آیا توطئه نیل تا فرات در حال اجرایی شدن است؟

عراق از دیرباز یکی از کشورهایی بوده که قربانی توطئه‌ها و دخالت کشورهای بیگانه بوده است. این روند به ویژه در سال‌های بعد از اشغال نظامی این کشور توسط ایالات متحده آمریکا، بیش از هر زمان دیگری تشدید شده و عراق با توطئه‌های مختلفی مواجه بوده است. در یکی از جدیدترین توطئه‌های علیه عراق شاهد هستیم که اخیراً «محمود المشهدانی» رئیس پبشین پارلمان عراق و مسن‌ترین نماینده این کشور، از یک توطئه صهیونیستی – آمریکایی پرده برداشته است.

بنا بر اظهارات المشهدانی طرح بین‌المللی جدیدی به نفع رژیم صهیونیستی برای سیطره بر عراق در جریان است که در قالب آن اعطای تابعیت عراقی به ۵۰۰ هزار یهودی» و «اسکان جمعیتی بزرگ از آوارگان فلسطینی» در دستور کار قرار بگیرد. با این اوصاف، اکنون این پرسش قابل طرح است که این طرح با چه اهدافی مطرح شده و در صورت اجرایی شدن چه تبعاتی را برای آینده سیاسی کشور عراق به همراه خواهد داشت؟

توطئه‌ بزرگ علیه یکپارچگی عراق و قدرت شیعیان 

توطئه بین‌المللی مطرح شده از سوی المشهدانی، با توجه به دو بُعد اصلی آن می‌تواند تهدیدی بزرگ علیه امنیت ملی و یکپارچگی کشور عراق باشد.

در بُعد اول این طرح بر اعطای تابعیت به 500 هزار نفر یهودی مورد تمرکز قرار می‌گیرد. این امر با توجه به جمعیت حدود 41 میلیون نفری کشور عراق بسیار قابل توجه و تاثیرگذار به نظر می‌رسد. اعطای تابعیت عراقی به نیم میلیون یهودی، بدون تردید به منفذ و دالانی مهم برای نفود رژیم صهیونیستی در بغداد و اربیل تبدیل خواهد شد. این مساله علاوه بر تهدید برای اوضاع سیاسی داخلی عراق می‌تواند تهدیدی علیه امنیت ملی همسایگان کشور عراق به ویژه جمهوری اسلامی ایران تبدیل شود. در راستای اجرایی کردن این طرح به نظر می‌رسد اتکای توطئه جدید بر داستان «فرهود» است. بر اساس این داستان در سال ۱۹۴۱ میلادی در بغداد در نتیجه حمله دولت عراق به نخست‌وزیری «رشید عالی کیلانی» که متحد آلمان نازی بود، 170 نفر یهودی کشته شد. همین حادثه موجب شد که یهودیان ناچار به خروج از عراق و مهاجرت به فلسطین اشغالی شوند.

در بُعد دوم، اسکان دادن جمعیتی بزرگ از فلسطینیان پناهنده در استان الانبار و اعطای تابعیت عراقی به آن‌ها به طور صریح بدین معنا است که جمعیتی قابل توجه بر شمار اهل سنت عراقی افزوده شود. اساسا چنین طرحی در قالب توطئه برای بر هم زدن اتحاد و یکپارچگی در میان اهل سنت و شیعیان عراقی صورت می‌گیرد. این جمعیت به بهانه ارائه کمک مالی و اعطای بسته‌های حمایتی از سوی ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی به کانونی برای مداخلات بیشتر و نیز ایجاد بی‌ثباتی سیاسی فزآینده‌تر در عراق تبدیل خواهد شد. اساسا چنین طرحی در راستای ضدیت با نزدیک محور مقاومت با بغداد و نیز دست‌اندازی در امور سیاست داخلی این کشور طراحی شده است.

توطئه‌ای برای حل مساله آوارگان فلسطینی پس از شکست معامله قرن

یکی از اهداف ویژه طرح مذکور برای دولت عراق، در ارتباط با تلاش‌های رژیم صهیونیستی و آمریکا برای حل مساله اسکان بهودیان است. در واقع، علاوه بر توطئه و نقشه راه ویژه صهیونیستی – آمریکایی علیه شیعیان و نیز یکپارچگی ملی در داخل عراق، آن‌ها قصد دارند عراق را به کانون برای حل بخش بزرگ از مساله آوارگان فلسطینی تبدیل نمایند. در همین راستا ضروری است که مساله آوارگان فلسطینی و تلاش واشنگتن برای حل این موضوع از هر طریق ممکن به اختصار مورد توجه قرار بگیرد.

در یک تعریف جامع آوارگان فلسطینی را می‌توان مجموع افرادی دانست که در فاصله زمانی ژوئن ۱۹۴۶ تا می ۱۹۴۸ در فلسطین اقامت داشته و منزل و تمام املاک خود را به دلیل نزاع عربی-صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ از دست داده است. همچنین، بر این تعریف می‌توان مجموع شهروندانی که در نتیجه جنگ‌های ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ آواره شده‌اند را افزود. با این اوصاف، آمریکایی‌ها با همراهی انگلستان از سال 1950 تا کنون تلاش کرده با توسل به راه‌حل‌های مختلف مساله آوارگان را حل کنند تا به مودجودیت رژیم صهیونیستی مشروعیت بخشیده شود. حتی در این زمینه شاهد هستیم که آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند  از سال 1950 تا 2017 بیش از 6 میلیارد دلار برای کمک رسانی به پناهندگان فلسطینی هزینه کرده است.

بر اساس آمارهای موجود در جهان جمعیت فلسطینی‌ها حدود 13 میلیون و پانصد هزار نفر است که از این تعداد نزدیک به 5.986 میلیون نفر آواره در کشورهای عربی و حدود 727 هزار نفر هم در دیگر کشورها زندگی می‌کنند. همچنین، حدود 28.7 درصد از آوارگان فلسطینی در 58 اردوگاه زندگی می‌کنند. اردوگاه‌ها که تحت نظر آژانس امدادرسانی و کاریابی آوارگان فلسطین (آنروا) هستند در مکان‌های مختلف پراکنده‌شده‌اند. ۱۰ اردوگاه رسمی این سازمان در اردن، ۹ اردوگاه در سوریه، ۱۲ اردوگاه در لبنان، ۱۹ اردوگاه در کرانه باختری و ۸ اردوگاه هم در نوار غزه قرار دارند.

با این اوصاف، در قالب معامله قرن تلاش شد مساله آوارگان فلسطینی بر اساس خواست رژیم صهیونیستی حل و فصل شود. در معامله قرن تلاش شده بود که آوارگی فلسطینیان در کنار دیگر جمعیت بزرگ آوارگان در جهان (حدود 80 میلیون نفر) عادی جلوه داده شود. همچنین کشورهایی همانند لبنان و سوریه که به فلسطینی‌ها تابعیت نداده‌اند مورد انتقاد، اما از اردن که به آوارگان تابعیت داده تقدیر شده است.

اما نکته عجیب و قابل تامل در معامله قرن این بود که آوارگی را مختص به فلسطینی‌ها نمی‌داند و بر این امر انگشت می‌گذارد که بسیاری از یهودیان از کشورهای عربی رانده شده و به سرزمین‌های اشغالی ناچارا مهاجرت کرده‌اند. لذا از درون این طرح گرفتن غرامت از دولت‌های عربی یا بازگشت بخشی از یهودیان به کشورهای عربی مورد تاکید  قرار می‌گیرد. در مجموع در قالب معامله قرن سه پیشنهاد در خصوص آوارگان مطرح می‌شود. در سطح ابتدایی پیشنهاد جذب مهاجران در مناطق یا ایالات تعیین شده برای فلسطینی‌ها در معامله قرن مطرح شده بود. در سطح دوم، بر تجمع محلی آوارگان فلسطینی در کشورهای میزبان فعلی همانند لبنان، سوریه، اردن و... با همیاری و کمک مالی آمریکا تاکید شده بود. در سطح سوم نیز پیشنهاد شده بود که به طور سالانه کشورهای اسلامی مختلف 5 هزار آواره را به مدت 10 سال جذب کنند که از آن به عنوان اسکان مجدد پناهندگان فلسطینی بر اساس توافقات چند جانبه یاد شده بود.

با این تفاسیر، با وجود تمامی تلاش‌های دولت آمریکا و به ویژه متعاقب پایان دوران زمامداری دونالد ترامپ، ایده اسکان مهاجران فلسطینی در چارچوب معامله قرن به مرحله اجرایی شدن نرسید. حتی به عبرات بهتر می‌توان ایده‌های موجود در معامله قرن در بحث اسکان پناهندگان صهیونیستی را بیشتر شبیه یک رویای غیرممکن ارزیابی کرد. با این وجود، هر چند راهکاری موجود در معامله قرن با شکست مواجه شد اما اکنون به نظر می‌رسد در چارچوب یک توطئه صهیونیستی- آمریکایی، موضوع اسکان دادن بخشی قابل توجه از آوارگان فلسطینی در استان الانبار عراق در دستور کار قرار گرفته است. در این چارچوب سناریوی محتمل این است که آمریکایی‌ها با دادن وعده‌های مالی بزرگ و پیشنهاد ارائه بسته‌های حمایتی قابل توجه تلاش می‌کنند بخشی از پناهندگان فلسطینی را در کشور عراق اسکان و حتی تابعیت عراقی را به آن‌ها بدهند.