روضه‌های کم‌جمعیت، اما پرثمر/ پای‌بندی ۱۵ ساله حاج قاسم به برپایی روضه خانگی

به حافظه‌مان که برگردیم همگی به یاد داریم که دیوار‌های خانه‌مان سیاه‌پوش می‌شد و رأس ساعتی در روز، زنان فامیل و همسایه وارد خانه‌مان می‌شدند، گردتاگرد خانه می‌نشستند و به پشتی‌ها تکیه می‌دادند. مهمانی در خانه برپا بود با یک هدف و نیت و آن، گریه و عزاداری برای اهل بیت (ع). آن مهمانی، بسیار کم‌هزینه بود و خرجش تهیه و نصب چند سیاهی به دیوار و یک استکان چای به هر عزادار بود. از روضه‌های خانگی می‌گویم؛ از رسمی که در سال‌های اخیر کمی کم‌رنگ شده است و متاسفانه با آپارتمان‌نشینی ما، کمتر ذکر و نام اهل بیت (ع) را در خانه‌ها می‌شنویم.

روضه خانگی

اهل بیت (ع) هم روضه خانگی برپا می‌کردند

جدا از وعده‌های ماهانه و هفتگی برای برپایی روضه‌های خانگی همیشه ایام فاطمیه در گذشته گل زمان‌های برپایی روضه‌های خانگی است. مجالس روضه‌ای که عمدتاً با حضور زنان در خانه‌ها برپا می‌شد، یک مداح روضه‌خوان آن بود. این مجالس از زمان اهل بیت (ع) هم رواج داشت. حجت‌الاسلام حسینی قمی از سخنرانان مذهبی می‌گوید: «اهل بیت (ع) هم در زمان خفقان و سختی برپا کننده روضه‌های خانگی بودند. در کتاب کامل‌الزیارات در باب ۳۳ چندین روایت آمده است که اهل بیت (ع) در زمان خفقان که امکان برپایی مجالس عزاداری نبود، در خانه روضه می‌گرفتند. اباهارون نقل می‌کند خدمت امام صادق (ع) رسیدم، ایشان از من خواست شعری بخوانم. شعری برای امام حسین (ع) خواندم، اما گفتند: «نه مشابه مجالس خودتان بخوان» یعنی مراعات نکن. من بیتی خواندم و ایشان شروع به گریه کرد. ادامه ندادم و زمانی که آرام شدند، فرمودند: بیشتر بخوان. من قصیده‌ای خواندم و صدای گریه زنان در پشت پرده‌ها هم بلند شد. صدای گریه به بیرون رفت و ماموران حکومت به در خانه آمدند و پرسیدند چه شده؟ چه خبر است؟ امام فرمود: بگویید از ما طفلی مرده است و برای او عزاداری می‌کنیم که منظورشان حضرت علی اصغر (ع) بود.»

سرچشمه جمعیت هیأت‌های بزرگ از روضه‌های خانگی است

مجالس روضه خانگی برخلاف روضه‌های بزرگ و پرجمعیت، کم جمعیت، اما پرثمر و فایده است که یک نسلی را بیمه می‌کند. حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان می‌گوید: «سرچشمه مراسم‌های بزرگ، خانه‌های کوچک هستند که در آن‌ها روضه برگزار می‌شود. در این صورت این مراسم‌های بزرگ اصالت پیدا می‌کند. به این معنا که دیگر جا نبود در خانه دور هم جمع شویم، به بیرون آمدیم.»

ماجرای روضه خانگی حاج قاسم سلیمانی

همواره برگزاری روضه‌های خانگی مورد تاکید بوده است، تا نام و ذکر اهل بیت (ع) در محیط خانه طنین‌انداز شود و اهل آن بیش از پیش با فضایل آل‌الله آشنا شوند. یکی از برپاکنندگان روضه خانگی شهید حاج قاسم سلیمانی بود. حسن پلارک، مشاور و دستیار ویژه فرمانده نیروی قدس، که دوست و همرزم ۴۰ ساله سردار شهید قاسم سلیمانی است، در این خصوص می‌گوید: «سردار شهید سلیمانی بنا به توصیه مقام معظم رهبری در منزل شخصی خودشان روضه‌های خانگی برپا می‌کردند. ایشان از یک واعظ و منبری دعوت کرده بود تا به صورت دائم جمعه‌های هر هفته در منزل ایشان روضه بخواند. همه بچه‌ها، عروس و داماد و نوه و ... را نیز صدا می‌کرد. دوستان و همسایگان را هم دعوت می‌کرد. البته نه اینکه به همه اطرافیان خود بگوید حتماً در این روضه شرکت کنید، اما، چون بسیاری از اطرافیان و دوستان ایشان از برگزاری روضه در منزل ایشان مطلع بودند در حدی که وسع منزل و فضا اجازه می‌داد در این روضه حضور پیدا می‌کردند. این مراسم روضه که کاملاً بی‌ریا، بی‌آلایش و ساده و در حد صرف یک چای همچون روضه‌های قدیمی با روضه‌خوانی، ذکر مصیبت اباعبدالله (ع) و براساس مناسبت‌ها ذکر مصیبت سایر ائمه (ع) بود، حدود ۱۵ سال در منزل سردار شهید سلیمانی ادامه داشت.»

خودش در مجالس روضه چای می‌ریخت

حاج قاسم به قدری مقید به این مجلس روضه خانگی بود که گاهی خود را از سوریه و عراق به همین مجلس ساده می‌رساند. حاج محمود کریمی از جمله مداحانی است که انس و قرابت بسیاری با حاج قاسم داشت. او می‌گوید: «در روضه‌های جمعه عصر کنار در می‌نشست و مثل مادر بچه مرده برای ارباب زار می‌زد. در این مجلس خودش برای مهمان چای می‌ریخت، میوه می‌گرفت و پذیرایی می‌کرد. او برای گریه‌کن حسین و شرکت کننده در مجلس روضه احترام ویژه قائل بود.»

عزاداری که به ساخت بیت‌الزهرا (س) موجب شد

حاج قاسم البته به برپایی روضه برای حضرت زهرا (س) بیشتر شهره است. اصلاً بیت‌الزهرای او زبانزد شده بود. پلارک در این خصوص می‌گوید: «حاج قاسم سلیمانی نزدیک به ۳۰ سال در ایام فاطمیه مراسم روضه‌خوانی مفصلی را برای شهادت حضرت زهرا (س) برگزار می‌کرد که این برنامه در کرمان موجب ساخت بیت‌الزهرا (س) شد؛ این محل اکنون یکی از مراکز بزرگ فرهنگی کرمان است. زمین آن را خود سردار سلیمانی از ملک شخصی خودشان اهدا کرد و به کمک خیران ساخته و به مرکز خیر و برکت برای همه مؤمنان تبدیل شد.

با برپایی روضه خانگی، اهل بیت (ع) را مهمان خانه خود کنید

کرونا جدای از آسیب‌ها و مشکلاتی که ایجاد کرد برای برپایی روضه‌های خانگی فرصت شد و زمینه را برای احیای این سنت فراهم کرد. بسیاری از مردم در جمع خانوادگی کوچک خود مداح دعوت کردند تا دقایقی اشک بریزند. حاج محمود کریمی مداح اهل بیت (ع) در این خصوص می‌گوید: «افرادی که برای امام حسین (ع) جلسه برگزار می‌کنند باید بدانند اگر اولین نفر خودشان در این جلسه حاضر باشند، دومین نفر، ملائکه و ذوات مقدسه هستند و امروز با توجه به این شرایط، می‌توانیم در خانه‌های خود، جلسه روضه برگزار کنیم. اگر کسی صدای خود را دوست ندارد و یا توانایی روضه خواندن ندارد، می‌تواند از طریق فضای مجازی روضه پخش کنند و در جلسه روضه خانگی خود آن را گوش دهند و ارتباط برقرار کنند.»

حالا روضه خانگی خودتان را برپا کنید...

برای برپایی یک روضه جمع و جور خانگی یک امکان خوب دیگر هم فراهم شده است که در این سال‌ها با نام «طرح سدره» مشهور شده است؛ بستری برای احیای روضه‌های خانگی که شما می‌توانید از این طریق این مجموعه روضه‌خوان، مداح و سخنران را برای خود فراهم کنید. هدف این کار هم صرفاً تسهیل‌گری است. پس اگر با مطالعه این مطالب به دلتان افتاد در ایام فاطمیه دوم روضه خانگی در منزل برپا کنید، می‌توانید از طریق طرح سدره، اقدام به هماهنگی سخنران و مداح کنید. برای این منظور کافی است، به شماره ۰۹۱۹۶۲۱۰۶۳۱ و یا در پیام‌رسان‌ها به نشانی @sedreh_admin پیام ارسال کنید.