ملی‌ترین و امتی‌ترین شخصیت دنیای اسلام

پایگاه رهنما:

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح دیروز در دیدار خانواده و اعضای ستاد بزرگداشت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، «صدق» و «اخلاص» را خلاصه و نماد و نمایه مکتب سلیمانی خواندند و با اشاره به الگو شدن حاج قاسم در میان جوانان منطقه افزودند: سلیمانی عزیز، ملی‌ترین و امتی‌ترین شخصیت ایران و دنیای اسلام بود و هست. امروز سلیمانی در منطقه ما نماد امید، اعتمادبه‌نفس، رشادت و رمز استقامت و پیروزی است و همچنان که برخی به‌درستی گفته‌اند، «شهید» سلیمانی برای دشمنانش خطرناک‌تر از «سردار» سلیمانی است.
قهرمانان و اسطوره‌های تاریخی هر ملت، علاوه بر عمق‌بخشی و معنا دهی به تاریخ و فرهنگ مردم آن سرزمین، معمولاً به‌عنوان نماد‌هایی برای وحدت ملی، پایداری و شکست‌ناپذیری آن‌ها در برابر تهدیدات و مواجهه با مصائب شناخته‌شده و می‌توانند هویت جمعی، ملی و سیاسی یک ملت را صورت بخشند و به انسجام و یکپارچه‌سازی آن کمک کنند و به‌عنوان الگو‌هایی برای عبور از عرصه‌های سخت و دشوار مورد تجلیل قرار می‌گیرند. همان‌گونه که در روایات تاریخی و ‏اسطوره‌های کهنی در ایران باستان و بعد‌ها در ایران بعد از ‏اسلام هر یک با کنش‌هایی اسطوره‌ای سازنده در اذهان مردم نقش بسته‌اند. اما اسوه و قهرمان ما در دوران معاصر یعنی سپهبد شهید سردار قاسم سلیمانی نه افسانه، بلکه واقعیتی است که جایگاه ویژه‌ای را به لحاظ دینی و ملی ‏برای نوع مبارزات نظامی خود برجای می‌گذارد. به‌نحوی‌که پس از ترور ناجوانمردانه این سرباز میهن ‏آحاد مردم بدون توجه به جناح بندی‌های سیاسی پیکر او را بر دوش می‌کشند و به خاطر احساس ویژه ‏نسبت به هویت مشترک ایرانی ـ اسلامی از او تقدیر می‌نمایند؛ و مهم‌تر از آن او نه‌تن‌ها برای مردم ایران بلکه برای همه مسلمانان منطقه و در سطح گسترده برای دیگر ملل جهان، از شرق آسیا تا آفریقا و امریکای جنوبی شناخته‌شده است و تا سال‌ها مسلمانان و حتی پیروان دیگر ادیان الهی از نتیجه مجاهدت‌های او و دیگر مدافعان حرم احساس امنیت و آرامش کرده و از ایثارگری‌هایشان بهره می‌برند. رهبر معظم انقلاب اسلامی سال گذشته (۲۶/۰۹/۱۳۹۹) در توصیف ویژگی سردار سلیمانی فرمودند: «ایرانی‌ها هم به خودشان افتخار کنند که مردی از میان آن‌ها از یک روستای دورافتاده برمی‌خیزد، تلاش می‌کند، مجاهدت می‌کند، خودسازی می‌کند، تبدیل می‌شود به چهره درخشان و قهرمان امّت اسلامی.»
به‌آسانی می‌توان تصور کرد که اگر مجاهدت‌های سردار سلیمانی و نیرو‌های مدافع حرم در مواجهه با داعش نبود نقشه منطقه و جهان اکنون چگونه بود؛ چراکه گسترش جنایت‌های داعش حتی بشریت را نیز تهدید می‌کرد. سردار سلیمانی مرز‌های جغرافیایی حرکت انقلاب اسلامی ایران با ایثار جانش تا مرز‌های دریای مدیترانه و کناره‌های اقیانوس آرام و اطلس گسترش داد؛ و همین واقعیت و تأثیر آن در گسترش فرهنگ انقلاب اسلامی در جهان بود که جنایتکاران کاخ سفید را به این باور رساند که با به شهادت رساندن او، قادرند تا روند گسترش نیرو‌های جبهه مقاومت در منطقه را قطع کنند، اما اکنون «شهید» سلیمانی برای دشمنانش خطرناک‌تر از «سردار» سلیمانی است.
اسوه بودن سردار سلیمانی تنها به مبارزات میدانی او در مقابله با گروهک‌های تروریستی خلاصه نمی‌شود بلکه او با مجاهدت‌های خود جبهه مقاومت را گسترش داد، افسانه نیل تا فرات صهیونیست‌ها را با همکاری نیرو‌های مقاومت باطل کرد، به‌گونه‌ای که اکنون صهیونیست‌ها در پشت سیم‌های خاردار و دیوار‌های بتنی در محدوده سرزمین‌های اشغالی از نیرو‌های مقاومت التماس امنیت می‌کنند. اما فارغ از ابعاد نظامی و دفاعی سردار سلیمانی در دیگر عرصه‌ها هم الگو و اسوه بود، ویژگی‌های منحصربه‌فرد اخلاقی و رفتاری، رسیدگی او به محرومان، و... هرکدام به ضرب‌المثلی در میان مردم ایران تبدیل‌شده است، با نگاهی به ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی سردار سلیمانی شاخصه‌های زیر را در اندیشه، و رفتار او می‌توان برشمرد که در قالب «مکتب سلیمانی» تبلور می‌یابد، مهم‌ترین این شاخصه‌ها عبارت‌اند از:
-ولایتمداری: شهید سلیمانی از ابتدای انقلاب خود را در جایگاه سرباز ولایت تعریف و رابطه‌اش با جایگاه ولایت کاملاً اعتقادی بوده است. حاج قاسم در ولایتمداری دو چیز را رعایت می‌کرد: اول فهم درست مواضع و دوم عمل متعبدانه به آن؛ بنابراین شهید سلیمانی در امر ولایت‌پذیری در قله قرار داشته است. - تجسم عینی اسلام: او مصداق آیات فراوانی از قرآن و تجسم عینی بسیاری از آیات الهی بود؛ بنابراین مکتب شهید سلیمانی یک مکتب درس‌آموز در عرصه‌های میدانی و عملی است. درواقع، شهید سلیمانی دارای ویژگی التزام عملی به دین بود. - اخلاص: مقام معظم رهبری فرمودند، اخلاص بالا‌ترین ویژگی شخصیتی شهید بود. شهید سلیمانی نماد اخلاص و کار درراه خدا بود. در تلاش‌های فراوانی که داشت، هیچ‌گونه چشمداشت مادی نداشت و یا به دنبال القاب و مناصب دنیوی نبود. - انقلابی و جهادی: شهید سلیمانی عمر پربرکت خویش را صرف جهاد مستمر و خستگی‌ناپذیر درراه خدا کرد. از طرف دیگر، به تعبیر مقام معظم رهبری، اهل حزب و جناح و مانند این‌ها نبود، لکن به شدّت انقلابی بود. انقلاب و انقلابی گری خطّ قرمزِ قطعیِ او بود. - شهادت‌طلبی: شهید سلیمانی همواره در جست‌وجوی شهادت بود. قبل از شهادت، یک شهید بود. - مردم‌گرایی: سردار سلیمانی در طول حیات فردی و سیاسی و اجتماعی خود تلاش کرد تا از تجمل‌گرایی به‌شدت پرهیز و شیوه‌های سبک زندگی خود را به اقشار پایین جامعه نزدیک نماید. از طرف دیگر، به‌شدت حامی مظلومان فراتر از نگاه ایدئولوژیک بود.
- دشمن‌شناسی: شهید حاج قاسم سلیمانی در بحث دشمن‌شناسی بسیار باهوش بود و در تمامی مراحل حیات خود از این امر غافل نبوده است. راهبرد نابودی رژیم صهیونیستی به‌عنوان دشمن نخست جهان اسلام را دنبال کرد و فتنه‌های استکبار برای غافلگیری در این زمینه را همواره تشخیص داد. به‌خصوص اینکه استکبار به‌شدت به دنبال جنگ مذهبی در جهان اسلام بوده و هست. - تدبیر و مدیریت راهبردی: شهید سلیمانی دارای تفکر راهبردی با ویژگی‌های آینده‌نگری، واقع‌بینی، مسئله شناس، حرفه‌ای گری، شجاعت و قدرت مدیریت بحران، خستگی‌ناپذیری و... بوده است. سردار شهید دارای نبوغ خاص نظامی و عملیاتی، مدیریت راهبردی و توان بالای سازمان‌دهی بود. با استفاده از این نبوغ بود که معرکه‌های راهبردی و سنگین را با موفقیت هدایت می‌کرد.
- امت گرایی: بدین معنی که شهید سلیمانی در دو عرصه نظر و عمل به‌شدت بر تقریب و وحدت جهان اسلام و یافتن راهکار‌های بسیج جهان اسلام در مقابل دشمنان مسلمانان و خارج کردن دشمن از سرزمین‌های اسلامی اعتقاد داشتند. او درعین‌حال قهرمان مبارزه با تکفیر نیز بود.
- نماد فرهنگ تشیع: در مراسم تشییع سردار سلیمانی، ما شاهد فرهنگ تشیع بودیم. درواقع حاج قاسم را باید نماد متن تاریخ تشیع خواند. هرچند باید از قدسی‌سازی شهید پرهیز کرد. از سویی دیگر، شهید سلیمانی در فرایند متقاعدسازی غیر شیعی برای مبارزه با منطق تشیع موفق عمل کرد.
- فرهنگ مقاومت: حاج قاسم سلیمانی کسی بود که توانست در برابر هجمه‌های دکترین نظامی و امنیتی متداول که زمینه وابستگی به شرق و غرب را فراهم می‌آورد، یقین خود را حفظ نماید و به آن تجربه‌های میدانی موفق تکیه کند. بلکه به نظر می‌رسد آن بزرگوار آن تجربه‌ها را روزآمد کرد و ارتقا داد و به همین دلیل بود که توانست با توطئه‌های چندجانبه امریکا در منطقه و راهبرد جنگ نیابتی آن‌ها مقابله و آن‌ها را خنثی کند و با سازمان‌دهی نیرو‌های مردمی شهادت‌طلبِ در منطقه، به‌عنوان سردار سرافراز مقاومت، مهندس و معمار محور مقاومت در بُعد امنیتی و نظامی شود.
- اعتقاد به حفظ جمهوری اسلامی به‌عنوان «حرم»: شهید سلیمانی در وصیت‌نامه‌اش بر اصل ضرورت حفظ نظام جمهوری اسلامی ایران تأکید و از آن به «حرم» تعبیر کرده‌اند.
- قهرمان ملی: شهید سلیمانی هم در دوران دفاع مقدس و هم در جریان مبارزه با تروریسم داعش، در قالب یک الگوی قهرمان ملی ظاهر شد؛ بنابراین حفظ و صیانت از این بعد شخصیتی ایشان می‌تواند در راستای تقویت هویت ملی کشور مؤثر باشد. سردار سلیمانی که خود را سرباز وطن می‌دانست، در عین دفاع از اسلام، نماد دفاع از وطن هم بود.