بازتوزیع ۲۵۰ هزار میلیارد تومان یارانه در سال ۱۴۰۱/رای مشروط نمایندگان به کلیات بودجه؛ اگر یارانه کالایی پرداخت کنید موافق حذف ارز ترجیحی هستیم

سید حمید پورمحمدی معاون سازمان برنامه و بودجه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری افزود: تمام نمایندگان مجلس می‌دانستند استمرار ارز ترجیحی، فسادزا و رانت زا می‌باشد، منابع ملی را هدر می‌دهد و به تولید آسیب می‌زند و همه در حذف آن موافق بودند، ولی چون بحث کلیات بود در مورد جزئیات به ویژه در نحوه اجرا ابهام داشتند.

وی گفت: در حال حاضر سه قلم کالای عمده؛ نهاده‌های دامی، گندم، دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی داریم که ارز ترجیحی دارند که اگر ارز هر کدام از این‌ها حذف شود دولت معادل آن یارانه ریالی در نظر گرفته است تا بازپرداخت کند.

آقای پورمحمدی ادامه داد: برای گندم و دارو حدود 106هزار میلیارد تومان پیش بینی کردیم و برای کالا‌های اساسی هم 66 هزار میلیارد تومان پیش بینی کردیم که جمع منابع بازتوزیع حدود 250 هزار میلیارد تومان است، البته تعدادی را هم از دهک‌های بالا حذف خواهیم کرد و به این میزان اضافه خواهد شد بنابراین میزان یارانه‌ای که سال آینده دولت پیش بینی برای بازپرداخت کرده سرجمع 250 هزار میلیارد تومان خواهد شد.

وی گفت: نگرانی نمایندگان مجلس به این شیوه رفع خواهد شد و دولت برای این موضوع برنامه ریزی کرده است.

در ادامه این برنامه آقای حمیدرضا حاجی بابایی؛ رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1401 درباره نحوه بازتوزیع ارز 4200 تومانی گفت: با توجه به آیین نامه داخلی مجلس، از این به بعد گزارش کلیات بودجه در دو کمیسیون تلفیق و کمیسیون برنامه و بودجه مورد بررسی قرار می‌گیرد، البته ظهر سه شنبه کمیسیون برنامه و بودجه به کلیات بودجه رأی مثبت داد و ساعت 18:30 در کمیسیون تلفیق تأیید کلیات بودجه را داشتیم.

وی ادامه داد: موضوعی که در کمیسیون تلفیق مطرح شد؛ یک بحث کلیات بود و حدود 14 مورد بحث هم در بودجه داریم که نمایندگان در این 14 مورد ابهام دارند.

آقای حاجی بابایی گفت: نمایندگانی که به عنوان موافق و مخالف صحبت کردند این موضوع را مطرح کردند که اگر کلیات مصوب شد به این معنا نیست که نمایندگانی که به کلیات رأی دادند در این 14 مورد به این شکل موافق هستند.

وی افزود: بحث موافقان و مخالفان این است که ما رأی می‌دهیم، ولی اصلاح می‌کنیم و دیگر نمایندگان گفتند ما رأی نمی‌دهیم تا دولت اصلاح کند که این دو موضوع به شکل دو نوع بیان شد.

رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1401 خاطرنشان کرد: بحث ارز ترجیحی در بودجه 1400 مجلس مصوب کرده که دولت باید هشت میلیارد دلار ارز 4200 تومانی در اختیار داشته باشد تا بتواند تا پایان سال کار را جلو ببرد که دولت با این مبلغ نتوانست این کار را انجام دهد و الآن این رقم به 13.6 میلیارد دلار رسیده است بنابراین اگر تا پایان سال ادامه پیدا کند حدود 19 میلیارد دلار خواهد شد و درخواست دولت هم 19 میلیارد دلار است، در صورتی که کل درآمد ارزی دولت 19 میلیارد دلار نیست.

آقای حاجی بابایی تصریح کرد: در بودجه 1400 گفته شده است که وقتی پول دولت تمام می‌شود باید دولت ارز ترجیحی را به ریال تبدیل کند.

وی گفت: در بودجه سال آینده دو ابهام در مجلس وجود دارد؛ اول این که آیا اگر ارز ترجیحی حذف شود از نظر اقتصادی خوب است یا خیر؟ دوم این که چه اقداماتی انجام می‌شود که این کار اتفاق بیفتد؟

کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی دو مشخصه لایحه بودجه 1401

آقای پورمحمدی در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری گفت:بودجه سال آینده تلاش می‌کند که نرخ تورم را کاهش دهد و همچنین رشد اقتصادی را افزایش دهد و تا آنجا که امکان دارد ثبات ایجاد کند که مشخصه‌های اصلی لایحه بودجه سال 1401 می‌باشد.

وی افزود: رویکرد همه نمایندگان این بود که ارز ترجیحی مناسب نیست و باید برگردد، ولی دغدغه نمایندگان در حوزه اجرا بود و موظف هستیم دغدغه نمایندگان را رفع کنیم و زمانی که کلیات از صحن به کمیسیون‌ها برگشت اجزای این را به جزئیات تا زمانی که نمایندگان قانع شوند برای آن‌ها توضیح می‌دهیم.

معاون سازمان برنامه و بودجه  ادامه داد: یکی از دلایل اینکه ارز ترجیحی سیاست مطلوب در این شرایط نیست عادلانه نبودن آن است یعنی، چون یارانه به وفور در اختیار همگان می‌باشد هر فردی که پولدارتر است از این یارانه بیشتر استفاده می‌کند، ولی فردی که فقیر است امکان استفاده از این یارانه را ندارد؛ بنابراین این رویکرد را تغییر دادیم و فردی که پولدار می‌باشد لازم نیست از ارز ترجیحی استفاده کند، ولی فردی که فقیر است باید مابه التفاوت به او داده شود که قدرت خرید آن‌ها کاسته نشود و همچنین وقتی که ارز به اندازه کافی نداشته باشید و از محل پایه پولی یا چاپ پول ایجاد ارز کنید موجب تورم می‌شود.

آقای پورمحمدی گفت:3 رویکرد عدالت محوری در تغییر موضوع سیاست گذاری در نرخ ارز ترجیحی وجود دارد اول ناعادلانه بودن آن را رفع می‌کنیم، دوم به طبقات پایین‌تر یارانه بیشتری پرداخت می‌کنیم و سوم اینکه با این شیوه شعله تورم و گرانی را کمتر می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: ما سالانه حدود 12.5 میلیون تن از مردم گندم خریداری می‌کردیم، ولی متاسفانه امسال به دلیل خشکسالی توانستیم 4.5 میلیون تن در داخل خریداری کنیم و بقیه را وارد کردیم و از طرفی بدلیل خشکسالی واردات نهاده هم بیشتر شد و همچنین قیمت نهاده‌های دامی در بازار‌های جهانی بین 60 تا 200 درصد افزایش پیدا کرد که این موارد به اضافه تامین ارز واردات واکسیناسیون دست به دست هم داد و میزان نیاز ارزی دولت خیلی زیاد شد و سال سختی را از لحاظ ارزی داشتیم.

وی درباره ماه‌های باقیمانده سال 1400 در تخصیص ارز 4200 تومانی گفت: الان دو راه جلوی دولت و مجلس است که باید یکی از این‌ها را انتخاب کند یا باید از طریق پایه پولی یعنی چاپ پول، ارز را گران بخرد و ارزان بدهد که تورم زاست یا اینکه دولت اعلام کند که ارز ترجیحی را کنار می‌گذارد و تفاوت آن را به شکل یارانه به تعدادی از دهک‌ها پرداخت می‌کند.

وی افزود: در بین کشور‌های مختلف اگر دو دهه را در نظر بگیریم کشور ما و 4 کشور دیگر با تورم دو رقمی روبرو بودند که این یعنی عدم ثبات برای سرمایه گذاری و مردم.

وی ادامه داد: دو عامل موجب ایجاد نوسان در تورم می‌شود اول کیفیت بودجه ریزی دولت و دوم نظام بانکی کشور.
 پورمحمدی گفت: کیفیت بودجه ریزی یعنی زمانی که دولت پای خود را از گلیم درآمد‌های خودش فراتر بگذارد و مصرف بیشتری کند به روش‌های مختلف درنظام بانکی تحمیل می‌شود که منجر به پایه پولی، چاپ پولی و نقدینگی هم می‌گردد.

وی خاطر نشان کرد: تمام دغدغه دولت این است که بودجه منسجم و منقبضی را داشته باشد تا بتواند از این طریق به سمت چاپ پول نرود که در این زمینه دولت هزینه‌های خودرا که سال گذشته 103 درصد رشد داشت امسال فقط 5 درصد رشد داده است و تراز عملیاتی خودش را که سال گذشته 464 هزار میلیارد تومان منفی بود امسال به 301 هزار میلیارد تومان منفی بهبود داده و این درحالی است که این میزان انقباض در مصرف خودش و همچنین طرح‌های عمرانی و توسعه و اشتغال را به صورت باز دیده است.

معاون امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه گفت: در رشد اقتصادی باید کاری کنیم که تمام کشور به سمت حرکت برای تولید پیش برود به همین منظور با مدل‌های اقتصادی آینده نگری کردیم که مدل‌های اقتصادی ما نشان می‌دهد که در هر بخش چقدر ظرفیت برای رشد داریم، بخش‌ها و زیر بخش‌ها را در حوزه صنعت، کشاورزی، خدمات، نفت، معدن و ... را استخراج کردیم و زیر بخش‌های آن را هم به صورت جزئیات آوردیم بعد به سمت استان‌ها رفتیم که هر استان چقدر ظرفیت تولید دارد؟ تقریباً یک تفاهم با استان‌ها و دستگاه‌های اجرایی کردیم، از این به بعد وزرا و استانداران برای رسیدن به هدف پاسخگو هستند بنابراین ابتدا هدف گذاری کردیم، ولی فقط هدف گذاری کفایت نمی‌کند باید نهادسازی کنیم برای طرح‌ها پول فراهم و حمایت کنیم تا حرکت شود، بنابراین برای در هر استان یک صندوق تشکیل می‌شود که مقرر شد دولت در گام اول برای هر استان در این صندوق مبلغ 2000 میلیارد تومان جهت سرمایه گذاری اختصاص و به استان اجازه دهد هر چقدر دولت دارایی مازاد دارد بفروشد و صرف سرمایه گذاری صندوق و حمایت از تولید کند، حتی اگر مازاد مالیات دریافت شد در همین صندوق واریز شود همچنین از بهره مالکانه سهم استان در مورد معادن و بخشی از توازن هم در همین صندوق واریز و از تولید حمایت شود.

پورمحمدی گفت: در کشور 31 صندوق پیشرفت عدالت تشکیل می‌شود که همه آن‌ها تحت پوشش صندوق مرکزی قرار می‌گیرد و وظیفه صندوق این است که منابع را اهرم کند و نقدینگی را در کشور که به بازار مسکن، ارز، طلا و بورس می‌رود به سمت تولید ببرد.

بیشتر سوال نمایندگان درباره ارز ترجیحی است

 حمیدرضا حاجی بابایی؛ رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1401 هم در ادامه این برنامه گفت: دیدگاه نمایندگان در کمیسیون تلفیق، این است که در اجرای بودجه 1401 چه اتفاقی می‌افتد؟ آیین نامه آن کدام و ضوابط آن چیست؟ شرایط اجتماعی آن کدام است؟ این‌ها سؤال‌های مهمی است که کمیسیون تلفیق دارد.

وی ادامه داد: نمایندگانی که امروز به کلیات بودجه در کمیسیون تلفیق رأی ندادند اعلام می‌کنند ما رأی می‌دهیم، اما به شرطی که مشخص شود نوع پرداخت چگونه است؟ اگر کالا باشد رأی می‌دهیم، ولی اگر پول باشد رأی نمی‌دهیم.

حاجی بابایی گفت: بر اساس آخرین گزارش، امسال تاکنون حدود 13.6 میلیارد دلار ارز ترجیحی اختصاص پیدا کرده است و هر ماه تقریباً یک میلیارد و دویست میلیون دلار به این رقم اضافه می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: پیش بینی ما برای سال آینده این است که 26 میلیارد دلار کل درآمد‌های نفتی و میعانات خواهد بود که با استقراض از صندوق توسعه ملی حدود 18 میلیارد دلار دست دولت را می‌گیرد.

رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1401 تصریح کرد: در جلسه‌ای که صبح سه شنبه با وزیر جهاد کشاورزی داشتیم اعلام کرد برای سال 1400 به میزان 19 میلیارد دلار ارز ترجیحی نیاز است، بنابراین سال آینده 18 میلیارد دلار را کاملاً برای ارز 4200 تومانی می‌خواهند که اگر این اتفاق بیفتد ما باید 400 هزار میلیارد تومان از منابع دولت را کاهش دهیم.

 حاجی بابایی  در خاتمه گفت: در لایحه بودجه سال آینده 14 دغدغه داریم، اما شرایط سال آینده حتماً بهتر از امسال خواهد بود.