ائتلاف سازی های تصنعی از پیش شکست خورده

پایگاه رهنما:

در روزهای گذشته در منطقه غرب آسیا رژیم صهیونیستی و آمریکا تلاش‌های خود را با هدف مقابله با ایران تشدید کرده‌اند. در این راستا عبدالله دوم شاه اردن از امکان تشکیل یک ائتلاف نظامی در غرب آسیا همانند پیمان ناتو گفته و خاطرنشان کرد که باید چشم‌انداز چنین ائتلافی به‌شدت واضح باشد. هرچند در حمایت شاه اردن از ائتلافی شبیه به ناتو در غرب آسیا نامی از مقابله با ایران نیامده است ولی ناظران سیاسی شکل گیری هر گونه ائتلافی را در راستای مقابله با ایران مفروض می دانند. موضع محکم مقامات سیاسی و نظامی ایران باشکل گیری چنین ائتلاف هایی منجر به آن شد که هم  شاه اردن و هم رئیس جمهور مصر که با یک کودتای نظامی به قدرت رسیده است، از موضع خود که بعضا با ادبیات مبهم و دو پهلو بیان شده بود ، عقب نشینی کنند و پس از آن بود که مسئولان مصری صراحتا به همتایان ایرانی خود گفتند این کشور مخالف هرگونه خدشه وارد کردن به امنیت خود در سایه درگیری‎های میان تهران و تل‎آویو است و قاهره نیز تاکنون پیوستن به طرح‎های نظامی ضدایرانی را نپذیرفته است.امادر آن روی سکه با فرض اینکه مقامات اردنی مایل به تشکیل چنین ائتلافی هستند  این اظهارنظرها در حالی از سوی عبدالله دوم مطرح می‌شود که سال‌هاست طرح «ناتوی عربی» توسط سران کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی تبلیغ می‌شود؛ طرحی که اجرای آن در زمان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا نیز از سوی کاخ‌سفید حمایت می‌شد. در واقع در چهار دهه گذشته همواره طرح‌هایی با هدف مقابله با ایران مطرح شده اما در صحنه عملیاتی با شکست مواجه شده‌اند. در این مطلب ضمن بررسی برخی از تلاش‌های شکست‌خورده علیه ایران ابعاد این ائتلاف جدید تحت نام« ناتوی خاورمیانه» را بررسی می کنیم.

• شکست طرح‌های ضد ایرانی

آمریکا و رژیم صهیونیستی مجموعه‌ای از طرح‌ها و ائتلاف‌های ناکام را در کارنامه خود دارند که هدف آن مقابله با ایران و محور مقاومت بوده است. در تابستان ۹۷ بود که عربستان، رژیم صهیونیستی و آمریکا طرحی را با عنوان «تابستان داغ» علیه ایران اسلامی طرح‌ریزی کردند. در واقع این طرح از طرف آمریکا طراحی و صهیونیست‌ها و عربستان به‌عنوان مجریان آن انتخاب شدند. در این طرح، آمریکا و هم‌پیمانانش تلاش کردند که با وضع تحریم‌های اقتصادی و القای ناامیدی در بین مردم ایران از طریق ابزارهای در دسترس، به‌تدریج نارضایتی‌های معیشتی و ناآرامی هایی را همانند دی‌ماه سال ۹۶ به وجود بیاورند.

اما با تمام شدن تابستان ۹۷ شکست این پروژه نیز مشخص شد و عملاً این پروژه نتوانست علیه ایران فشاری وارد کند. در نهایت در آخرین روز از تابستان ۹۷ و پس از مشخص شدن شکست این پروژه، تروریست‌های مورد حمایت عربستان در جریان رژه نظامی در اهواز، ۲۵ تن را به شهادت رساندند و عملاً با این حمله تروریستی اعلام کردند که پروژه تابستان داغ با شکست مواجه شده است.

البته این به معنای پایان یافتن توطئه‌ها علیه ایران نبوده و این مثلث شوم شکست‌خورده پروژه تابستان داغ را در قالب‌های دیگری دنبال کردند. به‌دنبال شکست پروژه تابستان داغ، آمریکا تلاش کرد با برگزاری یک نشست، ائتلافی ضد ایرانی تشکیل دهد تا به گمان خود به نوعی ایران را در انزوای شدید قرار دهد. این نشست در ورشو پایتخت لهستان ۲۵ و 26 اسفندماه ۹۷ برگزار شد.

نشست ورشو قرار بود ایران را منزوی سازد اما بیشتر موجب شرمساری برای آمریکا شد. شبکه بی‌بی‌سی فارسی، صراحتاً اعلام کرد، کنفرانس ضدایرانی ورشو شکست خورده است. در واقع «پروژه تابستان داغ» و «نشست ورشو» دو اقدام مهم آمریکا برای کنترل ایران و تشکیل ائتلافی ضد ایرانی بود که در نهایت هر دو با شکست مواجه شد.

• ناتوی عربی، مرده متولد شد!

سال ۲۰۱۷ مقامات سعودی به‌صورت جدی طرح ناتوی عربی را پیگیری کردند. ناکامی در ایجاد ائتلاف اسلامی – عربی در تجاوز به یمن و شکست سیاست‌های عربستان در عراق و سوریه بیشترین سهم را در احساس نیاز ریاض به تشکیل یک نیروی نظامی اسلامی – عربی داشت.

روزنامه ایندیپندنت در مطلبی اعلام کرد که طرح ناتوی عربی را مصر در سال ٢٠١٥ مطرح کرد، طبق این طرح قرار بود که ٤٠ هزار سرباز از مصر، اردن، عربستان، امارات، مراکش و سودان گردهم آیند اما این طرح به دلیل مشکلات داخلی عقیم ماند.

روزنامه وال استریت ژورنال نیز آن زمان در گزارشی اعلام کرد که هدف ترامپ در خاورمیانه تشکیل یک پیمان سیاسی- نظامی در خاورمیانه است و این پیمان شامل عربستان، امارات، مصر و اردن خواهد بود.

طبق این گزارش، ترامپ این امر را در٢١ می ‌٢٠١٧ در اجلاس ریاض که رهبران ٤٣ کشور اسلامی در آن شرکت کردند بیان کرد. اما وجود اختلافات اساسی در میان کشورهای عربی، بحران قطر، بحران سوریه و جنگ یمن باعث شد تا طرح ناتوی عربی را در پرده‌‌ای از ابهام قرار دهد. اما در نهایت در تیرماه ۹۷ بار دیگر کاخ سفید از تشکیل نیروی مشترک نظامی عربی البته با عنوانی جدید یعنی پیمان استراتژیک خاورمیانه یا «مسا» نام برد.

اما همان زمان نیز رسانه‌ها این ائتلاف را شکست‌خورده نامیدند. در این ارتباط پایگاه اینترنتی روزنامه «الشرق» قطر تصمیم آمریکا برای تشکیل پیمانی همچون ناتو با کشورهای عربی را «اقدامی بی‌نتیجه» دانست و نوشت: « این پیمان مرده متولد شد.» در واقع تمام طرح‌های ضد ایرانی آمریکا و اسرائیل در سال‌های گذشته با شکست همراه بوده است. در این شرایط بار دیگر رژیم صهیونیستی و آمریکا سعی دارند در یک شوی سیاسی ائتلافی دیگر با عنوان «ناتوی خاورمیانه »را به راه بیندازند.

• جزئیات ائتلاف ناتوی خاورمیانه

اطلاعات زیادی، از ائتلاف جدیدی به نام«ناتوی خاورمیانه» در دست نیست اما به گفته برخی منابع اردنی ، صحبت از فرمولی کمتر از حد ناتوی معروف است.

وزارت دفاع آمریکا تلاش می‌کند که با تشکیل اتاق‌ عملیات ویژه و نیز یکی کردن سامانه‌های راداری پدافند هوایی، یک حالت هماهنگی مشترک میان متحدانش در غرب آسیا ایجاد کند.

رأی الیوم در گزارشی نوشته، از نظر سیاسی کسی نمی‌داند اینگونه پیشنهادها به چه چیزی منجر می‌شود یا اینکه چگونه اجرا می‌شود اما حتی برخی صحبت از مشارکت عراق در این طرح نیز می دهند. هرچند سفر چند روز پیش الکاظمی به ایران و دیدار با مسئولان کشورمان حکایت از صراحت نخست وزیر عراق در عدم مشارکت عراق در این طرح است . ضمن اینکه سفر نخست وزیر عراق به مصر پیش از سفر او به تهران حامل این پیام از سوی مصری ها بود که آنها هم خواهان مشارکت در طرح های ضد ایرانی نیستند.اما آن چیزی که تاکنون روشن است این است که گفت‌وگوها در پشت پرده با ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا «سنتکام» انجام شده و فرمانده آن «مایکل کوریلا» ۱۰ روزی است که به منطقه سفر کرده است.

• نتیجه

به نظر می‌رسد طرح مجدد این موضوع، با حمایت آمریکا باشد؛ زیرا به اعلام رسانه‌های غربی و عربی، قرار است در جریان سفر قریب‌الوقوع «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان سعودی، اجلاسی با حضور شاه سعودی، سران عضو شورای همکاری خلیج فارس و سران چند کشور عربی از جمله مصر، اردن و عراق برگزار شود.

در چنین فضایی، رسانه‌های رژیم صهیونیستی و برخی منابع آگاه از تشکیل یک مجمع امنیتی رسمی میان تل‌آویو و ریاض خبر می‌دهند. «گیلی کوهن» خبرنگار و تحلیلگر شبکه «کان» اسرائیلی درباره این سفر بایدن به منطقه می‌گوید: «تماس‌ها و هماهنگی‌های موفقی برای تشکیل یک مجمع امنیتی رسمی بین اسرائیل و عربستان سعودی و همچنین تعدادی از کشورهای عربی وجود دارد تا این مجمع روی موضوع دفاع منطقه‌ای در خلیج فارس کار کند».

اما این ائتلاف جدید هم در عمل با چالش‌های زیادی همراه خواهد بود و همانند طرح‌های پیشین محکوم به نابودی است، زیرا:

۱-   اصولاً اختلاف‌نظر میان کشورهای عربی مهمترین مانع در راه موفقیت ایده ائتلاف است. هر ائتلافی به توافق همه‌جانبه، مشخص شدن نقش هر کشور، ساختار ائتلاف و ماموریت‌های محوله و هویت کشورهای عضو نیاز دارد. آنقدر میان کشورهایی که قرار است عضو این ائتلاف باشند اختلافات زیاد است که مانع از عملی شدن آن می‌شود. دیدگاه‌های کشورهایی مانندامارات، عربستان و قطر درباره تحولات منطقه یکسان نیست.

۲-   از دیگر سو وارد کردن رژیم صهیونیستی در چنین ائتلافی آن را در نطفه خفه خواهد کرد.

۳- به‌نظر می‌رسد که بحث ناتوی خاورمیانه بهانه‌ای برای تحقق اهدافی دیگر است و آن عادی‌سازی برخی دیگر از کشورهای عربی به‌ویژه عربستان با رژیم صهیونیستی است و به عبارت دیگر ناتوی خاورمیانه پوششی در این زمینه است. البته ناتوی خاورمیانه، ادعایی است که بیشتر بر روی کاغذ است و تحقق آن در این شرایط ممکن نیست. چرا که  اکنون دیگر زمان ائتلاف‌سازی‌های کاغذی و ادعایی گذشته است.