روایت جنایت جانی جهانی

پایگاه رهنما:

ششم لغایت دوازدهم تیرماه هر سال بزرگداشت «هفته بازخوانی و افشای حقوق بشر آمریکایی» در تقویم سیاسی کشور است. در این یادداشت درصدد هستیم که ابتدا علل نام­گذاری این هفته را بیان کنیم و در ادامه به چرایی آن و همچنین روایت جدید اعمال رفتارهای غیرانسان دوستانه آمریکا و در نهایت علت اتخاذ این راهبرد افشاگرانه بپردازیم.

1- دوازدهم تیر ۱۳۶۷ هواپیمای ایران ایر با شماره پرواز ۶۵۵ به همراه ۲۷۵ مسافر (با ملیت‌های ایرانی، اماراتی، یوگسلاوی، پاکستانی، هندی و ایتالیایی) و ۱۶ خدمه پرواز عازم مقصد دبی، امارات متحده عربی بودند. این پرواز با شلیک دو موشک از ناو یواس‌اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا بر فراز خلیج فارس سرنگون شد و تمامی سرنشینان آن به شهادت رسیدند. تمام سربازان ناو جنگی وینسنس پس از این حادثه، به‌خاطر به پایان رساندن چند سال حضور خود در یک منطقه جنگی، مدال مبارزه دریافت کردند. سیاستمداران و فرماندهان جنگی آمریکا این اقدام را دفاع از خود دانستند، در حالی که براساس نظر حقوقدانان ادعاهای مزبورکه از سوی فرماندهان ارشد نظامی و مقامات عالی رتبه سیاسی آمریکا برای سرپوش نهادن بر ماهیت اصلی اقدامی که آشکارا ناقض اصول اولیه حقوق بین‎الملل به شمار می‎رفت، مطرح می‎شد و گذشت زمان به تدریج، بطلان هر یک از ادعاهای مذکور را ثابت نمود. درواقع، دولت آمریکا تمامی این ادعاهای واهی را به این دلیل مطرح می‎کرد که محملی برای توسل این کشور به حق دفاع مشروع به عنوان یک حق ذاتی دولت ها بر طبق اصول بنیادین حقوق بین‎الملل و ماده 51 منشور ملل متحد باشد. این در حالی است که چنین تفسیر و برداشتی از حق دفاع مشروع، نه تنها با عقل سلیم و منطق حقوقی سازگاری ندارد، بلکه با روح منشور ملل متحد و شرایط توصیف شده در ماده 51 منشور نیز همخوانی ندارد. اضافه بر این، هریک از ادعاهای مزبور، نه تنها بیانگر تعارضات و تناقضات مطروحه در مواضع حقوقی و سیاسی ایالات متحده آمریکا محسوب می گردد، بلکه خود مویّدِ بطلان و عدم واقعیات مورد ادعای آنها و در نتیجه، مسئولیت بین المللی آن دولت در نقض تعهدات بین المللی خویش با ارتکاب به یک فعل متخلفانه بین المللی می باشد.

2. حمایت از حقوق بشر همواره یکی از مهم­ترین شعارها و ادعاهای مقامات آمریکایی در نظام بین الملل بوده است و حقوق بشر ابزاری برای استیلای قدرت بدون ضوابط است. بنابر آخرین گزارش های متقن، آمریکا پیشرو در نقض حقوق بشر است. برای نمونه در این گزارش مقیاس سنجش عملکرد آمریکا در مواجهه با حقوق بشر، ادعاها و یا تفسیرهایی است که ازسوی خود آمریکایی ها نسبت به حقوق بشر ـ فارغ از درستی یا نادرستی آنها ـ ابراز شده است. عملکرد ایالات متحده طی سال ۲۰۲۱ مؤید آن است که این کشور بسان سال های گذشته، همچنان در سطوح مختلف و گسترده ای به نقض حقوق اساسی و بعضاً اولیه بشری پرداخته است. تا جایی که گزارش های متعدد بین المللی نیز حتی با نگاه جانبدارانه خود قادر به چشم پوشی از برخی اقدامات این کشور مانند کشتار خودسرانه پلیس، اقدامات خودسرانه نظام قضایی و دخالت آن در فجایع انسانی در فلسطین، افغانستان و یمن نبوده اند. درحالی که بسیاری در آمریکا از نگاه تبعیض آمیز مجریان قانون و اقدامات آنها در راستای سلب حق زندگی شهروندان آمریکایی صحبت می کنند، آمارها حاکی از آن است که نقض این حقوق فراتر از نگاه نژادی و بیش از هرچیز در چارچوب سوءاستفاده از قدرت مجریان قانون قرار دارد. ایالات متحده با داشتن تنها 5 درصد از جمعیت جهان، 25 درصد از جمعیت زندانی جهان را در اختیار دارد و بزرگ ترین زندانبان جهان محسوب می شود. شرایط بازداشتگاه ها و زندان ها از بسیاری جهات ناامن و غیرانسانی است. دولت بایدن نیز همانند دولت های پیشین خود برنامه های عملیاتی مانند زندان گوانتانامو را همچنان فعال نگه داشته است. درحالی که آمریکا به لحاظ قانونی مدعی آزادی اجتماعات مسالمت آمیز است، اعتراض های سال ۲۰۲۰، ابعاد تازه تری از عدم تاب آوری و خط قرمزهای دولت آمریکا در تجمعات و حدود دمکراسی را آشکار ساخت و نشان داد که بسته به میزان اعتراض ها و قدرت گسترش آن، این حق مدنی نیز در آمریکا حقی مشروط است. در ابعاد فردی نیز، بسیاری از نهاد های آمریکایی، داده ها و اطلاعات شخصی مردم را در اختیار شرکت ها و نهادهای دولتی و غیردولتی قرار می دهند و از آنها به طرق مختلف بهره برداری می کنند. قوانین حاکم نیز بیشتر در جهت اقناع افکار عمومی و اطمینان بخشی استفاده می شوند اما در واقع ظرفیت بسیار اندکی در حفاظت از حق حریم شخصی افراد دارند. از زمان شروع همه گیری کووید-19 و براساس ماده قانونی «عنوان 42» ایالات متحده اخراج دسته جمعی مهاجران و پناهجویانی که قصد عبور از مرزهای زمینی ایالات متحده داشته اند را بدون ارزیابی فردی شرایط آنها مجاز دانسته است. اقدامات غیرانسانی دولت آمریکا در قبال پناهندگان، به ویژه پناهندگان هائیتی که بسیاری از آنها با وضع اسف باری در مرزهای آمریکا روبرو بوده و فاقد حقوق اولیه انسانی مانند آب و غذا بوده اند، حتی سبب ابراز نگرانی عمومی از سوی آژانس های سازمان ملل متحد و کمیسیون بین المللی آمریکایی حقوق بشر نیز شد.
3. بیانیه اخیر وزارت خارجه به مناسبت هفته بازخوانی و افشای حقوق بشر آمریکایی محورهای جدیدی از منابع و عمق تهدیدهای حقوق بشری آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران را نشان می­دهد. در این بیانیه تصریح شده است که «به مخاطره انداختن امنیّت غذایی، عدم همکاری شرکت های تامین کننده کالا و تجهیزات پزشکی و سلامت با شرکت های ایرانی، اخلال در خرید دارو برای بیماری های نادر و حاد، ممنوعیت دسترسی محقّقان و پزشکان ایرانی به منابع پزشکی موجود در سرورهای کتابخانه ملّی پزشکی (NLM) و (Pubmed) به ویژه در ایام شیوع ویروس کرونا، تحریم صنعت هوانوردی و قطعات هواپیما که موجب به خطر افتادن جدّی امنیّت پرواز هواپیماهای مسافربری ایران شده است، عدم دسترسی به نظام مالی بین‌المللی، اختلال در نظام پرداخت‌ها و امتناع شرکت‌های خارجی از پذیرش ضمانت‌نامه‌های ارزی صادر شده توسط بانک‌های ایرانی، فشار اقتصادی مضاعف بر زنان شاغل و سرپرست خانوار، کاهش قدرت خرید سالمندان و مشکلات افراد دارای معلولیت‌های جسمی و ذهنی در دسترسی به داروها و تجهیزات پزشکی، کمکی و توانبخشی مناسب، تنها نمونه هایی از موارد متعدد نقض حقوق بشر مردم ایران ناشی از تحریم های یکجانبه آمریکاست.»

4- بازخوانی و افشای اقدامات ایالات متحده آمریکا علیه بشریت باید یک راهبرد قطعی جمهوری اسلامی ایران باشد. این راهبرد از چند منظر دارای اهمیت است؛ از منظر اعتقادی باید بیان داشت که در نگرش اسلامی مبارزه با ظالم و افشاگری در قبال اقدامات آن امری اصولی است و بخشی از مبارزه با استکبار تلقی می­شود. از منظر اخلاقی مبارزه با اعمال و گفتارهای غیراخلاقی وظیفه هر شهروند برای ایجاد بستر مناسب برای حاکمیت اخلاق در جامعه است. بنابراین باید همه شهروندان در عصرهای مختلف نسبت به آمران و عاملان گسترش بی اخلاقی در جوامع انسانی آگاه باشند و نسبت به رفتارهای آنان مقابله کنند. از منظر سیاسی- حقوقی جمهوری اسلامی ایران اصلی­ترین قربانی جنایت­های آمریکا در عصر حاضر است و ساخت سیاسی- حقوقی کشور باید همه توان خود را برای نشان­دادن رفتارهای غیرانسانی آمریکا در افکارعمومی و مجامع حقوقی صرف کند. به تعبیری اقدامات آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران نباید بدون هزینه سیاسی- حقوقی انجام شود (این سطح از پاسخگویی به منزله نادیده گرفتن اقدامات تامینی و تحکیمی امنیتی- نظامی نیست) و این اقدامات اقناعی در سطح داخلی و جهانی موجب ایجاد سپر بازدارندگی خواهد شد و از سوی دیگر احتمالا این آشکارسازی جنایت­های سیستماتیک موجب کاهش قدرت مانور دروغین غرب گرایان در کشورهای مسلمان خواهد شد.