جنگ در اوکراین، تورم در اروپا!

چند روز پیش، کلیپی از گفت‌و‌گوی یک فرانسوی با مکرون –رئیس‌جمهور فرانسه- منتشر شد. در آن کلیپ، مرد فرانسوی به مکرون می‌گوید: من و همسرم ماهی ۴ هزار یورو درآمد داریم، ولی بعد از پرداخت قبوض و قسط خانه، روز پنجم حسابمان خالی است! ماکرون در جواب می‌گوید: ما باید چه کار کنیم؟! و مرد فرانسوی در جواب می‌گوید: دوستانم هم همین وضع را دارند. پاسخ مرد فرانسوی به این نکته اشاره دارد که بی‌پولی درد رایج طبقات پایین در فرانسه شده و به دلیل مشکلات فردی یا بی‌عرضه بودن او نیست! ماکرون نیز در جواب می‌گوید: ما راه‌حل معجزه‌آسا برای قیمت انرژی و بنزین نداریم! چون نفت و گاز نداریم. تنها راه، خرید ارزان‌تر آن است. پس باید کشور‌های اروپایی را متحد کنیم تا وابستگی به روسیه را کاهش دهیم! امیدوارم پس از آن، قیمت‌ها کم شوند. در این گفت‌و‌گو میان مرد فرانسوی و رئیس‌جمهور فرانسه، نکات و نتایج مهمی وجود دارد که در این یادداشت، آن‌ها را مرور می‌کنیم.

• قفسه‌های خالی
نکته‌ی نخست اینکه برخلاف تصور عمومی که کشور‌های اروپایی به دلیل دانش بالایی که دارند، حکمرانی خوب و ... توانسته‌اند تورم را مهار کنند، واقعیت این است که این کشور‌ها در مقابل بحران‌های واقعی، اتفاقاً آسیب‌پذیر هستند. مشکلی که با جنگ در اوکراین و درگیری میان روسیه و کشور‌های غربی پیش آمده، تنها به فرانسه بر نمی‌گردد. آمار منتشر شده توسط دفتر فدرال آلمان نشان می‌دهد نرخ تورم در این کشور نیز به بالاترین میزان در ۳۰ سال گذشته رسیده و در ماه مارس در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، ۷.۳ درصد افزایش داشته است. بیانیه‌ی مطبوعاتی اداره آمار آلمان نشان می‌دهد که افزایش نرخ سالانه سبد مصرفی خانوار‌های این کشور بیش از همه ناشی از بالا رفتن ۲۲.۱ درصدی هزینه‌ی مصرف انرژی بوده است. همچنین خبر‌ها حاکی از آن است که در فروشگاه‌های برخی کشور‌های اروپایی، قفسه‌های روغن و آرد و ... که خود کالا یا مواد اولیه‌ی آن از اوکراین یا روسیه تامین می‌شد، خالی شده‌اند.

• احتمال شکست
دومین نکته نیز آن است که مشکل اقتصادی محدود به چند نفر نیست و به یک طبقه اختصاص دارد؛ طبقه‌ای که در آلمان ۴ هزار یورو در می‌آورد (تازه آن هم با کار کردن زن و مرد خانواده با هم)، دیگر این میزان درآمد کفاف نیازهایش را نمی‌دهد. وقتی در فرانسه –که پیش‌تر اعتراضات خشونت‌بار جلیقه‌زرد‌ها را تجربه کرده- طبقه‌ای وجود دارد که در آن زن و مرد کار می‌کنند تا بتوانند مخارج ۵ روز از سالشان را بپردازند، این یعنی اگر جنگ روسیه و اوکراین ادامه یابد و روسیه بتواند بحران را در اروپا ادامه دهد، ضربه‌شست خوبی به اروپایی‌ها نشان داده است و دست‌کم فرانسه باید با تبعات سیاسی آن دست‌و‌پنجه نرم کند. کلیپی که در موردش صحبت شد، مواجهه‌ی مکرون با یک شهروند در یک سفر تبلیغاتی برای انتخابات ریاست جمهوری است. کارشناسان مطالعات اروپا معتقدند مشکلات اقتصادی، جایگاه لوپن –رقیب مکرون در انتخابات- را تقویت کرده است. اخیراً چپ‌گرایان فرانسه نیز اعلام کرده‌اند که دیگر از سیاست‌های مکرون حمایت نخواهند کرد. کارشناسان معتقدند این موارد ممکن است به شکست مکرون در انتخابات منجر شود.

• لطایف‌الحیل!
سومین نکته مهمی که در گفت‌و‌گوی مرد فرانسوی و مکرون وجود دارد این است که می‌گوید ما راه حل معجزه‌آسایی برای حل قیمت نفت و گاز نداریم؛ چون نفت و گاز نداریم. در ادامه می‌گوید تنها راه این است که نفت و گاز را ارزان بخریم! برای درک عمق فاجعه، کافی است فرض کنیم جای ما کشور‌های دارای نفت و گاز با کشوری مثل فرانسه عوض می‌شد. فرانسوی‌ها با ما چه می‌کردند؟! آیا برایشان مهم بود که مرد ایرانی و روس و ... پس از گذشت ۵ روز از ماه، درآمدش تمام می‌شود و بنابراین به دلایل بشردوستانه، نفت و گاز را به ما ارزان می‌فروختند؟! بدیهی است که چنین نیست؛ بنابراین سوال اساسی اینجاست که چرا ما باید اجازه دهیم این کشور‌ها برای اینکه جیب شهروندانشان را پر کنند، با لطایف‌الحیلی ما را مجبور کنند دارایی‌هایمان را مفت به آن‌ها بفروشیم و در نتیجه، جیب شهروندان ما خالی شود؟! به همین دلیل و برای حفظ منافع کشور‌های صادرکننده‌ی نفت و گاز، ایران و سایر کشور‌ها نباید با عرضه‌ی بی‌رویه در بازار‌های جهانی اجازه دهند قیمت پایین بیاید.

• اوپک گازی
اوپک گازی، ایده‌ی رهبر معظم انقلاب بود و ابزاری برای جلوگیری از همین مفت‌فروشی گاز توسط کشور‌های صادرکننده بود. طرح تأسیس اوپک گازی در ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۵ ازسوی رهبرانقلاب دردیدارباایگورایوانف دبیرشورای امنیت وقت روسیه مطرح شد. معظم‌له بااشاره به وجودنزدیک به نیمی ازذخایرگازجهان درروسیه وایران پیشنهادکردندکه ایندوکشورباکمک یکدیگرمی‌توانندبنای یک سازمان مربوط به همکاری‌های گازی راهمچون اوپک پایه‌گذاری کنندکه بعد‌ها بر همین اساس مجمع کشورهای صادرکننده‌ی گازیااوپک گازی (GECF) تاسیس شد. اتفاقات جنگ اوکراین و تورم در کشور‌های اروپایی نشان داد این سازمان و همچنین کشور‌های صادرکننده‌ی نفت و گاز، اگر بتوانند هماهنگی لازم را به وجود آورند، می‌توانند منافع بیشتری را برای کشور‌های خود تامین کنند.