفت.

جهاد اسلامی در ماه‌‎های اخیر بارها به صهیونیستها هشدار داده بود که اگر در غزه و کرانه باختری دست از پا خطا کنند، تل‌آویو را با موشک‌هایشان به آتش خواهند کشید. باتوجه به اینکه شهرک نشینان صهیونیست از جنگ‌های پی در پی با مقاومت غزه به تنگ آمده‌اند، در صورتی که جهاد اسلامی بتواند جنگ را طولانی کند و اهدافی را در تل‌آویو هدف قرار دهد، می‌تواند شرایط سختی را برای صهیونیستها رقم بزند که نتیجه آن مهاجرت معکوس از اراضی اشغال خواهد بود که در سالهای اخیر سرعت زیادی به خود گرفته است.

اگرچه جهاد اسلامی به طور معمول اقدامات خود را با حماس هماهنگ می‌کند اما تشدید کنونی تنش‌ها با اسرائیل سبب شده تا در حال حاضر به گونه‌ای مستقل‌تر عمل کند. اینکه رژیم صهیونیستی جنگ را در روزهای اخیر با جهاد اسلامی به راه انداخته است به خاطر قدرت فزاینده این جنبش است.

جهاد اسلامی تا چندی پیش تنها در غزه فعالیت می‌کرد، اما اخیرا اولین شاخه این گروه در کرانه باختری هم اعلام موجودیت کرد و همین مسئله نگرانی صهیونیستها را از گشایش جبهه جدید مقاومت در کرانه باختری به شدت افزایش داده است. همین مسئله سبب شد تا صهیونیستها تدابیر امنیتی در کرانه باختری و قدس را افزایش دهند. حضور گروه‌های مقاومت در کرانه باختری تهدید جدی برای موجودیت رژیم صهیونیستی است و با شروع مبارزات مسلحانه در این منطقه نمی‌تواند سیاست‌های توسعه ارضی را به پیش ببرد زیرا تیغ تهدید گروههای مقاومت را بالای سر خود احساس می‌کند.

از اینرو، رژیم صهیونیستی قصد دارد با نابودی زیرساخت‌های جهاد اسلامی، قدرت نظامی آنرا تضعیف کرده و یکی از بزرگترین تهدیدهای امنیتی برای خود را از میان بردارد اما این اقدامات نه تنها کارساز نبوده بلکه گروههای مقاومت هر چه فشارها افزایش یافته، با قدرت بیشتری بنیه دفاعی خود را تقویت کرده‌اند. جهاد اسلامی دو ماه پیش رزمایش بزرگی را با حضور هزاران نیروی خود در غزه برگزار کرد و قدرت و آمادگی خود را به صهیونیستها نشان داد.

در پایان می‌توان گفت، آتش جنگی که اسرائیل در غزه به راه انداخته است، پیامدهای زیانباری برای این رژیم خواهد داشت و با اتحادی که بین همه اضلاع محور مقاومت در منطقه برای وارد کردن ضربات مهلک به تل‌آویو شکل خواهد گرفت، قطار فروپاشی رژیم صهیونیستی به ریل سراشیبی خواهد افتاد.