چرا آیت‌الله جنتی در شورای نگهبان ابقا شد؟

هبر معظم انقلاب روز گذشته در حکمی در اجرای اصل نود و یکم قانون اساسی و در احکامی جداگانه، عضویت آقایان آیت‌الله حاج شیخ احمد جنتی، حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سیّد محمدرضا مدرسی‌یزدی و حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ مهدی شب‌زنده‌دار را برای یک دوره جدید تمدید و آنان را به عنوان عضو فق‌های شورای نگهبان منصوب کردند.

بدیهی است روش و سیره رهبر انقلاب در طول دوران رهبری و به‌ویژه در سال‌های اخیر، انتصاب مسئولان از بین جوانتر‌ها بوده، اما برخی جایگاه‌ها در کنار جوانگرایی، نیاز به تجربه‌گرایی دارد. جایگاه مهمی همچون شورای نگهبان که وظایف خطیری همچون نظارت بر تطبیق قوانین با شرع و قانون اساسی و بررسی صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس را برعهده دارد، عرصه تجربه است.

رهبر معظم انقلاب نیز در بخشی از سخنانشان درباره جوانگرایی به همین مسئله اشاره دارند که جوانگرایی به معنای «پیرزدایی» و حذف تجربیات نیست: «شنیدم بعضی‌ها گفتند فلانی می‌گوید جوانگرایی یعنی پیرزدایی؛ بنده این را رد می‌کنم، مراد من پیرزدایی نیست. جوانگرایی یک معنایی است، باید روی آن فکر کرد، تأمّل کرد؛ یک معنای روشنی از جوانگرایی داریم؛ معنایش پیرزدایی نیست.»

بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب، جوانگرایی صرفاً به معنای روی کارآمدن یک جوان کم سن و سال یا کنار گذاشتن افراد باتجربه نیست، بلکه در کنار جوانگرایی، توانایی اداره امور در مسئولیت‌های خطیر شرط است؛ ایشان در دیدار با دانشجویان در سال ۹۹ به همین نکته اشاره کرده و فرمودند: «بعضی‌ها تا سنین بالا هم به یک معنا جوانند؛ حالا همین شهید عزیزی که شما از او اسم بردید -شهید سلیمانی، و بنده شب و روز به یاد او هستم- شصت و چند سال سنّش بود، ایشان که خیلی جوان نبود؛ اگر دَه سال دیگر هم زنده می‌ماند و بنده زنده می‌ماندم و بنا بود که من مشخّص بکنم، او را در همین جا نگه می‌داشتم، یعنی کنار نمی‌گذاشتم او را که جوان هم نبود؛ بنابراین بعضی اوقات افرادی که در سنین جوانی هم نیستند، کار‌های جوانانه خوبی را می‌توانند انجام بدهند. به هر حال به نظر من علاج مشکلات کشور، دولت جوان حزب‌اللهی و جوان مؤمن است که می‌تواند کشور را از راه‌های دشوار عبور بدهد.»

آیت‌الله جنتی و جایگاه وی نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ وی با واگذاری مسئولیت‌های مختلفی همچون ریاست شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، امامت جمعه تهران و ریاست ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر به شخصیت‌های جوانتر از خود، در جهت جوانگرایی گام برداشته است، اما جایگاه شورای نگهبان نیازمند حضور اشخاصی مسلط به فقه و شرع مقدس است که به گفته فق‌ها از جمله فق‌های شورای نگهبان در آیت‌الله جنتی به وضوح روشن است.

اگرچه در بین حقوقدانان و همچنین فق‌ها شاهد معرفی شخصیت‌های جوان در ادوار اخیر بوده‌ایم، اما واجد عنوان فقیه یا حقوقدان شدن نیازمند طی مدارج علمی و همچنین تجربه است.

از ابتدای پیروزی انقلاب نیز جایگاه شورای نگهبان و به ویژه دبیری آن برعهده شخصیت‌های با تجربه بود. برای مثال آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی از سال ۵۹ الی ۶۷ این مسئولیت را برعهده داشت و بعد از ایشان، مرحوم آیت‌الله محمدی گیلانی تا سال ۷۱ در این سمت بود.

در مجموع نباید در تحلیل این انتصاب دچار اشتباه شد و آن را به معنای نادیده گرفتن بحث جوانگرایی دانست. جوانگرایی لزوماً به معنای کنار گذاشتن و عدم استفاده از تجارب متقن و ماندگار نیست و برای جایگاه شورای نگهبان و به ویژه دبیری این نهاد، بیش از همه توان مدیریت و تجربه و قاطعیت ملاک باشد.