نقش­آفرینی کودکان در اینستاگرام

پایگاه رهنما:

پیش از این، بارها در یادداشت ­های مختلف به موضوع حضور کودکان در فضای اینستاگرام و پیامدهای آن پرداخته­ ایم، اما در دو سال اخیر، به دنبال تعطیلی مدارس ناشی از شیوع کرونا، فعالیت کودکان در فضای مجازی شکلی جدید و گسترده­تر یافته است. به عنوان نمونه اگر پیش از دوران غیر حضوری شدن مدارس فعالیت کودکان اینستاگرامی عمدتا به واسطه والدینشان مدیریت و جهت­ دهی می­شد، در دو سال اخیر، بسیاری از کودکان خود به کاربران فعال و مستقل این شبکه اجتماعی تبدیل شده­اند. شبکه ­های اجتماعی نظیر تیک­تاک و لایکی با تمرکز بر جذب نوجوانان و کودکان، بستری ویژه برای فعالیت­های این رده سنی، محسوب می­گردد. اما از آنجا که اینستاگرام در ایران، در مقایسه با این دو شبکه اجتماعی محبوبیت بیشتری دارد، کاربران این دو شبکه اجتماعی تلاش می­کنند فعالیت خود را در اینستاگرام نیز به نمایش بگذارند و با ایجاد شبکه­ای از ارتباطات میان اینفلوئنسرهای کودک و نوجوان، زمینه ­ای برای افزایش شهرت فراهم آورند. یکی از نکات حائز اهمیت این است که زمینه فعالیت این کودکان به موضوعاتی که بزرگسالان در تولیدات خود از آنها استفاده می کنند، شباهت دارد و کلیشه های عاطفی به کار برده شده در کلیپ سازی این خردسالان مربوط به سنین 18+ سال است. تغییر چهره، پوشش و .... همراه با اجرای دابسمش از شایع­ترین گونه­های تولید محتوا توسط کودکان می­باشد. اما اخیرا کودکان در حوزه تولید کلیپ­های طنز و سرگرمی یا به اصلاح در حوزه واینری نیز فعالیت گسترده­ای دارند که متاسفانه ادبیات و محتوایی که واین­های کودک و نوجوان، در کلیپ های سرگرمی و... استفاده می­کنند، به هیچ وجه تناسبی با این رده سنی ندارد و به نظر می رسد این منابع، چه از لحاظ ظاهری، چه از لحاظ محتوایی، توسط بزرگسالان هدایت می­شود و کودکان و نوجوانان صرفا مسئولیت اجرا و بازیگری دارند. چرا که اجرای این کلیپ­های سرگرمی­ توسط کودکان، در مقایسه با بزرگسالان؛ برای مخاطبان جذابیت بیشتری دارد و می­تواند ابزاری برای درآمدزایی و شهرت فراهم آورد. به دلیل عدم تناسب شبکه اجتماعی همچون اینستاگرام با رده سنی کودکان و نوجوان، می­توان تبعات منفی همچون رسیدن به بلوغ زودرس، تربیت نسل جدید بر مبنای الگوهای تربیتی ‏غربی یا آزادی­های بی چارچوب، ترویج ناهنجاری­های رفتاری، مصرف گرایی، تمایل به فمینیست، فردگرایی، ناهنجاری­های جنسی، فرزندسالاری و... را در این رده سنی پیش­بینی نمود. موضوعی که در خصوص فعالیت نوجوانان و کودکان در فضای مجازی حائز اهمیت است آن است که با افزایش عطش دستیابی به شهرت و دیده شدن به هر قیمت در میان بسیاری از ‏خانواده های ایرانی، احتمالا در مدت کوتاهی شاهد رشد کودک بازیگرهای مجازی و از این دست قالب ها خواهیم بود که این مسئله جهت کنترل و یا تحدید، نیازمند ‏تدوین و تقنین در حوزه کودکان و یا به روز رسانی قوانین مربوطه در خصوص کودکان کار مجازی می­باشد تا بدین وسیله این روند افزایشی کنترل و یا مدیریت گردد. از آنجا که تربیت نسل ها از سنین بین 7 تا 14 سال شروع شده و قالب های شخصیتی از این سن شکل می­گیرد، ‏این دوره مهم ترین سن الگوپذیری و تربیت است و افزایش حضور کودکان در این رده سنی تاثیر مستقیم در تربیت نسل بعدی خواهد داشت.