چوب سودجویی لای چرخ سفرهای زیارتی

پایگاه رهنما:

همه ما شیرین‌ترین نوستالژی‌ها و خاطرات ماندگارمان را از سفرهای زیارتی دوران کودکی به یادگار داریم؛ سفرهایی که با آنها هم سیر و سیاحت و تفریح می‌کردیم و هم به بهانه تفریح، طعم شیرین معنویت و انس با ذوات مقدسه معصومین علیهم السلام) را می‌چشیدیم و این لذت ماندگار را تجربه می‌کردیم. چه بسیار آدم‌هایی که مسیر زندگی آینده آنها با همین سفرهای زیارتی تثبیت شد و به سمت تعالی و معنویت، تغییر کرد.

در دو سال اخیر که بیماری مرگبار و مزاحم کرونا مثل همه نقاط جهان گریبان‌گیر کشور ما هم بوده، فرصت این تجربه معنوی و شیرین کمتر از گذشته فراهم می‌شد؛ مخصوصا سفر زیارتی کربلا و عتبات بیشتر از دیگر سفرها درگیر این محدودیت‌ها بوده و دو سال همراه با چشم‌انتظاری و حسرت، برای عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) گذشت.

حالا با گذشت این دو سال و با فروکش کردن نسبی شعله‌های این بیماری مرموز، چند ماه است که سفرهای زیارتی هم مثل دیگر سفرها رونق گرفته و اماکن مقدسه در عین رعایت پروتکل‌های بهداشتی – که در این دو سال هم پیشتاز رعایت آنها بوده‌اند – شاهد حضور گرم‌تر دلدادگان آستان اهل بیت (ع)‌ هستند، اما در این میان، مشتاقان زیارت عتبات مقدسه نجف و کربلا و سامرا و کاظمین، به یکباره با قیمت‌های سرسام‌آوری مواجه شده‌اند که امکان رفتن به این سفر بی‌نظیر را تقریبا برای برخی‌ها غیرممکن کرده است. هرچند افزایش هزینه‌های سفر زیارتی شامل حال سفرهای داخلی هم شده و اقشار متوسط و مستضعف را در تنگنا قرار داده، اما رشد خیره‌کننده هزینه سفر زیارتی عتبات در مقایسه با هزینه تورهای سیاحتی خارجی، واقعا عجیب و سوال‌برانگیز به نظر می‌رسد.

در حال حاضر، هزینه سفر هوایی زیارتی به کربلای معلی و نجف اشرف – با توجه به بسته بودن مرزهای زمینی – حداقل و در بهترین حالت 8 میلیون تومان است و در ایام زیارتی خاص این هزینه تا حدود 11 میلیون تومان هم می‌رسد! در حالی که طول مسیر هوایی تهران – نجف به مراتب کوتاه‌تر از تهران – استانبول است، اما هزینه سفر سیاحتی به استانبول و دیگر شهرهای ترکیه، ‌تقریبا نصف هزینه سفر به عتبات است!

بررسی رسانه‌ها در ماه‌های اخیر – به ویژه در ایام عید نوروز و ماه مبارک رمضان که تقاضا برای سفر به عتبات افزایش یافته – سفرهای زیارتی به عتبات در ایام کرونا از هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان آغاز شده که به گفته مسئولان بیش از نیمی از این هزینه مربوط به بلیط پرواز است. علاوه بر این، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی همکاری مناسبی با سازمان حج و زیارت نداشته و به جای اختصاص پرواز چارتری به این سازمان برای کاهش هزینه‌ها، پروازهای عتبات را برخی واسطه‌ها چارتر می‌کنند که این امر موجب افزایش قیمت بلیت پروازهای عتبات نیز شده و بسیاری از دفاتر زیارتی و استان‌ها که در شیوه جدید مجری اعزام به عتبات شده‌اند، امکان تأمین بلیت پرواز به عتبات را نداشته و مجبور به لغو اعزام زائران شده‌اند.

درباره اینکه علت این هزینه‌های بالا و سرسام‌آور برای سفر به عتبات چیست، بحث‌های مختلفی مطرح شده و می‌شود؛ از جمله کوتاهی شرکت‌های هواپیمایی برای ساماندهی قیمت پروازها و اختصاص پروازهای چارتری، سوء استفاده افراد سودجو و دلال، عدم نظارت نهادهای نظارتی بر قیمت تمام‌شده کاروان‌ها و ...، اما علت این مسئله هرچه باشد، در این نکته شکی نیست که این زیبنده جامعه اسلامی و دولت برآمده از متن آرمان‌های انقلاب نیست که سفر به اماکن مقدسه به ویژه کربلا و نجف، با این هزینه‌های کمرشکن و بالاتر نسبت به تورهای استانبول و آنتالیا مواجه باشد!

مسئله «زیارت» و انس با فضای معنوی و الهام‌بخش حرم‌های مقدسه اهل بیت علیهم‌السلام به ویژه کربلای معلی، تاثیر تربیتی سازنده و بی‌نظیری در آرامش و تعالی جامعه دارد که گاهی با ده ها جلسه سخنرانی یا صدها جلد کتاب و امثال آن، قابل تحقق نیست، بنابراین در شرایطی که فشارهای روحی و روانی ناشی از مشکلات اقتصادی از یک طرف و امواج مخرب تهاجم فرهنگی از طرف دیگر، جامعه را مستعد آسیب‌های پیدا و پنهان و سنگین شدن بار بر روی دوش نهادهای انتظامی و قضایی می‌کند، عقل سلیم و امانتداری در حکمرانی ایجاب می‌کند که شرایط برای تسهیل و گسترش سفرهای زیارتی و بهره‌مندی از آثار معنوی آن، بیش از قبل فراهم شود و در این میان، توجه ویژه‌تری به اقشار محروم و مستضعف و حتی قشر متوسط جامعه شود و این کمترین وظیفه دولت اسلامی است.