تدابیرجدید برای زنان زندانی/از ممنوعیت اجبارچادر تارژیم غذایی خاص

پایگاه رهنما :

آن طور که آمارها می‌گویند حدود ۴ درصد از جمعیت زندان‌های کشور را زنان تشکیل می‌دهند که ۶۴ درصد آنها متأهل و تعدادی از آنان نیز مادر هستند. در همین رابطه همواره بر موضوع زندانیان زن و وضعیت خاص آنها در زندان‌ها تاکید شده است که این موضوع در تازه‌ترین بخشنامه سازمان زندان‌ها هم به چشم می‌خورد.

روز گذشته سازمان زندان‌ها در راستای رویکردهای تحولی در این مجموعه، بخشنامه‌ای را صادر کرده است که متضمن تقویت حقوق زندانیان و بازداشت شدگان و رعایت جنبه‌های اسلامی، اخلاقی و انسانی در برخورد با آنان است.

آن طور که رئیس سازمان زندان‌ها خطاب به زندان‌های سراسر کشور ابلاغ کرده است قرار است تحولاتی در رابطه با وضعیت تمامی زندانیان به خصوص با طبقه بندی زندانیان فراهم شود.
در رابطه با زندانیان زن هم طبق این بخشنامه قرار است تسهیلات خاصی برای زندانیان زن در نظر گرفته شود.

رژیم غذایی خاص برای مادران زندانی

در بند دوم از این بخشنامه که جزو مبسوط ترین و جامع‌ترین بخش‌های آن است به موضوع رعایت کرامت انسانی متهمان و محکومان داخل زندان پرداخته و قرار است در راستای این بند تسهیلات ویژه ای برای برخی از زندانیان در نظر گرفته شود.

در بخشنامه اخیر سازمان زندان‌ها، ضمن تاکید بر رعایت عدالت در شیوه و نحوه توزیع و نوع غذا برای متهمان، تسهیلاتی برای زنان باردار، مادران و زندانیان بیمار در نظر گرفته شده، به گونه‌ای که مسئولان زندان را مکلف ساخته زندانیان بیمار، زنان باردار، طفل شیرخوار و مادر وی تحت رژیم خاص غذایی قرار بگیرند.

در این بند ضمن تاکید بر رعایت عدالت در شیوه و نحوه توزیع و نوع غذا برای متهمان، تسهیلاتی برای زنان باردار، مادران و زندانیان بیمار در نظر گرفته شده، به گونه‌ای که مسئولان زندان را مکلف ساخته زندانیان بیمار، زنان باردار، طفل شیرخوار و مادر وی تحت رژیم خاص غذایی قرار بگیرند.

همچنین تصریح شده که مادران زندانی می‌توانند فرزند شیرخوار خود را تا سن دو سالگی در زندان نگه داری کنند و افزایش مدت مذکور تا سقف شش سال با رعایت ضوابط مربوط امکان پذیر است.

زندان، مکلف به تهیه وسایل بهداشتی برای زندانیان زن و تغذیه مناسب برای مادران زندانی و اطفال همراه آنان است و رئیس زندان با همکاری سازمان‌های ذیصلاح باید تمهیدات لازم را برای دایر کردن مهدکودک در زندان فراهم کند تا اطفال ۲ تا ۶ سال با رضایت مادر یا در صورت اقتضای مصلحت طفل در آنجا تحت آموزش متناسب قرار گیرند.

ممنوعیت زندان انفرادی برای زنان باردار

در ادامه ابلاغیه مزبور تصریح شده است: جداسازی یا نگه داری جداگانه در یک اتاق تک نفره (انفرادی) برای زنان باردار و زنان همراه فرزند، ممنوع می‌باشد و همچنین برابر بند "ث" ماده ۶ قانون جرم سیاسی مصوب سال ۹۵ بازداشت و حبس به صورت انفرادی متهمان جرایم سیاسی ممنوع بوده به جز در مواردی که مقام قضائی بیم تبانی بدهد یا آن را برای تکمیل تحقیقات لازم بداند که در هر حال مدت آن نباید از ۱۵ روز بیشتر شود.

ممنوعیت اجبار استفاده از پوشش چادر برای زنان

این ابلاغیه در ادامه نیز تسهیلاتی برای بانوان و محکومان جرایم سیاسی و مطبوعاتی قائل شده و تصریح کرده است: در موارد اعزام به خارج از زندان، الزام زنان به استفاده از چادر و یا الزام متهمان جرایم سیاسی و مطبوعاتی، متهمان جرایم مالی (حقوقی) و افراد زیر هجده سال تمام شمسی به پوشیدن لباس متحدالشکل زندان، ممنوع است.

ضمانت اجرایی بخشنامه چیست

اگر چه بندهایی از بخشنامه روز گذشته سازمان زندان‌ها در نوع خود قابل تقدیر است چرا که در صورت اجرا تحولاتی را در پی خواهد داشت اما سوال اصلی در رابطه با ضمانت اجرایی این بخشنامه است. به عنوان مثال در بندهایی از بخشنامه بر شرایط برخی زندانیان زن اشاره شده که بسیاری از آنها نیازمند تأمین بار مالی برای اجرای آنها است.

همچنین سازمان زندان‌ها که همواره انتقادهایی در مورد کمبود بودجه داشت حالا مواردی را در قالب این بخشنامه لازم الاجرا می‌داند که حداقل اجرای بخش‌هایی از آنها نیازمند تأمین بودجه است.

علاوه بر این بر گسترش مهدهای کودک در زندان‌ها تاکید شده است که این مسئله در حالی است که در برخی از استان‌ها هنوز پروژه مهد کودک در زندان تکمیل نشده است.

علاوه بر این بر گسترش مهدهای کودک در زندان‌ها تاکید شده است که این مسئله در حالی است که در برخی از استان‌ها هنوز پروژه مهد کودک در زندان تکمیل نشده است.

همچنین رژیم غذایی خاص برای زنان باردار زندانی و همچنین تاکید بر رعایت بیش از پیش بهداشت در بندهای زنان نیز نیازمند تأمین هزینه‌های مالی است.

محسنی اژه ای: زندان زنان توسط زنان اداره شود

محسنی اژه ای ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ در دیدار با اعضای فراکسیون زنان مجلس تأکیدات ویژه ای در رابطه با زندانیان زن داشت. در آن دیدار رئیس قوه قضائیه بر اولویت فراهم‌سازی زمینه ارائه خدمات به زنان توسط زنان تأکید کرد و گفت: اگر زندان زنان به‌گونه‌ای مستقل شود که همه امور آن توسط زنان اداره شود، مسائل قضائی مربوط به زنان آسان‌تر انجام می‌شود.

اگر چه محسنی اژه ای بر این موضوع تاکید داشت اما این مسئله در بخشنامه اخیر دیده نشده است.

در کل ماهیت بخشنامه ۸ بندی سازمان زندان‌ها محور تحولی دارد اما باید دید ظرفیت زندان‌ها ی سراسر کشور تا چه اندازه آماده اجرای این بخشنامه است.