تب رمز ارزها (ارز دیجیتال) که از دو سه سال پیش در کشور آغاز شده بود، در همین مدت کم، تا مرز تبدیل به بحران در کشور هم پیش رفته است؛ از مزارع استخراج رمز ارز گرفته که بحران برقی برای کشور ایجاد کرده تا داستانهایی که از سود سرشار این بازار خبر میدهند و در مقابل خبرهایی که از ضرر و زیان گسترده افراد برای خرید رمز ارزهای قلابی حکایت دارد.
همین چند وقت پیش بود که خبر از شکایت 3000 نفر در پرونده کلاهبرداری با رمز ارز تقلبی کینگ مانی دست به دست میشد؛ پروندهای که رد پای برخی مقامات فدراسیون فوتبال هم در آن باز شده بود و تا بازداشت نایب رئیس فدراسیون فوتبال هم پیش رفت. اما این تنها مورد از این کلاهبرداریها نبود و واگذاری توکنهای قلابی، بسیاری از مردم را تاکنون به ورشکستگی کشانده است.
رمز ارزهای واقعی در بستر یک مبادله پیام رمز گذاری شده موسوم به بلاک چین رد و بدل میشوند و دسترسی افراد به این پیام، از طریق رمزهای شخصی یا «توکن» امکان پذیر است. تولید این رمز ارزها، به این صورت است که در بستر شبکه جهانی اینترنت و در بستر ارتباط رمزنگاری شده اطلاعات، یک معادله ریاضی طرح میشود و سیستمهای رایانهای از طریق پردازندههای قوی به حل این معادله میپردازند. در ازای حل هر معادله امتیاز مشخصی به حل کننده آن اختصاص داده میشود و وقتی این امتیازها که در واقع بخشی از یک عدد رمز چندین میلیون رقمی است، تکمیل شود، یک واحد رمز ارز استخراج شده و به استخراج کننده آن اختصاص داده میشود. مبادله این ارزها و نگهداری از آنها، تحت یک شبکه رمز نگاری شده و زنجیرهای صورت میگیرد که شکستن رمز آن و نفوذ به آن تقریبا غیرممکن است. در این میان، البته همانطور که گفته شد، عدهای هم به اسم رمز ارز واقعی، توکنهای تقلبی در اختیار مردم قرار میدهند و افرادی که دل در گرو ثروت یک شبه دارند، به راحتی گول میخورند و هست و نیست خود را بر باد میدهند.
مردم عادی به طور ویژهای تحت تاثیر تبلیغات هستند و امروزه فضای مجازی، به خصوص شبکههای اجتماعی در دسترس، به مهمترین منبع اطلاعاتی افراد بدل شده که البته میتواند به راحتی جریان ذهنی آنها را کنترل کرده و به سمت و سویی که میخواهد هدایت کند. روزگاری تب شرکتهای هرمی، روزی ماجرای بورس، روزی سرمایهگذاری در ترکیه، روزی بازیهای قمار آنلاین و حالا هم رمز ارزها. اگرچه در تمامی این موضوعات عدهای سوداگر به سودهای آنچنانی رسیدند، اما بخش اصلی ضرر برای مردم عادی بود که تحت این تبلیغات سرمایه ناچیز خود را فدای این تبلیغات میکردند و متاسفانه هربار هم با ضرر بزرگتری خارج شده و برای جبران ضرر قبلی به دنبال ضرر بزرگتری میروند.
حالا چند وقتی است که سلبریتیها و اینفلوئنسرهای فضای مجازی هم به بازار رمز ارز پا گذاشتهاند. از چهره معروفی که میخواهد رمز ارز خودش را وارد بازار کند تا کسانی که رمزهای جدید و ناشناختهای را تبلیغ میکنند باعث شده در دو سال اخیر، ورود و سرمایهگذاری مردم به بازارهای رمز ارز نیز به طور فزایندهای افزایش یابد. نکته مهم و البته مغفول در این ماجرا که مردم کمتر به آن توجه میکنند این است که هرکسی میتواند صرفاً با ساخت کاربری در سایتهای تخصصی حوزه رمز ارزها (موسوم به کریپتو)، رمز ارزی را به نام خودش ثبت کند. بر اساس آمارهای موجود بیش از 25 هزار رمز ارز در دنیا ثبت شده است که از این میان، تنها 100 یا حداکثر 200 رمز ارز معتبر است و مابقی آنها که به «شت کویین» معروف هستند، تنها برای کلاهبرداری ساخته شدند. برای نمونه، در ماههای گذشته، ارز دیجیتالی با نام اسکویید گیم معروف شد. برخی مدعی بودند این ارز مربوط به سریال کرهای بازی مرکب است. این ارز در فاصله کوتاهی از هفت هزارم سنت به 2861 دلار رسید تا سرمایهگذاران زیادی برای خرید آن تشویق شوند اما پس از جذب سرمایههای مردم بیاطلاع، در مدت یک دقیقه با ریزشی 99.99درصدی به کمتر از یک سنت برگشت. یا در ماجرای ارز موسوم به کینگ مانی که ردپای برخی مسئولان فدراسیون فوتبال هم در آن دیده شد، گردانندگان این رمز ارز با ایجاد نوسانات قیمتی بصورت ساختگی و غیرواقعی، اشتیاق اعضای شرکت بازاریابی برای سرمایهگذاری را افزایش دادند تا جایی که قیمت هر واحد کینگمانی در چند ماه بصورت مصنوعی از ۴ یورو به چندین هزار یورو افزایش یافت اما به یکباره همه چیز فروریخت و با آن سرمایه مردم هم دود شد و به هوا رفت.
موضوع رمز ارزها با وجود اینکه مدتهاست در کشور وارد شده، اما هنوز انتظام قانونی و اجتماعی به خود نگرفته است. مسئولان بانک مرکزی به عنوان متولی حوزه پولی کشور، واکنش دقیقی در برابر این موضوع ندارند. قوانین موجود هم کارایی کافی برای برخورد با توکنها و رمز ارزهای تقلبی را ندارند. خلاء قانونی و نداشتن سیاستگذاری صحیح از یک سو و رهاشدگی مردم در برابر تبلیغات سهمگین فضای مجازی از سوی دیگر باعث شده تا روز به روز بر تعداد مال باختگان در این کلاهبرداری افزوده شود. رمز ارز اگر تحت یک نظام سازمان یافته استخراج و مورد تبادل قرار گیرد، میتواند ارزش افزوده زیادی برای کشور، به خصوص در شرایط تحریمی ایجاد کند اما اگر قرار باشد با رویه فعلی پیش برود، روز به روز بر بار پروندههای دستگاه قضایی افزوده و مال مردم را نیز بر باد میدهد. به لحاظ سیستم رمز نگاری پیچیده، امکان ردیای کلاهبرداریها در این حوزه نیز با دشواریهای بسیاری روبروست و میتواند به خروج ارز گسترده از کشور نیز کمک کند.
ارسال نظرات