تقویت دانش‌بنیان‌ها چاره معضل فرار مغزها

ارائه شعار «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» برای سال ۱۴۰۱ از سوی مقام معظم رهبری ضرورت اطلاع از مشکلات فراروی شرکت‌های دانش‌بنیان در سال جاری را مبرهن و جایگاه تأثیرگذار این شرکت‌ها را در توسعه پایدار اقتصاد بیش‌ازپیش نمایان می‌سازد.
مطابق فرمایشات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اگر شرکت‌های دانش‌بنیان جدی گرفته شوند و از توسعه کمی و کیفی آن‌ها حمایت شود، به‌واسطه ثروت آفرینی از طریق علم، اقتصاد کشور به شکوفایی حقیقی خواهد رسید.
رهبر معظم انقلاب با آغاز سال ۱۴۰۱ تأکید کردند که به شعار سال سطحی و شعاری پرداخته نشود. در پی فرمایشات مقام معظم رهبری یکی از مهم‌ترین مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان مبنی بر صدور مجوز‌ها مورد بررسی کمیسیون ویژه جهش تولید مجلس قرار گرفت.
براین‌اساس رئیس کمیسیون ویژه جهش تولید مجلس در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری صداوسیما عنوان کرد: امیدواریم هرچه زودتر قانون جهش تولید دانش‌بنیان ابلاغ شود. برای بهبود عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان ازیک‌طرف باید فرآیند صدور مجوز‌ها را تسهیل کنیم و امیدوارم با همکاری هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام این قانون هرچه سریع‌تر نهایی و ابلاغ شود. بحث دیگر بحث تأمین مالی است. منابع مالی خوبی الان در قانون بودجه ۱۴۰۰ که منتقل می‌شود به ۱۴۰۱ همین‌طور خود قانون بودجه ۱۴۰۱ پیش‌بینی‌شده است لذا اگر ما ازیک‌طرف محیط کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان را تسهیل کنیم و بهبود ببخشیم و از طرف دیگر منابع مالی و روش‌های خاص تأمین مالی برای فعالیت‌های دانش‌بنیان که در بسیاری از موارد آمیخته با ریسک بالا هستند فراهم کنیم شرایط برای تحقق شعار سال پیش از پیش رقم می‌خورد.
توسعه پایدار اقتصاد به کمک دانش‌بنیان‌ها
کارشناسان این حوزه بر این باورند که ضرورت اولویت دادن به سیاست‌های دانش‌بنیان می‌تواند به‌عنوان رکن اساسی در نظام توسعه ملزم به شناخت تغییرات پیرامونی و آگاهی از زیرساخت‌ها به‌منظور توسعه پایدار و پیشرفت اقتصادی تلقی شود. اگرچه مواردی همانند بوروکراسی اداری و سنگ‌اندازی بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات قانونی، نبود امکانات زیرساختی شبکه مخابرات، عدم وجود شرایط لازم برای رشد صنعت دانش‌بنیان و معطلی شرکت‌های دانش‌بنیان برای صدور مجوز شرایط را بسیار سخت کرده، اما درصورت تسهیل مجوز و همکاری سایر نهاد‌ها این فناوری می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن پیشرفت و ارتباط میان خود و شکوفایی اقتصاد را نمایان کند.
کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به نام‌گذاری سال جدید و فرمایشات مقام معظم رهبری، تسهیل در صدور مجوز دانش‌بنیان‌ها را ضروری و بهبود این زمینه را عاملی بر جلوگیری از فرار مغز‌ها عنوان کرده است.
احمدحسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس: قانون جهش تولید دانش‌بنیان با هدف کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان به زودی ابلاغ خواهد شد
خبرنگار «رسالت» در تشریح بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با احمد حسین فلاحی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس پرداخت.
فلاحی در پاسخ به سؤال مهم‌ترین ضرورت برای تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان چیست، عنوان کرد: اهمیت و ضرورت شرکت‌های دانش‌بنیان برکسی پوشیده نیست. به‌طورحتم برای تقویت هر زمینه‌ای از علم اقتصاد نیاز است تا زیرساخت‌های آن فراهم و سپس تقویت شود. شرکت‌های دانش‌بنیان نیز یکی از همین زمینه‌هاست که می‌بایست درصدد فراهم‌سازی زیرساخت‌ها ازجمله تسهیل در صدور مجوز‌ها بود.
وی افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان بار‌ها اثبات کرده‌اند که توانایی لازم برای شکوفایی و پیشرفت در کلیه زمینه‌ها را دارند، اما درزمینه تسهیلات و منابع با مشکل مواجه هستند. ازاین‌رو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تصمیم گرفت تا قانونی را تصویب و صدور مجوز‌ها را سهل و پشتیبانی‌ها را بیش‌ازپیش سازد.
جلوگیری از گسترش فرار مغز‌ها با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان
فلاحی تصریح کرد: قانون جهش تولید دانش‌بنیان از یک‌سو به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و از سوی دیگر درصدد حل مشکلات واردات این حوزه خواهد بود. بررسی مشکلات و تسهیل کارکرد شرکت‌های دانش‌بنیان از مهم‌ترین اهداف طرح جهش تولید دانش‌بنیان است که به‌زودی ابلاغ خواهد شد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس همچنین خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان کار تولید را با هزینه کم و بهره‌وری بالا انجام می‌دهند و لذا ما باید حمایت‌های همه‌جانبه از این شرکت‌ها را به‌طورجدی در دستورکار خود قرار دهیم. چنانچه این حمایت‌ها در کمترین حالت خود قرار بگیرد، شاهد فرار مغز‌ها خواهیم بود.
او ادامه داد: عدم حمایت‌های کافی از شرکت‌های دانش‌بنیان موجب شده تا نخبگان کشور برای تأسیس شرکت‌های خود به کشور‌های همسایه سفر کنند و به کار تولید بپردازند؛ بنابراین ضرورت دارد برای جلوگیری از گسترش چنین روندی تسهیل و تسریع در صدور مجوز‌ها و نیز حمایت‌های مالی و ارائه تسهیلات کم‌بهره به شرکت‌های دانش‌بنیان را افزایش دهیم و از فرار مغز‌ها در کشور جلوگیری کنیم.
فلاحی در پایان این گفت‌وگو ضمن بیان اینکه بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان پس از گذراندن دوره صدور مجوز با مشکل ارائه تسهیلات کم‌بهره روبه‌رو خواهند شد، گفت: از دیگر اهداف طرح جهش تولید دانش‌بنیان ارائه تسهیلات کم‌بهره به آنان است به‌ویژه در شرایط فعلی اقتصادی کشور تا بتوانند کار خود را به‌پیش ببرند.
فعال‌سازی بیش از ۶۰ صندوق پژوهش و فناوری در کشور
باتوجه به شعار سال و افزایش رویکرد حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان مدیر نظارت صندوق نوآوری و شکوفایی که از سال ۹۲ برای ارائه خدمات مالی به شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان راه‌اندازی شده بود، عنوان کرد: قانون جهش تولید دانش‌بنیان که به‌عنوان یک طرح در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، باعث شده تا سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی در سال جاری افزایش یابد و عاملیت صندوق توسعه ملی توسط صندوق نوآوری و شکوفایی صورت گیرد. با اجرای این قانون توان صندوق نوآوری و شکوفایی بسیار بیشتر شده است. در بودجه سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی‌شده است که بانک‌ها پنج هزار میلیارد تومان را در اختیار شرکت‌هایی که از طرف صندوق نوآوری و شکوفایی معرفی می‌شوند، قرار دهند. صندوق نوآوری و شکوفایی نیاز‌های مختلف این شرکت‌ها را احصا می‌کند و ما این آمادگی را داریم که خودمان را با شرایط این شرکت‌ها تطبیق دهیم تا بتوانیم خدمت‌رسانی بهتری داشته باشیم و با همکاری صندوق توسعه ملی و صندوق پژوهش و فناوری و صندوق‌های جسورانه بورسی، خدمات درخوری را ارائه کنیم. پیش از قانون جهش تولید دانش‌بنیان در برخی استان‌ها هیچ صندوق پژوهش و فناوری به چشم نمی‌خورد، اما در حال حاضر به‌طور متوسط هر استان دارای دو صندوق پژوهش و به‌طور کل ۶۰ صندوق پژوهش و فناوری در کشور فعال هستند. فعالیت بیش از ۶۰ صندوق به همراه شعار سال ۱۴۰۱ و تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان می‌تواند نویدی بر رفع مشکلات موجود در این زمینه و اشتغال آفرینی با رویکرد دانش بومی باشد.

منبع:روزنامه رسالت