گره‌گشایی شورای عالی انقلاب فرهنگی از مسئله کمبود پزشک

شیوع بیماری کرونا از یک سال نیم پیش موجب شد تا نظام سلامت کشور محتمل فشار‌های زیادی شده و برخی از نواقص ساختاری آن مشخص شود. یکی از این نواقص که که در همین دوران شیوع کرونا تعداد زیادی از کادر درمان خصوصا پزشک را اذیت کرد، مسئله کمبود پزشک بود.

البته کبود پزشک مسئله جدیدی نبود، اما فشار تحمیل شده به نظام سلامت در یک و نیم سال اخیر موجب شد تا این نقصِ نظام سلامت کشور به شکل ملموس خودش را نشان دهد و مردم بسیاری از مناطق محروم کشور از نبود پزشک متخصص برای درمان بیماران کرونایی انتقاد کنند.

موضوع مهمی که به دغدغه‌ای مردمی تبدیل شد و مخاطبان با ثبت این سوژه در سامانه فارس من خواستار افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی شدند. موضوعی که در مدت زمان کوتاهی توانست بیش از هزار امضا کسب کند، موضوع مهمی که به یکی از دغدغه‌های جدی نمایندگان مجلس و مسوولان تبدیل شد تا با پیگیری‌های خبرنگاران این درخواست مخاطبان به موفقیت برسد.

هرچند در این بین ذی‌نفعان و مخالفان افزایش ظرفیت با استدلال‌هایی نظیر نبود زیرساخت لازم و افت کیفیت آموزش تلاش کردند تا مانع تحقق این موضوع شوند، اما بررسی آماری میزان دانشکده‌های پزشکی و تخت‌های بیمارستانی به عنوان دو مولفه اساسی در ارزیابی امکانات لازم برای افزایش ظرفیت پزشکی نشان می‌دهد که در حالی در سال ۶۷ با ۲۷ دانشکده پزشکی و ۸۲ هزار تخت بیمارستانی حدود ۴۶۰۰ نفر به عنوان دانشجوی پزشکی پذیرفته شدند که در سال ۹۱ با ۵۰ دانشکده و ۱۳۰ هزار تخت حدود ۴۴۰۰ دانشجوی پزشکی پذیرفته شدند. البته در ادامه سال‌های دهه ۹۰ ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی افزایش پیدا کرد، اما این افزایش هرگز با افزایش امکانات متناسب نبود.



به گفته کارشناسان، بررسی ظرفیت پذیرش رشته پزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهیدبهشتی و ایران در طی حدود ۴۰ سال گذشته نشان می‌دهد که این سه دانشگاه در حالی با زیرساخت‌ها و کادر آموزشی محدود در سال ۶۳ نزدیک به ۱۵۰۰ نفر دانشجو پذیرش می‌کردند که همین سه دانشگاه با وجود توسعه کمی و کیفی امکانات خود در سال ۹۹ تنها ۷۰۰ نفر پذیرش کرده‌اند که حتی از نصف سال ۶۳ هم کمتر است.

کمبود پزشک در مناطق محروم و ورود کشور به پدیده سالمندی این دغدغه را در ذهن مسوولان ایجاد کرد که ممکن است طی سال‌های آتی نیاز به ارائه خدمات پزشکی به شدت افزایش پیدا کند. علاوه بر این، هم اکنون بسیاری از مناطق کشور با کمبود پزشک عمومی و متخصص روبرو هستند که باید برای جبران آن تصمیم جدی گرفته می‌شد.

*موافقت با افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی

سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان بررسی موضوع «افزایش دانشجویان پزشکی» در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت تا به عنوان نهادی غیر ذی‌نفع به بررسی این موضوع بپردازد. در همین راستا در گام نخست، شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ۱۸ آبان ماه در یکصد و پنجاه و پنجمین جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور با افزایش ظرفیت سه هزار نفری رشته‌های پزشکی در مدت پنج سال موافقت کرد تا شاید بخشی از مشکلات داوطلبان رشته‌های پزشکی حل شود و مشکل کمبود پزشک هم به عنوان موضوعی لاینحل باقی نماند.

شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه پیشنهاد داد تا داوطلبان گروه علوم تجربی بتوانند در مدت پنج سال، هرساله سه هزار نفر ظرفیت پذیرش بیشتری داشته باشند تا مسیر تحصیل در رشته‌های پزشکی برای داوطلبان فراهم شود، اما مخالفت برخی از حاضرین و مسوولان وزارت بهداشت با این موضوع منجر شد تا این پیشنهاد به منظور بحث و بررسی دقیق‌تر به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برگردد.



*افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی در چهار سال متوالی.

اما سرانجام امروز در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی این طرح نهایی شد تا با پیگری‌های خبرنگاران فارس یکی دیکر از سوژ‌ه‌های این سامانه به سرانجام برسد. به گفته سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی جلساتی پیرامون افزایش ظرفیت پزشکی در ستاد نقشه جامع علمی کشور با حضور مسئولان مربوطه به بحث انجامید و تایید شد که نسبت پزشک به ۱۰ هزار نفر جمعیت در سال جاری ۱۳ است که تا سال ۱۴۱۰ باید به سرانه ۲۰ پزشک برسد.

عاملی تصریح کرد: روز گذشته جلسه‌ای را با وزیر بهداشت و مسئولان داشتیم که نهایتا به افزایش سالانه ۲۰ درصد طی ۴ سال متوالی جذب دانشجوی جدید پزشکی توافق شد، یعنی هر سال ۲۰ درصد باید نسبت به سال گذشته این جذب افزایش یابد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: این افزایش اختصاص به مناطق محروم کشور دارد که دانشجویان در همه دانشگاه‌های کشور جذب می‌شوند و بر اساس بیمه گزینی به مناطق محروم اختصاص می‌یابد و این سهمیه به صورت خاص برای عموم داوطلبان رشته‌های پزشکی گذاشته شده است و تابع قوانین مربوطه به قاعده جذب دانشجو نیست، بنابراین فرصتی را فراهم می‌کند تا همه کسانی که از ظرفیت دانشجوی مناسبی برخوردار هستند، بتوانند در این دوره جذب شوند.

*مهلت دو ماه به وزارت بهداشت برای تعیین تکلیف تخصص

همچنین رجبعلی برزویی، معاون خط مشی گذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت فارس با اشاره به جزییات تصویب افزایش ۲۰ درصدی افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی اظهار کرد: این مصوبه صرفا برای پزشکی عمومی خواهد بود همچنین ۲ ماه به وزارت بهداشت مهلت داده شد تا برای رشته‌های تخصص و دندانپزشکی و حتی تخصص داندپزشکی افزایش ظرفیت را تعیین کند.

وی ادامه داد: همچنین مقرر شد وزارت بهداشت راهکاری برای جذب در رشته‌های کم طرفدار ارائه دهد. این افزایش به طور خاص برای عموم داوطلبین به منظور خدمت در مناطق محروم بوده و تابع ضوابط سایر سهمیه‌ها نیست. در مجموع این چهار سال، ۹ هزار نفر به ظرفیت پزشکی کشور اضافه خواهد شد.



وی تأکید کرد: ما وزارت بهداشت از تشکر می‌کنیم که همکاری مطلوبی در این عرصه داشتند، تمام ظرفیت‌های موجود را بررسی کردیم، بررسی‌ها نشان می‌داد که شاخص سرانه پزشک در کشور ما ما ۱۳ به ۱۰ هزار نفر جمعیت است، لذا تصمیم بر آن شد تا در ۱۰ سال آینده این عدد به ۲۰ در ۱۰ هزار نفر جمعیت برسد که تقریبا عدد قابل قبولی در منطقه خواهد بود.

وی با بیان اینکه امروز حدود ۱۱۰ هزار پزشک در کشور فعال هستند گفت: پیش بینی ما این بود که در سال ۱۴۱۰ که جمعیت کشور به حدود ۹۱ میلیون نفر خواهد رسید به تعداد ۱۸۲ هزار پزشک نیاز خواهیم داشت، از آنجا که برخی از آن‌ها ۷ سال دانشجو و درحال تحصیل هستند و برخی به دلایل مختلف از چرخه خارج می‌شوند به این نتیجه رسیدیم که باید در یک بازه ۴ ساله کمبود پزشک جبران شود.

معاون خط مشی گذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: قرار ما این بود که این اقدامات در ۳ سال صوت بگیرد، اما وزیر بهداشت به خاطر آماده شدن زیر ساخت‌ها پیشنهاد دادند که اجرای طرح ۴ ساله باشد.

وی با اشاره به اقدام مهم افزایش ظرفیت پزشکی، تصریح کرد: این تحول بزرگی است در کشور صورت گرفته است، وزارت بهداشت می‌تواند بازنگری زیر ساخت‌ها داشته باشد و تحولی جدید در وزارت بهداشت رخ دهد، این اقدام برای رفع معضلات طی ۱۰ سال آینده است اگر این کار صورت نمیگرفت به طور قطع در ۱۰ سال و ۲۰ سال آینده با رواج پدیده سالمندی نمی‌توانستنیم خدمات لازم را به سالمندان ارائه دهیم. از سوی دیگر باید اراده لازم برای ادامه این افزایش ظرفیت وجود داشه باشد.