۳ محور توافقات نفتی ایران و عمان؛ از توسعه یکپارچه میدان هنگام تا صادرات خدمات فنی و مهندسی

"جواد اوجی"، وزیر نفت ایران روز شنبه و در آستانه سفر آیت‌الله ابراهیم رئیسی به عمان، راهی این کشور شد.
این سفر در ادامه مذاکرات نفتی ایران با کشور‌های منطقه و همسایه انجام شده است تا ایران بتواند با استفاده از ظرفیت‌های موجود خود در صنعت نفت و گاز، بیشترین نقش را در بازار انرژی بازی کند.
سفر وزیر نفت که با دیدار با وزیر انرژی و معادن عمان آغاز شد و روز گذشته به رایزنی با وزیر خارجه این کشور رسید، ایران توانست در سه محور با طرف عمانی به توافق برسند که امروز با سفر رییس جمهوری به این کشور قرار است این توافق‌نامه‌ها امضا شود.
توسعه یکپارچه میدان مشترک هنگام
مهم‌ترین توافقی که در این سفر به دست آمد، توسعه یکپارچه میدان نفتی مشترک هنگام است. بر این اساس، میدان هنگام بین ایران و عمان مشترک است که به‌صورت یکپارچه توسعه پیدا می‌کند تا بالاترین برداشت از آن به‌صورت صیانتی صورت بگیرد.

توسعه یکپارچه میادین مشترک در خاورمیانه موضوعی است که با وجود حجم بالای ذخایر نفت و گاز در این جغرافیا از جهان، هیچگاه انجام نشده و این موضوع باعث شده تا برداشت غیر صیانتی از میادین مشترک، منجر به حبس منابع زیرزمینی و از دست رفتن آن برای همیشه شود.

غفلت از توسعه یکپارچه منابع مشترک در خاورمیانه در حالی است که اغلب میادین مشترک در کشور‌های اروپایی از جمله میادین مشترک در دریای شمال همواره به‌صورت یکپارچه توسعه پیدا می‌کند که این موضوع علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید از میادین، باعث برداشت حداکثری نفت و گاز نیز شده است.

با این حال، شرکت‌های غربی که بیشترین سهم را در توسعه میادین نفتی و گازی خاورمیانه داشته‌اند، همواره بر طبل اختلافات کشور‌ها در توسعه این میادین کوبیده‌اند تا منافع حداکثری را برای خود داشته باشند.

این در حالی است که در میادین مشترکی که تا کنون در خاورمیانه به‌صورت رقابتی توسعه پیدا کرده و برداشت از آن‌ها آغاز شده، برداشت غیر صیانتی بوده و عمر تولید از این میادین نفتی و گازی را کاهش داده است.

از همین رو، توافق ایران و عمان برای توسعه یکپارچه میدان مشترک هنگام در بخش نفتی آن، علاوه بر آنکه ظرفیت تولید نفت دو کشور را افزایش خواهد داد، می‌تواند مسیری جدید برای توسعه سایر میادین مشترک از جمله میدان مشترک آرش باشد تا کشور‌های ذی‌نفع بتوانند با برداشت صیانتی، بالاترین ضریب برداشت را داشته باشند و سهم بیشتری از منابع را از زیرزمین استخراج کنند.

صادرات خدمات فنی و مهندسی در صنعت نفت

دومین محوری که در سفر اوجی به عمان بین دو کشور به توافق تبدیل شد، تاکید بر صادرات خدمات فنی و مهندسی در بخش‌های بالادست و پایین‌دست نفت بوده است.

ایران در سال‌های اخیر و با وجود تحریم‌ها توانسته قدرت خود را در بخش اجرای طرح‌های نفت و گاز توسعه دهد تا آنجا که اکنون سازندگان صنعت نفت ایران توانایی ساخت ۸۵ درصد از تجهیزات این صنعت را دارند و در بخش مهندسی و طراحی نیز تا ۱۰۰ درصد توانایی توسط متخصصان کشور وجود دارد.

از همین رو ایران می‌تواند با تکیه بر توان داخلی خود اجرای پروژه‌های نفت و گاز در کشور‌های همسایه را بر عهده گیرد که علاوه بر درآمدزایی و ارزآوری برای کشور، به توسعه مناسبات سیاسی و اقتصادی می‌انجامد.

تجارت محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی ایران و عمان

سومین محور توافقات در این سفر نیز مشارکت دو کشور در تجارت محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بوده است. ایران در چند سال گذشته ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی خود را افزایش داده و این موضوع فرصت حضور در بازار‌های بین‌المللی را برای کشور فراهم کرده است.

تا آنجا که در سال گذشته صنعت پتروشیمی صادراتی ۱۵ میلیارد دلاری را به ثبت رسانده است. مشارکت دو کشور و استفاده از ظرفیت‌های موجود می‌تواند این بازار را برای ایران گسترده‌تر کند.

دولت سیزدهم توانسته در کمتر از یک سال مناسبات انرژی را در سطح منطقه‌ای و جهانی توسعه دهد. سفر‌های اخیر وزیر نفت و دیدارهایش با مقامات کشور‌های مختلف در ایران نیز مهر تاییدی بر رونق دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم است.

ایران می‌تواند با تکیه بر این دیپلماسی نه‌تن‌ها تحریم‌ها را دور بزند و آن‌گونه که تا کنون نیز توانسته صادرات نفت خود را افزایش دهد، بلکه به‌تدریج به سمت بی‌اثر کردن تحریم‌ها و توسعه صنعت و نفت و گاز خود حرکت کند.